Hərəkətlərin koordinasiyası.
Hərəkət aparatının işçi mexanizm kimi funksiyası əzələlərin gərginliyi və boşalması nəticəsində əmələ gəlir. bu əzələlərin təqəllüsünün, gərginliyinin və boşalmasının vaxt və sahə ərzində idarə edilməsinə koordinasiya deyilir.
əzələlərin işinin koordinasiyasından hərəkətlərin koordinasiyası asılı olur. Biomexanikada insan hərəkətlərinin koordinasiyası hərəkətlərin sazişliyi deməkdir. 3 cür koordinasiya ayırd edilir: sinir, əzələ və hərəki koordinasiya.
Hərəkətlərin koordinasiyası reflektor bir prosesdir. Bu isə onurğa beyini mərkəzləri, beyin sütunu, beyincik və ön beyinin mürəkkəb reflektor fəaliyyəti nəticəsində əldə edilir.
N.E.Vvedenski ilk dəfə olaraq fizioloji tədqiqatlara əsaslanaraq müəyyən etmişdir ki, antoqonist əzələlərin işinin koordinasiyasının əsasını resiprok mexanizmli (qarşılıqlı əlaqə) innervasiya təşkil edir. Hərəkətin koordinasiyasında idman məşqələlərinin böyük rolu vardır. İlk əvvəl şüurun təsiri altında olan bu hərəkətlər qabıqaltı mərkəzlər tərəfindən idarə olunaraq avtomatik icra olunurlar.
Müəyyən edilmişdir ki, əzələ koordinasiyası əzələ gərginliyi təkcə sinir impulslarından asılı deyildir. əzələ koordinasiyası əzələ gərginliyinin sazişliyidir ki, bu həm sinir sisteminin siqnalları ilə bədən hissələri ilə, həm də müəyyən qüvvə ilə təsir göstərir.
Hərəki koordinasiya bədən hissələrinin sahə və vaxtda sazişliyi deməkdir. Hərəkətlərin koordinasiyasında, xüsusən fiziki məşqələlərin koordinasiyasında əsas rolu baş beyinin yarımkürələri qabığında məlumatın yüksək analizi və məqsədəuyğun hərəkət aktlarında cavab reaksiyalarının ali sintezi icra olunur.
Dostları ilə paylaş: |