Mühazirə XIII
Metallarda kontakt hadisələri . Elektronların metaldan çıxış işi. Kontakt potensiallar fərqi. Termoelektrik hadisəsi (Zeybek effekti). Peltye effekti
Kontakt potensiallar fərqi
İki müxtəlif metalı toxundurarkən onlar arasında kontakt potensiallar fərqi yaranacaq.
Birinci Volta qanunu: Kontakt potensiallar fərqi yalnız metalın kimyəvi tərkibindən və temperaturundan asılıdır.
Volta sırası
Toxunan metalların potensiallarının azalma sırası: Al>Zn>Sn>Pb>Fe>Cu>Ag>Pt
Metallar toxunarkən Fermi səviyyələri eyniləşir. Birinci metalın elektronları dolmuş yuxarı səviyyədən ikinci metalın aşağı boş səviyyələrinə keçirlər; birinci metal müsbət, ikinci isə mənfi yüklənəcək.
Səviyyələr yerdəyişmə edirlər. Birinci metalda elektronun potensial enerjisi azalacaq, ikincidə- artacaq.
Xarici kontakt potensiallar fərqi
Birinci metalın səthi yaxınlığındakı elektronun enerjisi, ikinciyə nəzərən kiçik olacaq; bu enerjilər fərqi xarici kontakt potensiallar fərqini yaradacaq.
Xarici kontakt potensiallar fərqi, iki metalın çıxış işlərinin fərqi ilə təyin edilir. Onun tərtibi ~ 1V yaxındır.
Daxili kontakt potensiallar fərqi
Metalların daxili nöqtələri arasında da Fermi səviyyələri ilə bağlı olan daxili kontakt potensiallar fərqi mövcuddur.
Daxili kontakt potensiallar fərqinin tərtibi:
Daxili potensiallar fərqinin yaranmasına səbəb, melların konsentrasiyalarının fərqli olması ilə bağlıdır. Elektron qazlarının konsentrasiyasındakı fərq, elektronların bir metaldan digərinə diffuziya etməsinə səbəb olur.
Metallarda elektron qazının cırlaşmış olmasına baxmayaraq, klass Bolsman statistikasından ona tətbiq eetmək olmaz.
Metallarda elektronların konsentrasiyaların nisbəti enerjilərin fərqi və temperatur ilə təyin olunduğu üçün :
Tam kontakt potensiallar fərqi xarici və daxilinin cəminə bərabərdir.
Dostları ilə paylaş: |
