Lazerlər və ya optik kvant generatorları – koherent şüalanma mənbəi olub, bir çox unikal keyfiyyətlərə malikdir.
Lazer – ingilis sözü olub, Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation (indusiya şüalanması ilə işığın gücləndirilməsi).
Lazerlərin növləri:qaz lazeri, bərkcisimli, yarımkeçirici.
İşləmə rejimi: impulsu, kəsilməz.
Şüalanmanın gücü: 1012 _ 1013 Vt .
Tətbiq oblastı: Materialların işlənmə texnolugiyasında, tibb sahəsində, hərbi texnikada, naviqasiyanın, rabitənin və lokasiyanın optik sistemlərində, interferensiynın təcrübələrində, kimyada,məişətdə və s.
Lazer şüalanmasının əsas xüsusiyyətləri :İşçi maddənin çoxsaylı atomlarının birlikdə buraxdığı işıq kvantlarının yüksək tərtibdən monoxromatik olması.
1. Zaman və fəza koherentliyi : ~ 10−3 san zaman koherentliyi, l = c ~ 105 m koherent uzunluğuna uyğun gəlir ki,bu da adi işıq mənbəyinkindən yeddi tərtib böyükdür.
2. Ciddi monoxromatiklik(∆ λ <10−11 m).
3. Enerji selinin sıxlığının böyük olması (~ 1010 Vt/m2).
4. İşıq dəstəsinin dağılma bucağının çox kiçik olması ( adi projektorun işıq dəstəsindən 104 dəfə az).
Mühazirə XII Yarımkeçiricilərin fotokeçiriciliyi. Yarımkeçiricilərdə kontakt hadisələri: p-n keçid, ventil fotoeffekti , işıq diodu, tranzistor.
Fotokeçiricilik(daxili fotoeffekt) – elektromaqnit şüalanması (işıq) nın təsirilə elektrik keçiriciliyinin artmasıdır. Fotoeffekt yalnız o halda baş verə bilər ki, əgər fotonun enerjisi elektronun keçirici zonaya keçməsinə kifayət etsin:
Məxsusi yarımkeçiricilər üçün fotoeffektin qırmızı sərhədi
spektrin infraqırmızı oblastında yerləşir : ΔE~1 eV olduqda, λ0=1200 nm
Fotokeçiricilik hadisəsindən fotorezistorların hazırlanmasında isifadə olunur.
Üstünlüyü: Yüksək həssasdır.
Ətalətsiz olması (zaman sabiti ~10-3÷10-8 san ).
Ölçüsünün kiçik olması.
Uzaq infra qırmızı olastda işləyir.
