Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən amillər

Kimyəvi  reaksiyanın molekulyarlığı və tərtibi . Vant – Hoff 

qaydası 

. 

  

   Reaksiyalar molekulyarlığa və tərtibə görə təsnif olunurlar. Reaksiyanın 

molekulyarlığı reaksiyanın elementar aktında iştirak edən molekulların sayını 

göstərir.Reaksiyalar 1, 2, 3 (mono , bi , tri ) molekulyar olur .Trimolekulyar 

reaksiyaiarın sayı cox azdır .Qeyd edək ki, əksər hallarda reaksiyanın tərtibi və 

molekulyarlığı üst – üstə düşmür. O halda reaksiyanın tərtib və molekuiyarlığı üst 

– üstə düşür ki , reaksiyalar elementar olsun . Yəni , bir mərhələdə baş versin . 

Kimyəvi reaksiyaların tərtibi və molekulyarlığı fərqləndirilir . Reaksiyanın tərtibi 

reaksiyanın sürətinin qatılıqdan asılılığına görə müəyyən edilir . Başqa sözlə , 



c



 asılılığından müəyyənləşdirilir . Maddələrə görə tərtiblərin cəmi 

reaksiyanın ümumi tərtibini verir  

n=n

1

 + n

2

 

Reaksiyanın tərtibi müsbət və ya mənfi ,tam və ya kəsr , hətta sıfır qiymət ala 

bilər . Tam olmayan tərtib bir neçə bir neçə mərhələdə gedən reaksiyalarda 

müşahidə olunur . Sıfır tərtibli reaksiyalarda reaksiya sürəti sabit olub zamandan 

asılı olaraq dəyişmir. 

---

Beləliklə reaksiyanın tərtibi formal kəmiyyət olub reaksiyanın kinetik 

tənliyi ilə , molekulyarlığı isə real fiziki mənaya malik olub , onun mexanizmilə 

təyin olunur.