Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən amillər

 

Koaqulyasiya 

 

Kolloid sistemlər böyük səthə malik olduğundan səth enerjisini azaltmaq 

üçün birləşərək iri aqreqatlar əmələ gətirirlər. Bu proses koaqulyasiya adlanır.  

Müxtəlif faktorların-temperaturun, uzunmüddətli dializin, elektrolitin, 

mexaniki təsirin, elektrik cərəyanının təsirindən və s. koaqulyasiya baş verir. 

Elektrolit təsirindən hidrofob zolların koaqulyasi daha mühümdür və daha yaxşı 

öyrənilmişdir.  Koaqulyasiyanın baş verməsi üçün elektrolitin kifayət edən 

minimal qatılığna koaqulyasiya həddi deyilir. 

Müəyənləşdirilmişdir ki, yükü kolloid hissəciyin yükünün əksi olan ionlar 

koaqulyasiya törədirlər. Koaqulyator ionun yükü artdıqca onun koaqulyasiya 

edici təsiri çox sürətlə artır. (Şults-Gardi qaydası). Məs.: mənfi yüklənmiş As

2

S

3

 

zoluna K

+

, Ba

2+

, Al

3+

 kationlarının xloridləri ilə təsir etdikdə ionların 

koaqulyasiya hədlərinin nisbəti belə olur:  

C

KCl

:C

2

BaCl

:C

3

AlCl

=49,5:0,69:0,093 (mmol/l).  

Şults-Gardi qaydası təqribi xarakter daşıyır. Elektrolitin koaqulyasiyaedici 

təsiri yalnız ionların yükündən asılı deyil. İonun adsorbsiya qabiliyyəti yüksək 

---

olduqca koaqulyasiyaedici təsiri böyük olur. Məs: böyük ölçülü üzvi ionlar güclü 

adsorbsiya olunduqlarından onların koaqulyasiya həddi kiçik olur. (Koaqulyasiya 

edici təsiri qüvvətli olur). 

İonun hidratlaşması böyük olduqca koaqulyasiya edici təsiri kiçik olur. 

Məs. Qələvi metal kationlarının koaqulyasiya edici təsiri belə dəyişir: Cs

+

>Rb

+

 

>K

+

 > Na

+

 >Li

+

. 

Elektrolit qarışığı üçün 3 hal mümkündür. 

1.  Elektrolitlərin koaqulyasiya edici təsiri cəmlənir 

2.  Elektrolit qarışığının təsiri təmiz elektrolitlərin təsirləri cəmindən 

kiçikdir. Bu, ionların antaqonizmi adlanır. 

3.  Elektrolit qarışığının təsiri təmiz elektrolitlərin təsirləri cəmindən 

böyükdür. Bu, ionların sinergizmi adlanır. 

Müxtəlif hidrofob kolloidlərin qarışması da koaqulyasiya doğurur. Bu, o 

halda olur ki, qarışan kolloid hissəciklərin yükləri müxtəlif olsun. 

Verilmiş zol ona görə davamlıdır ki, onu təşkil edən kolloid hissəciklərin 

yükü eyni işarəlidir. Zol üzərinə elektrolit əlavə etdikdə diffuz təbəqədə olan əks 

ionlar adsorbsiya təbəqəsinə keçirlər. Nəticədə kolloid hissəciklər yükünü itirib 

neytrallaşır və birləşərək koaqulyasiya edirlər. 

 

.