Qayda. Fərqin mütləq xətası azalanın və çıxılanın mütləq xətalarının cəminə
bərabərdir.
Misal. olsun. Onda
3.Təqribi ədədlərin hasili. Tutaq ki, və ədədlərinin uyğun təqribi qiymətləri və , xətaları isə
və ədədləridir. və fərqlərinin müsbət ədədlər olduğunu fərz edək. hasilinin təqribi qiymətini tapaq və onun mütləq xətasını qiymətləndirək.
Aşağıdakı bərabərsizlikləri yaza bilərik.
Bu bərabərsizlikləri tərəf – tərəfə vurub, sadələşdirək.
bərabərsizliklərini alarıq. Sonuncu bərabərsizlikdən alınır ki, hasilinin təqribi qiyməti - yə bərabərdir. Hasilin mütləq xətası isə cəminə bərabərdir. hasili cəmi ilə müqayisədə çox kiçik olur. Bu halda hasilini atırıq , cəmi isə hasilin mütləq xətası götürülür.
Məsələn, olarsa, onda və olur.
Beləliklə, olduqda hasilinin mütləq xətası cəminə bərabərdir.
İndi cəmini hasilinə bölsək, alarıq. vuruqların nisbi xətaları olduğundan aşağıdakı nəticəyə gələrik. Hasilin nisbi xətası vuruqların nisbi xətaları cəminə bərabərdir.
4.Təqribi ədədlərin qisməti. Tutaq ki, və dəqiq ədədlər, və isə onların uyğun təqribi qiymətləridir. və isə uyğun mütləq xətalardır. ədədlərinin nisbəti ilə və ədədlərinin nisbəti fərqini aşağıdakı kimi qiymətləndirək.
Onda qismətin mütləq xətası düsturundan tapılır. Təqribi ədədlərinin nisbətinin nisbi xətası isə bölünən və bölənin nisbi xətalarının cəminə bərabərdir.
Ədəbiyyat 1. S.A.Feyziyev, R.Y.Şükürov. Riyaziyyatın ibtidai kursunun nəzəri əsasları.
Bakı 2010
2. N.A.Sadıxov . Riyaziyyatın ibtidai kursunun elmi əsasları.Bakı 1991
