Xətti funksiya və onun qrafiki İki dəyişən kəmiyyət arasında funksional asılılıqların sadə növlərindən biri də
xətti asılılıqdır.
Məsələ. Turist dəstəsi 15 km yolu piyada getdikdən sonra, qalan yolu saat ərzində saatda 45 km sürətlə avtobusla getmişdir. Turist dəstəsi cəmi nə qədər yol qət etmişdir ?
Həlli : Gedilmiş yolu ilə işarə etsək, dəyişəni ilə dəyişəni arasında asılılığını alarıq. yolunun zamanından asılılığını ifadə edən bu düstur zamanın ixtiyari qiymətində bir funksiya verir.
Analitik şəkil bir dəyişəndən asılı birdərəcəli ikihədli olan funksiyalar xətti funksiya adlanır.
Tərif : düsturu ilə verilən funksiyaya xətti funksiya deyilir,
burada arqument, funksiya, və verilmiş sabit ədədlərdir.
Xüsusi halda olduqda alınır ki, belə funksiyaya da sabit funksiya deyilir.
Xətti funksiyanın aşağıdakı kimi bəzi xassələrini qeyd edək.
1) funksiyasının təyin oblastı və qiymətlər çoxluğu bütün həqiqi
ədədlər çoxluğudur, yəni , .
2) funksiyası olduqda artan, olduqda isə azalan
funksiyadır.
3) funksiyasının qrafiki ordinat oxunu nöqtəsində kəsən düz xətdir. Həm də xətti funksiyanın qrafikinin koordinat müstəvisi üzərindəki vəziyyəti və sabitlərinin işarələrindən asılıdır.
Əgər olduqda funksiyaların qrafiki nöqtəsindən keçən
iki kəsişən düz xətt olur.
Əgər olarsa, onda funksiyaların qrafiki və nöqtələrindən keçən iki paralel düz xətt olur.
Misal. funksiyasının qrafikini quraq.
Ədəbiyyat 1. S.A.Feyziyev, R.Y.Şükürov. Riyaziyyatın ibtidai kursunun nəzəri əsasları.
Bakı 2010
2. N.A.Sadıxov . Riyaziyyatın ibtidai kursunun elmi əsasları.Bakı 1991
