Mühazirə mətnləri Tərtibçilər: Məcid İsmixanov, Rəfiqə Bəxtiyarova

İdeya-mənəvi tərbiyə.
İdeya-mənəvi tərbiyə ahəngdar inkişaf etmiş şəxsiyyət
tərbiyəsinin əsas istiqamətini təşkil edir. İdeya-mənəvi tərbiyənin 
nəzəri əsasını
dia-
lektik materializm təlimi, mütərəqqi bəşəri və milli ideyalar, sosial-əxlaqi normalar
təşkil edir.
İdeya-mənəvi tərbiyənin 
psixoloji əsası
kimi bilik, əqidə, hiss və əməli fəaliyyə-
tin vəhdəti prinsipi çıxış edir. Ağılla və ürəklə dərk olunmuş ideyalar insanın davranış
və fəaliyyət motivinə çevrilir, siyasi və ictimai fəallığını artırır. Gənc qəlbdə mənəvi
gözəlliyə, yüksək ideyaya heyranlıq, əxlaqi igidlik qarşısında təəccüb, iftixar hissləri
yarandıqda siyasi və əxlaqi ideyalar insanın inamına, əqidəsinə daha tez çevrilir, onda
həmin ideyalarla yaşamaq arzusu və həvəsi doğurur. K.D.Uşinskinin dediyi kimi,
insanın xarakteri gənclik alovunda yaranır. Çalışmaq lazımdır ki, 
gənclərin qəlbində
əxlaqi nəciblikdən doğan alov həmişə yansın
, onları xeyirin təntənəsinə, şərə qarşı
mübarizəyə yönəltsin. 
İdeya-mənəvi tərbiyə qarşısında bir sıra 
vəzifələr
durur:
- gənc nəsli yüksək ideyalılıq və siyasi şüurluluq, habelə xalqımızın inqilabi,
döyüş və əmək ənənələri ruhunda tərbiyə etmək; - gəncləri mütərəqqi bəşəri və milli
ideyalar, siyasi normalar və münasibətlər haqqında təsəvvürlərlə, biliklərlə silahlan-
dırmaq; - böyüyən nəslin ictimai-siyasi fəallığını artırmaq, bunun üçün zəruri bacarıq
və vərdişlər aşılamaq.
İdeya-mənəvi tərbiyə işi ilk növbədə 
təlim prosesində
həyata keçirilir. Ayrı-ayrı
fənlərin tədrisində ictimai-siyasi baxışlar, ideya inamı formalaşdırmaq üçün geniş
imkanlar vardır. Müəllim bu imkanlardan istifadə edib gənclərdə ideya-siyasi təsəv-
104

---

vür və anlayışlar, siyasi şüur və mövqe, ictimai və siyasi həyat hadisələrinə şəxsi
münasibət formalaşdırmağa çalışmalıdır.
İdeya-mənəvi tərbiyənin mühüm bir istiqaməti gənclərin
ictimai-siyasi fəaliy-
yətini
təşkil etməkdən ibarətdir.