“Azərbaycan ədəbiyyatı” ümumi kursunda ən qədim dövrlərdən başlamış müasir günümüzə qədər Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi inkişaf mərhələləri, xalqımızın mədəniyyətində mühüm yeri olan görkəmli şair və yazıçıların həyat və yaradıcılığının ən zəruri məqamları öyrənilir, onların yazdıqları ən mühüm ədəbi əsərlər təhlil olunur. Burada eyni zamanda ədəbiyyat tarixi, ədəbiyyat nəzəriyyəsi və ədəbi tənqidin vəzifələri və məqsədləri və s. haqqında məlumat verilir.
Kursun məqsədi (qeyri humanitar fakültələr) tələbələrdə ədəbiyyat, o cümlədən Azərbaycan ədəbiyyatı barədə təsəvvür yaratmaq, onun tarixi inkişaf mərhələləri, ayrı-ayrı görkəmli ədəbi şəxsiyyətlərinin yaradıcılığı haqqında məlumat vermək, konkret bədii mətnlərin təhlili ilə ideya-bədii xüsusiyyətlərini incələmək, beləliklə gənc nəsildə ədəbiyyat haqqında ümumi biliklər yaratmaqdır.
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri
Azərbaycan ədəbiyyatının keçdiyi tarixi inkişaf mərhələlərini bilməli.
Azərbaycan ədəbi mühitinin əsas cəhətlərini öyrənməlidirlər.
Azərbaycan ədəbiyyatı klassiklərinin həyat və yaradıcılığının əsas tərəflərini bilməli, görkəmli şair və yazıçıların əsərlərindən bəzi nümunələrlə tanış olmalıdırlar.
Təqdimat, esse, interaktiv müzakirə, müqayisə bacarığı.
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış)
İmtahana hazırlaşarkən dərslərdə götürülmüş qeydləri öyrənməklə yanaşı, dərsin iş planında göstərilmiş ədəbiyyatlara, o cümlədən başqa mənbələrə də müraciət etmək lazımdır.
İstifadə ediləcək ədəbiyyatın bir qismi tərəfimizdən təmin ediləcəkdir.
Semestr ərzində iki imtahan olacaq.
Aralıq və Final imtahanlarının hər ikisində suallar test və ya klassik ola bilər.
Cədvəl
Həftə
Tarix
(planlaşdırılmış)
Fənnin mövzuları
Dərslik/Tapşırıqlar
1.
27.01.2015
27.01.2015
Ən qədim dövrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı
Tarixi və yayılma ərazisi.
Azərbaycan folkloru. Arxaik folklor janrları. Azərbaycan mifologiyası haqqında məlumat.
Qədim türk eposu. Tanrı ideyası. “Yaradılış”, “Alp Ər Tonqa”, “Oğuz Kağan”, “Göy türk”, “Ərgənəkon”, Şu dastanı, “Köç” dastanları.
Qədim Azərbaycan ədəbiyyatının ilk nümunələri. Midiya əfsanələri. Avesta. Aran-Alban-Atropatena dövrü ədəbiyyat. M.Kalankaytuklu. “Ağvan tarixi” əsəri. Orxon-Yenisey abidələri. “Tonyukuk”. “Gültikin”, “Bilgə Kağan”. M.Kaşqarlı. “Divani-lüğətit-türk”. Y.Balasaqunlu. “Kutadqu-bilik.
XI-XII əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Divan ədəbiyyatı haqqında məlumat. Xətib Təbrizi. Qətran Təbrizi.
Xaqanı. Məhsəti. Nizami və dövrü. Yaradıcılıqları. “Xəmsə”, “Xosrov və Şirin” poeması.
Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi. II cild. Elm, 2007
3.
10.02.2015
10.02.2015
Seminar. Ən qədim dövr, qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı nümunələrinin məzmunu. Nizami, Xaqani, Məhsəti əsərlərindən nümunələrin əzbər soruşulması.
“Kitabi-Dədə Qorqud” – bir boyun məzmunu. “Koroğlu” dastanından bir qol. Bayatı, tapmaca, nağıl nümunələrinin soruşulması
Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı, ümumi icmal
AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun illik ədəbi icmalları.
Seminar: XX əsr Azərbaycan nəsrinin bəzi əsərlərinin təhlili və poeziya nümunələrinin əzbər soruşulması. Mövzuların qavranılmasının yoxlanılması. Imtahana düşən suallar ətrafında ümumi icmal.
Aktivlik və davamiyyətə görə balların yazılması
Final imtahanı
Sillabus davamiyyət jurnalına əlavə olunur.
Əlavə 1. Sillabus forması
Ümumi məlumat
Fənnin adı, kodu və kreditlərin sayı
AZ LL105 Azərbaycan Ədəbiyyatı 3 kredit
Departament
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı
Proqram (bakalavr, magistr)
bakalavr
Tədris semestri
2015, yaz
Fənni tədris edən müəllim (lər)
Bəşirli Xatirə Bədrəddin qızı
E-mail:
bashirli58@mail.ru
Telefon:
(012) 492-61-37
Mühazirə otağı/Cədvəl
Xəzər Universiteti, əsas bina, otaq № ,1200, 1340
Məsləhət saatları
7.05.2015
Prerekvizitlər
Tədris dili
Azərbaycan
Fənnin növü
(məcburi, seçmə)
Seçmə
Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat
Qaynaqlar:
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: 3 hissədə I c. (Ən qədim zamanlardan XIX əsrə qədər/ -B: Azərb. E.A. nəşr-tı .1960)
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 3 hissədə II c. (XIX əsrin əvvəllərindən 1917-ci ilə qədər) – B: Azərb. EA nəşr-tı, 1960
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: 3 hissədə. III c. (XX əsr) – B: Azərb. EA. nəşr-tı, 1960.
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: 6 cilddə. I c. Bakı, “Elm” nəşr-tı, 2004.
Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi: 6 cilddə II c. Bakı, “Elm” nəşr-tı , 2007.
Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi. 6 cilddə III c. Bakı, “Elm” nəşrt-tı, 2009.
Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi 6 cilddə IV c. Bakı, “Elm” 2011.
Səfərli Ə. Yusifli X. Qədim və orta əsrlər Azərbaycan Ədəbiyyatı – Bakı “Ozan”, 1998
Qasımzadə F. XIX əsr Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi – Bakı “Maarif”, 1981
XX əsr Azərbaycan Ədəbiyyatı Bakı. 1989
Əfəndiyev P. Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyaatı. Bakı, “Maarif”, 1992
Həkimov M. Azərbaycan aşıq ədəbiyyatı. Bakı, “Maarif”, 1983.
Cəlal M., Xəlilov P. Ədəbiyyatşünaslıq. B., 1972
Qarayev Y. XIX-XX yüzillər. Azərbaycan Ədəbiyyatı. Bakı, Elm, 2002
Cəfərov N. Türk xalqları ədəbiyyatı. 5 cild. Bakı, 2006.
Sultanlı V. Mühacirət ədəbiyyatı. Bakı, “Şirvannəşr” , 1998.
Əlavə dərslik və ədəbiyyat:
17. Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı
18. “Kitabi-Dədə Qorqud”
19. “Koroğlu”
20. Xaqani. Əsərləri.
21. Nizami Gəncəvi. Lirika.
22. Nizami Gəncəvi. “Xəmsə”, “İskəndərnamə”.
23. Məhəmməd Füzuli. “Leyli və Məcnun”.
24. İmadəddin Nəsimi. Əsərləri.
25. Şah İsmayıl Xətai. Əsərləri.
26. Molla Vəlli Vidadi. Əsərləri.
27. Molla Pənah Vaqif. Əsərləri.
28. Qasım bəy Zakir. Əsərləri.
29. Seyid Əzim Şirvani. Əsərləri.
30. Mirzə Fətəli Axundov. Əsərləri.
31. Cəlil Məmmədquluzadə. Hekayələri. Pyesləri “Anamın kitabi”, “Ölülər”.
32. Nəriman Nərimanov. Əsərləri.
33. Nəcəf bəy Vəzirov. Əsərləri.
34. Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Əsərləri.
35. Nəriman Nərimanov. Əsərləri.
36. Cəfər Cabbarlı. Əsərləri.
37. Hüseyn Cavid. Əsərləri.
38. Səməd Vurğun. Əsərləri.
39. Mikayıl Müşfiq. Əsərləri.
40. Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. Əsərləri.
41. Məmməd Səid Ordubadi. Əsərləri.
42. Rəsul Rza. Əsərləri.
43. Bəxtiyar Vahabzadə. Əsərləri.
44. Məmməd Araz. Əsərləri.
45. Ramiz Rövşən. Əsərləri.
46. Süleyman Rəhimov. Əsərləri.
47. İsa Hüseynov. Əsərləri.
48. Anar. Əsərləri.
49. Elçin. Əsərləri.
50. Mövlud Süleymanlı. Əsərləri.
Kursun vebsaytı
III İnternet saytları:
www.xariciedebiyyat.azeriblog.com
www.lit.az
www.kultaz.com
www.kitabxana.net
www.kitab.az
www.artyazar/azeriblog.com
www.azyb.net
Tədris metodları
Mühazirə
Mühazirə
Qrup müzakirəsi
Praktiki tapşırıqlar
Praktiki məsələnin təhlili
Digər
Seminar
Qiymətləndirmə
Komponentləri
Tarix/son müddət
Faiz (%)
Aralıq imtahanı
30
Praktiki məsələ
Fəallıq
10
Tapşırıq və testlər
Kurs işi (Layihə)
Prezentasiya/Qrup müzakirə
10
Final imtahanı
40
Davamiyyət
10
Yekun
100
Kursun təsviri
“Azərbaycan ədəbiyyatı” ümumi kursunda ən qədim dövrlərdən başlamış müasir günümüzə qədər Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi inkişaf mərhələləri, xalqımızın mədəniyyətində mühüm yeri olan görkəmli şair və yazıçıların həyat və yaradıcılığının ən zəruri məqamları öyrənilir, onların yazdıqları ən mühüm ədəbi əsərlər təhlil olunur. Burada eyni zamanda ədəbiyyat tarixi, ədəbiyyat nəzəriyyəsi və ədəbi tənqidin vəzifələri və məqsədləri və s. haqqında məlumat verilir.
Kursun məqsədləri
Kursun məqsədi (qeyri humanitar fakültələr) tələbələrdə ədəbiyyat, o cümlədən Azərbaycan ədəbiyyatı barədə təsəvvür yaratmaq, onun tarixi inkişaf mərhələləri, ayrı-ayrı görkəmli ədəbi şəxsiyyətlərinin yaradıcılığı haqqında məlumat vermək, konkret bədii mətnlərin təhlili ilə ideya-bədii xüsusiyyətlərini incələmək, beləliklə gənc nəsildə ədəbiyyat haqqında ümumi biliklər yaratmaqdır.
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri
Azərbaycan ədəbiyyatının keçdiyi tarixi inkişaf mərhələlərini bilməli.
Azərbaycan ədəbi mühitinin əsas cəhətlərini öyrənməlidirlər.
Azərbaycan ədəbiyyatı klassiklərinin həyat və yaradıcılığının əsas tərəflərini bilməli, görkəmli şair və yazıçıların əsərlərindən bəzi nümunələrlə tanış olmalıdırlar.
Təqdimat, esse, interaktiv müzakirə, müqayisə bacarığı.
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış)
İmtahana hazırlaşarkən dərslərdə götürülmüş qeydləri öyrənməklə yanaşı, dərsin iş planında göstərilmiş ədəbiyyatlara, o cümlədən başqa mənbələrə də müraciət etmək lazımdır.
İstifadə ediləcək ədəbiyyatın bir qismi tərəfimizdən təmin ediləcəkdir.
Semestr ərzində iki imtahan olacaq.
Aralıq və Final imtahanlarının hər ikisində suallar test və ya klassik ola bilər.
Cədvəl
Həftə
Tarix
(planlaşdırılmış)
Fənnin mövzuları
Dərslik/Tapşırıqlar
1.
29.01.2015
29.01.2015
Ən qədim dövrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı
Tarixi və yayılma ərazisi.
Azərbaycan folkloru. Arxaik folklor janrları. Azərbaycan mifologiyası haqqında məlumat.
Qədim türk eposu. Tanrı ideyası. “Yaradılış”, “Alp Ər Tonqa”, “Oğuz Kağan”, “Göy türk”, “Ərgənəkon”, Şu dastanı, “Köç” dastanları.
Qədim Azərbaycan ədəbiyyatının ilk nümunələri. Midiya əfsanələri. Avesta. Aran-Alban-Atropatena dövrü ədəbiyyat. M.Kalankaytuklu. “Ağvan tarixi” əsəri. Orxon-Yenisey abidələri. “Tonyukuk”. “Gültikin”, “Bilgə Kağan”. M.Kaşqarlı. “Divani-lüğətit-türk”. Y.Balasaqunlu. “Kutadqu-bilik.
Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi. I cild. Elm, 2004
N.Cəfərov. Türk xalqları ədəbiyyatı. Bakı, 2004
Azərbaycan şifahi xalq
ədəbiyyatı.B. Maarif,1992
Oğuznamələr. “Kitabi-Dədə Qorqud”.
2.
5.02.2015
5.02.2015
XI-XII əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Divan ədəbiyyatı haqqında məlumat. Xətib Təbrizi. Qətran Təbrizi.
Xaqanı. Məhsəti. Nizami və dövrü. Yaradıcılıqları. “Xəmsə”, “Xosrov və Şirin” poeması.
Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi. II cild. Elm, 2007
3.
12.02.2015
12.02.2015
Seminar. Ən qədim dövr, qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı nümunələrinin məzmunu. Nizami, Xaqani, Məhsəti əsərlərindən nümunələrin əzbər soruşulması.
“Kitabi-Dədə Qorqud” – bir boyun məzmunu “Koroğlu” dastanından bir qol. Bayatı, tapmaca, nağıl nümunələrinin soruşulması
Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı, ümumi icmal
AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun illik ədəbi icmalları.
Seminar: XX əsr Azərbaycan nəsrinin bəzi əsərlərinin təhlili və poeziya nümunələrinin əzbər soruşulması. Mövzuların qavranılmasının yoxlanılması. Imtahana düşən suallar ətrafında ümumi icmal.
