MüMİn sekman, Kişisel gelişim ve

Başarısızlığı nasıl yorumlarsak 
öğrenilmiş çaresizlik yaşamaktan kendimizi 
koruyabiliriz?
Ders  alınmış  bir  başarısızlık,  başarıdan  daha  fazla  işe  yarayabilir. 
Peki  başarısızlığı  nasıl  yorumlarsak,  ondan  bizi  başarıya  götü­
ren  dersler  çıkarabiliriz?  Başarısızlığı  nasıl  yorumlarsak  öğrenil­
miş çaresizlik yaşamaktan kendimizi koruyabiliriz?
Başarısız  olmamız  değil,  başarısızlığımıza  yüklediğimiz  anlam 
önemlidir.  Başarısızlığımıza  kendimizce  bulduğumuz  nedenler, 
bir sonraki defa benzer durumda ne yapacağımızı belirler.
Hayatta  bir  insanın  başına  gelebilecek  çeşitli  başarısızlık 
örneklerini  bir  düşünün.  Latin  danslarına  gittiniz  ama  gös­
terilen  hiçbir  hareketi  yapamadınız!  Halı  saha  maçında  çok 
güzel  bir  gol  pozisyonunu  kaçırdınız!  Çok  çalışmanıza  rağmen 
matematikten  sınıfta  kaldınız!  İş  mülakatında  kendinizle  ilgili 
bir  soruya  çok  aptalca  cevap  verdiniz!  Sizi  istemeye  gelenlerin 
üzerine  kahve  döktünüz!  Milletvekili  yeminini  ederken  18  kere 
okuduklarınızı karıştırdınız!
Büyük bir çuvallamadan sonra yaptığımız ilk iş ona bir açıklama 
getirmektir. Bu açıklamaları önce kendimize yapar, sonra kabul edilebilir 
olanları başkalarına da söyleriz! Ne gibi açıklamalardır bunlar?
1.  Ben aptalın tekiyim.
2.  O gün çok şanssızdım.
3.  Başkaları bana tuzak kurduğu için olmadı.
4.  Başka işlerde iyiyim ama bu işten anlamıyorum.
5.  Özenmedim, olmadı.
6.  Bir anlık dikkatsizliğime geldi.
7.  Eğitimini almadan yaptım, olmadı.
Bu  açıklamaların  oluşturulma  biçimi,  öğrenilmiş  çaresizlik 
kavramını  bulan  Martin  Seligman  ve  arkadaşları  tarafından 
çeşitli  kriterlerle  analiz  edilmiştir.  Bu  kriterleri  temel  alarak, 
yaşadığımız bir başarısızlığı 4 soruyla yorumlayabiliriz.
52

---

1.  Süreklilik: Geçici mi, kalıcı mı?
2.  Kişisellik: Bireysel mi, evrensel mi?
3.  Kapsam: Lokal mi, global mi?
4.  Kaynak: İçsel mi, dışsal mı?