MüMİn sekman, Kişisel gelişim ve

Kaynak: İçsel mi, dışsal mı?
Başımıza  gelen  bir  başarısızlığı  yorumlamada  dördüncü 
önemli  kriter,  başarısızlığın  kaynağını  içimizde  mi  yoksa  dışımız­
da  mı aradığımızdır. Başarısızlık halinde hemen düşünmeye baş­
larız:  "İçten  kaynaklanan  (elimde  olan)  nedenlerden  dolayı  mı  yoksa
54

---

dıştan  kaynaklanan  (elimde  olmayan)  nedenlerden  dolayı  mı  başarısız 
oldum?"
Şans,  sonucu  etkileyen  ama  kontrolü  bizde  olmayan  bir  dış 
faktördür.  Çalışma  ise  sonucu  etkileyen  ve  kontrolü  bizde  olan 
bir  iç  nedendir.  Dış  faktörler  kendi  ellerimizde  değildir  ama  iç 
faktörler  kendi  ellerimizdedir.  Başarısız  olduğumuz  bir  duru­
mu  kendimize  ya  da  başkalarına  açıklarken  iç  nedenlere  mi 
yoksa dış nedenlere mi bağladığımız çok önemlidir.
Mesela attığınız top basket olmadıysa önünüzde iki şık var:
1.  "Top girmedi," (şanssızlık) diyerek dış faktörleri suçlaya­
bilirsiniz.
2.  "Ben atamadım," diyerek (yeteneksizlik) kendinize bağ­
layabilirsiniz.
Bazı  insanlar  her  başarısızlıkta  dış  faktörleri  suçlar.  En  büyük 
rakiplerine  yenilince,  'saha  çamurluydu',  'hakem  kötüydü', 
'rüzgâr  karşıdan  esiyordu'  edebiyatı  yapan  takımlar  bu  gruba 
örnektir.  Böyle  düşünenler  kendi  yetersizliklerini  göremedikle­
rinden kendilerini de geliştiremezler.
İkinci  bir  grup  ise  her  olumsuz  sonuçta  kendini  suçlar.  Dikkat 
edin,  "Kendi  sorumluluğunu  görür,"  demiyorum,  kendisini  suç­
lar.  "Ben  aptalım,"  der.  "Bizim  takımdan  bir  şey  olmaz,"  der. 
Böyle  düşünenler  de  her  başarısızlıktan  sonra  ağır  bunalıma 
girer,  uzun  süre  kendine  gelemez,  başarısızlıktan  ders  alıp  onu 
başarıya çeviremez.
İdeal  durum  nedir?  Başkalarını  da  kendini  de  suçlamadan,  sonu­
cun  nasıl  ortaya  çıktığını  akılla  analiz  etmek  ve  bir  sonraki  teşebbüste 
başarısız  olmamak  için  neler  yapmak  gerektiğini  konuşarak  işe  başla­
mak  gerekir.  Sürekli  çevrenizi  suçlamanız  kişisel  eksikliklerinizi 
ve  başınıza  gelene  katkınızı  görmenizi  engeller.  'Dış  güçleri' 
suçlayarak  başarısızlıklarınızı  kendinizden  bile  gizleyebilirsi­
niz  ama  bu  sizi  başarılı  yapmaz!  Şunu  unutmayın,  başkasını  iyi 
suçlayabildiğiniz  ölçüde  hızlı  yükselebileceğiniz  bir  tek  kariyer 
vardır: Muhalefet partisi liderliği!
55

---

Kendinizi  ve  başkalarını  suçlamadan  sorumluluk  almayı 
öğrenmelisiniz.  Öteki  türlü  önünüzde  iki  yol  var:  1.  Başarısız 
olur,  bundan  çevrenizi  suçlar,  ruhunuzu  rahatlatır,  ama  başarı­
sız  kalmaya  devam  edersiniz.  2.  Başarısız  olur,  bundan  kendinizi 
suçlar, bunalıma girer, başarısız kalmaya devam edersiniz.
Her  başarıda  ve  her  başarısızlık  durumunda  dört  soru  soru­
labilir:  Neyi  doğru  yaptık?  Neyi  yanlış  yaptık?  Neyi  yapmamız  gerek­
tiği halde yapmadık? Neyi yapmamamız gerektiği halde yaptık?