Hayalinizdeki hayat kaç metrekare? Hayat tercihimiz hamburger tercihimize benzer. Bazı insan
lar büyük boy, bazıları orta boy, bazıları küçük boy hayat ister.
Kişilerin başarı tanımı, kendisine layık gördüğü hayatın büyüklüğüne göre değişir. Çoğunluk orta kararadır ve orta sınıf hayatı sever. Bu
gruptakiler, "Hayatını yüksekte kurma yel götürür, alçakta kurma sel götürür," felsefesine inanırlar. Bazıları en dipte kaybeden insan olarak yaşamayı seçer. Bazı insanlar ise büyük adam olma güdü süyle doğar. Bunlar zirvede yaşarlar ya da kendilerini yaşamış
saymazlar.
Toplumdaki üst, orta ve alt sınıflar da böyle oluşur. Sınıf atla
manın en şık yolu başarılı olmaktır. Doğduğunuz sınıf ne kadar şanslı olduğunuzu, öldüğünüz sınıf ne kadar başarılı olduğunuzu gös terir! Büyük adam olmak ile başarılı adam olmak aynı şey değildir.
Büyük yaşamak, kendi hayatından taşıp milyonlarca insanın
hayatını etkilemek, çok sayıda insanın olmak istediği ama az sayı
da insanın ulaşabildiği bir yüksekliğe çıkmaktır. Büyük adam olmak herkese açık bir pozisyon değildir. Oysa başarılı olmanın kapıları herkese açıktır. Herkes başbakan olamaz ama herkes işini daha iyi yapan,
kendi kendine yetebilen, çevresindekileri kalkındırabilen biri ola
bilir. İşini iyi yapan bir çöpçü, başarılı bir küçük adam olsa da,
insanlık için değeri, işini kötü yapan bir krala denktir.
Büyük hayatı olduğu halde başarılı olmayan insanlar olduğu gibi, küçük hayatlarında çok başarılı işler yapan insanlar da vardır. Erzincan'da 20 çalışanıyla yılda 20 bin dolar kâr eden bir şir
ket başarılıdır ama ulusal ölçekte bakıldığında büyük değildir.
İstanbul'daki 2.000 çalışanı olan ama 20 milyon dolar zarar eden
bir şirket büyüktür ama başarılı değildir.
77
Başarının büyüklüğü de önemli bir noktadır. Başarının büyük
lüğü baz alman ölçeğe göre değişir. Türkiye içinde birinci ligde
en büyük olanlar, dünyanın ikinci liginde yer alabilirler. Ebatla
rına göre küçük boy başarı, orta boy başarı ve büyük boy başarı
vardır.
Tüm insanlık için tüm zamanlarda geçerli olabilecek bireysel
bir başarı tanımı Amerikalı yazar Emerson'a aittir:
"Başarı, çok ve sık gülmek; çocukların sevgisini ve akıllı insanla rın saygısını kazanmak; içtenlikli eleştirilerin kıymetini anlamak ve kötü arkadaşların yoldan çıkarma girişimlerine dayanabilmek; güzeli anlamak; başkalarında en iyiyi bulmak; sağlıklı bir çocukla, güzel bir bahçe ya da saygın bir sosyal durumla biraz daha iyi bir dünya bırakabilmek; hatta bir tek kişi bile olsa, binlerinin siz yaşa dığınız için daha rahat nefes aldığını bilmektir." Başarının 'anlamı' ile ilgili internette dolanan komik bir ano
nim tanım ise şöyledir:
4 yaşmızdayken başarının anlamı.... Altınıza kaçırmamaktır! 12 yaşındayken başarının anlamı.........Kalabalık bir arkadaş grubuna sahip olmaktır. 20 yaşındayken başarının anlamı..... Cinsel hayatınızın aktif olmasıdır. 35 yaşındayken başarının anlamı.... Zengin olmaktır. 60 yaşındayken başarının anlamı..... Cinsel hayatınızın aktif olmasıdır. 70 yaşındayken başarının anlamı....Kalabalık bir arkadaş gru buna sahip olmaktır. 80 yaşındayken başarının anlamı.... Altınıza kaçırmamaktır! Başarılı olma yolculuğuna çıkmadan önce başarı tanımınızı
(Başarı sizce nedir?) ve başarı kriterinizi (Başarılı olduğunuzu
nereden anlayacaksınız?) belirlemeniz çok önemlidir. İnsanların cam tavanlarını yansıtan en iyi gösterge başarı tanımlarıdır. İnsanlar
başarı tanımlarının ötesine pek gidemezler. Tanımınızdaki sınır-
layıcılığa dikkat edin. “En büyük başarı, mutlu bir aile kurmak
78
tır," derseniz, bunun ötesine geçemeyebilirsiniz. Benim kendi
sosyal başarı tanımım ne? Bir işi 70 milyon kişi içinde en iyi (yapa) bilen ve en iyi yapan olarak bilinen sen ol!