MüMİn sekman, Kişisel gelişim ve

Cam tavan sendromu
Bu kitapta neyin peşindeyim?
Atalet,  insanların  yapabilecekleri  ve  yapmaları  gereken  bir  şeyi 
yapmamalarıydı.  Peki  insanların  neyi  yapabileceğine  olan  inan­
cını belirleyen şey neydi?
İnsanların hayal gücünün tavan yüksekliğini belirleyen nedir?
4

---

Kişisel 
gelişim 
kitaplarında 
sıklıkla  anlatılan  bir  'pire  deneyi' 
vardır.  Bilim  adamları  pirelerin 
farklı  yükseklikte  zıplayabildiği- 
ni  görür.  Birkaçını  toplayıp  30  cm 
yüksekliğindeki  bir  cam  fanusun 
içine  koyarlar.  Metal  zemin  ısıtı­
lır.  Sıcaktan  rahatsız  olan  pireler 
zıplayarak  kaçmaya  çalışır  ama 
kafalarını  tavandaki  cama  çarparak  düşerler.  Zemin  de  sıcak 
olduğu  için  tekrar  zıplarlar,  tekrar  başlarını  cama  vururlar.  Pire­
ler  camın  ne  olduğunu  bilmediklerinden,  kendilerini  neyin  engelledi­
ğini  anlamakta  zorluk  çekerler.  Defalarca  kafalarını  cama  vuran 
pireler  sonunda  o  zeminde  30  santimden  fazla  zıpla(ya)mamayı 
öğrenirler.
Artık  hepsinin  30  cm  zıpladığı  görülünce  deneyin  ikinci  aşa­
masına  geçilir  ve  tavandaki  cam  kaldırılır.  Zemin  tekrar  ısıtılır. 
Tüm  pireler  eşit  yükseklikte,  30  cm  zıplar!  Üzerlerinde  cam  engeli 
yoktur,  daha  yükseğe  zıplama  imkânları  vardır  ama  buna  hiç 
cesaret  edemezler.  Kafalarını  cama  vura  vura  öğrendikleri  bu  sınır­
layıcı  'hayat  dersi'ne  sadık  halde  yaşarlar.  Pirelerin  isterlerse  kaçma 
imkânları  vardır  ama  kaçmazlar.  Çünkü  engel  artık  zihinlerin- 
dedir.  Onları  sınırlayan  dış  engel  (cam)  kalkmıştır  ama  kafalarındaki 
iç  engel  (burada  '30  cm'den  fazla  zıplanamaz  inancı)  varlığını  sürdür­
mektedir.  Bu  deney  canlıların  neyi  başaramayacaklarını  nasıl  öğren­
diklerini göstermektedir.
Bu  pirelerin  yaşadıklarına  ‘cam  tavan  sendromu'  denir.  İş 
dünyasında,  özellikle  kariyer  planlama  konuşmalarında  yaygın 
olarak  kullanılan  bir  deyimdir  bu.  Bir  insanın  gelebileceğine 
inandığı en üst nokta, onun cam tavanıdır.
Kendi  hayatımızla  o  pirelerin  hayatı  arasında  ne  gibi  benzerlikler 
var dersiniz? Sizin cam tavanınız ne kadar yüksek? Bu limiti kafa­
nızı neye vura vura kendi kendinize koydunuz?
5

---

Hepimizin  bir  cam  tavanı  var.  Cam  tavanımız,  yükseklere 
tırmanmaya  çalışırken  karşılaştığımız  engeller,  'acı  tecrübeler' 
ve  başarısızlıklardan  öğrendiğimiz,  bize  neyi  yapamayacağımızı 
gösteren  tavan  limitlerimizdir.  Bu  tavan  limitlerimizi  öğrenir­
ken ne kadar acı çekmişsek, o limitlere o kadar sadık yaşarız.
Hayatta  gelebileceğinizi  sandığınız  en  yüksek  yer  sizin  cam 
tavanmızdır.  Sizin  iç  üst  limitinizdir.  Cam  tavanınız  hayallerini­
zin  tavan  yüksekliğini  gösterir.  İnsan  inandığına  denktir.  Yapa­
bileceğini düşündüğü kadardır.