Mundarija I. Kirish. II. Umumiy qism



Yüklə 0,53 Mb.
səhifə4/35
tarix04.05.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#107261
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35
Umar

Materiallarni shtamplash
Buyumni bosim bilan shtamplash yordamida ishlab, uni shaklini o‘zgartirish operatsiyasiga shtamplash deb ataladi. Shtampni tuzilishi va shakli olinadigan zagatovkanikiga o‘xshagan qolip misoli bo‘ladi.
Shtamplash molotlarida, shtamplash presslarida, gidravlik va friksion presslarda, gorizont shtamplash mashinalarda shtamplash amalga oshiriladi.
Issiqlayin hajmli shtamplashning ochiq va yopiq turlari bo‘ladi. Ochiq shtamplarda shtampni kesimini chetki qirralari bo‘yicha ariqcha qilinib, shtamplash vaqtida bosim hisobiga ortiqcha metal torayish bo‘lib chiqadi.
Yopiq shtamplashda metalni deformatsiyalanishi berk fazoda bajariladi. Metalni shtamplash natijasida torayish chiqmaydi.
Rangli metallar va qotishmalari hamda kam uglerodli po‘latdan shtamplash usuli bilan turli detallar tayyorlanadi.Bunday shtamplashda buyum puxtalanib qoladi, uni mexanikaviy va fizikaviy xususiyati yuqori tomonga o‘zgaradi.
Sovuqlayin hajmli shtamplash yo‘li bilan uncha katta bo‘lmagan, sodda pokovkalar, detallar tayyorlanadi.

3.2. Detal yuzalariga mexanik ishlov berish rejasini tuzish. Texnologik bazalar tanlash


Operatsiya №

O’tish №

Operatsiya o’tish nomi va mazmuni

Dastgoh

Moslama

Kesuvchi
asbob

1

2

3

4

5

6

005




Tokarlik operatsiyasi
o’rnatish

1

A yon D=12 mm yuza qora bo’ylanma yo’nilsin

1П365 tokarlik revolver





To’rt
Kulachokli


patron

Tokarlik o’tuvchi to’g’ri keskich GOST 18879-73



2

A yon D=12 mm yuza yarim toza bo’ylanma yo’nilsin

3

G yuza qora yo’nilsin

Tokarlik o’tuvchi to’g’ri keskich GOST 1880-73



4

G yuza yarim toza yo’nilsin

5

G yuza toza yo’nilsin

6

E yuza qora yo’nilsin

7

E yuza yarim toza yo’nilsin

8

E yuza toza yo’nilsin

9

C yuzada D=19.1 mm l=18 mm bo’lgan tashqi rezba ochilsin

Tashqi rezba qirquvchi keskich
GOST 18878-73

10

F yuza D=17.7 mm l=2 mm qora yo’nilsin

Tokarlik o’tuvchi to’g’ri keskich GOST 18878-73



F yuza D=17.7 mm l=2 mm yarim toza yo’nilsin

11

D yuza D=13 mm l=2 mm qora yo’nilsin

D yuza D=13 mm l=2 mm yarim yo’nilsin

12

B yuza D=12 mm l=1 mm qora yo’nilsin

13

B yuza D=12 mm l=1 mm yarim toza yo’nilsin

14

E yuzada 1x45 faska ochilsin

Faska ochuvchi keskich GOST 18873-730

15

C yuzada 2x45 faska ochilsin







Frezalash operatsiyasi
A o’rnatish

1

H torets yuza qora frezalansin




Prizma
maxkamlash moslamasi

Torets freza
GOST 24350-80



2

H torets yuza yarim toza frezalansin

3

H torets yuza toza frezalansin

Shakldor barmoq freza
GOST
6648-79

4

H torets yuzada O ariqcha frezlansin







Frezalash operatsiyasi
B o’rnatish

010


1

L torets yuza qora frezalansin

6H81

Prizma maxkamlash moslamasi



Torets freza


GOST 24350-80

2

L torets yuza yarim toza frezalansin

3

L torets yuza toza frezalansin

4

L torets yuzada P ariqcha frezlansin

Shakldor barmoq freza
GOST
6648-79




Frezalash operatsiyasi
C o’rnatish

1

M torets yuza mm qora frezalansin

6H81


Prizma maxkamlash moslamasi

Torets freza
GOST 24350-80

2

M torets yuza mm yarim toza frezalansin




Frezalash operatsiyasi
D o’rnatish

1

N torets yuza mm qora frezalansin

6H81


Prizma maxkamlash moslamasi

Torets freza
GOST 24350-80

2



N torets yuza mm yarim toza frezalansin




Frezalash operatsiyasi
E o’rnatish

1

I torets yuza mm qora frezalansin

6H81

Prizma maxkamlash moslamasi

Torets freza
GOST 24350-80

2



I torets yuza mm yarim toza frezalansin







Parmalash operatsiyasi
o’rnatish

015


1

M yuzada D=12 mm bo’lgan J teshik ochilsin

2Н118


Prizma maxkamlash moslamasi

Spiral parma
GOST
2092-77

2

M yuzada D=12 mm bo’lgan K teshik ochilsin







Jilvirlash operatsiyasi
A o’rnatish

020



1

G yuza D=25.2 mm l=130 mm qora jilvirlansin

3M151

To’rt kulachokli patron

Jilvir tosh
GOST 3060-86

2

G yuza D=25 mm l=130 mm toza jilvirlansin

3

B yuza D=18.2 mm l=18 mm qora jilvirlansin

4

B yuza D=18 mm l=18 mm toza jilvirlansin




Jilvirlash operatsiyasi
B o’rnatish

1

H yuza qora jilvirlansin

3M151


Prizma maxkamlash
moslamasi

Jilvir tosh
GOST
3060-86

2

H yuza toza jilvirlansin




Jilvirlash operatsiyasi
C o’rnatish

1

L yuza qora jilvirlansin

3M151


Prizma maxkamlash
moslamasi

Jilvir tosh
GOST
3060-86

2

L yuza toza jilvirlansin

3.3. Zagatovkaga ishlov berishda qo’yim hisobi


  1. Diametri Ø25 mm bo‘lgan G yuza uchun qo‘yim miqdorini hisoblaymiz.

G yuza ishlov berish texnologik marshruti qora, toza yo‘nish hamda qora va toza jilvirlashdan iborat.
Silindrsimon detallarga ishlov berishda qo‘yimlarni aniqlash quyidagi formula yordamida topiladi:
, ([1], 4.2-j, 62-b):
Bu yerda: –yuza g’adir budirligi (mkm)
– nuqsonli yuzalar kattaligi (mkm);
– fazodagi chetlanishlar miqdor (mkm);
– o’rnatishdagi xatoliklar;
Zagotovka uchun yuza notekisliklari balandligi Rz va sirt qatlamdagi nuqsonlar chuqurligi T ni ([1], 4.3-j, 63-b) jadvaldan olamiz:

  1. zagotovka uchun: Rz =150 mkm; T=250 mkm;

  2. qora yo‘nish uchun: Rz =50 mkm; T=50 mkm;

  3. toza yo‘nish uchun: Rz =30 mkm; T=30 mkm;

  4. qora jilvirlash uchun: Rz =10 mkm; T=10 mkm;

  5. toza jilvirlash uchun: Rz =5 mkm; T=15 mkm.

Fazoviy chetlanishlarning umumiy yig‘indisi sortli prokatlarni yo‘nish jarayoni quyidagi formula yordamida topiladi:


;
=
=0; (zagatovka holatidagi teshiklar uchun);
Zagotovka uchun
qora yo’nish uchun ;
toza yo’nish uchun
qora jilvirlash uchun
toza jilvirlash uchun
;
Qoldiq fazoviy chetlanishlar:

  • zagatovka uchun: ρ1=2·130=260 mkm;

  • qora yo‘nishdan so‘ng: ρ1=1·130=130 mkm;

  • toza yo‘nishdan so‘ng: ρ1=1·130=130 mkm;

  • qora jilvirlashdan so‘ng: ρ1=0.75·130=97.5 mkm;

  • toza jilvirlashdan so‘ng: ρ1=0.5·130=65 mkm;

O’rnatishda hosil bo’ladigan xatoliklarni aniqlaymiz.
([1] 73-bet ).
Bazalash xatoligi:
заг+ δдет)/2 ([1] 74-bet ).
δзаг=250 mkm; δдет=30 mkm;
(250+30)/2=140.
.
([1] 4.10-j 73-bet ).
=160;
Qo‘yimlarning minimal miqdorini hisoblaymiz:
- zagotovka: ;
- qora yo‘nish: ;
- toza yo‘nish: ;
- qora jilvirlash: ;
- toza jilvirlash: ;

  1. Diametri Ø18 mm bo‘lgan B yuza uchun qo‘yim miqdorini hisoblaymiz.

B yuza ishlov berish texnologik marshruti qora, toza yo‘nish hamda qora va toza jilvirlashdan iborat.
Silindrsimon detallarga ishlov berishda qo‘yimlarni aniqlash quyidagi formula yordamida topiladi:
, ([1], 4.2-j, 62-b):
Bu yerda: –yuza g’adir budirligi (mkm)
– nuqsonli yuzalar kattaligi (mkm);
– fazodagi chetlanishlar miqdor (mkm);
– o’rnatishdagi xatoliklar;
Zagotovka uchun yuza notekisliklari balandligi Rz va sirt qatlamdagi nuqsonlar chuqurligi T ni ([1], 4.3-j, 63-b) jadvaldan olamiz:

  1. zagotovka uchun: Rz =150 mkm; T=250 mkm;

  2. qora yo‘nish uchun: Rz =50 mkm; T=50 mkm;

  3. toza yo‘nish uchun: Rz =30 mkm; T=30 mkm;

  4. qora jilvirlash uchun: Rz =10 mkm; T=10 mkm;

  5. toza jilvirlash uchun: Rz =5 mkm; T=15 mkm.

Fazoviy chetlanishlarning umumiy yig‘indisi sortli prokatlarni yo‘nish jarayoni quyidagi formula yordamida topiladi:


;
=
=0; (zagatovka holatidagi teshiklar uchun);
Zagotovka uchun
qora yo’nish uchun ;
toza yo’nish uchun
qora jilvirlash uchun
toza jilvirlash uchun
;
Qoldiq fazoviy chetlanishlar:

  • zagatovka uchun: ρ1=2·18=36 mkm;

  • qora yo‘nishdan so‘ng: ρ1=1·18=18 mkm;

  • toza yo‘nishdan so‘ng: ρ1=1·18=18 mkm;

  • qora jilvirlashdan so‘ng: ρ1=0.75·18=13.5 mkm;

  • toza jilvirlashdan so‘ng: ρ1=0.5·18=9 mkm;

O’rnatishda hosil bo’ladigan xatoliklarni aniqlaymiz.
([1] 73-bet ).
Bazalash xatoligi:
заг+ δдет)/2 ([1] 74-bet ).
δзаг=250 mkm; δдет=30 mkm;
(250+30)/2=140.
.
([1] 4.10-j 73-bet ).
=160;
Qo‘yimlarning minimal miqdorini hisoblaymiz:
- zagotovka: ;
- qora yo‘nish: ;
- toza yo‘nish: ;
- qora jilvirlash: ;
- toza jilvirlash: ;

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin