Mundarija: Kirish I bob. Maktabgacha yoshdagi bolalarni innovatsion texnologiyalardan foydalanib tarbiyalash



Yüklə 135,98 Kb.
səhifə3/7
tarix05.12.2023
ölçüsü135,98 Kb.
#173362
1   2   3   4   5   6   7
Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashda innovatsion texnologiyalardan foydalanish

Kurs ishi maqsadi: Mazkur kurs ishida maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashda innovatsion texnologiyalardan foydalanish, innovatsion texnologiyalarni qo’llash usullari, uning shakllari va turlari tahlil qilingan. Mazkur kurs ishida maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashda innovatsion texnologiyalardan foydalanish usullari amaliy jihatdan tahlil qilingan.
Kurs ishi vazifasi:

  1. Inavatsion talim texnologiyalarin haqida

  2. Bolalarni tarbiyalashda differentsialangan texnologiyalarning ro’li

  3. Maktabgacha yoshdagi bolalarni o'qitish va rivojlantirishning innovatsion pedagogik tizimlari va texnologik usullar

  4. Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalashda innovatsion texnoligiyalardan foydalanishda TRIZ usulining ahamiyati

Kurs ishi оb’еkti: Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalash, pagogik tarbiya mohiyati, maqsadi, vazifalari va fan sifatida paydo bo’lishi bilаn tаnishtirish jаrаyоni
Kurs ishi prеdmеti: Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashda innovatsion texnologiyalar va ulardan foydalanish usullari bilаn tаnishtirish kо’nikmаlаri
Kurs ishining аmаliy аhаmiyаti. Kurs ishi jаrаyоnidа ilgаri surilgаn fikrlаrdаn, yоndаshuvlаrdаn hаmdа sаmаrаdоrligini tа’minlоvchi Kurs ishi nаtijаlаridаn pеdаgоgik fаnlаr bо‘yichа mа’ruzаlаr tаyyоrlаsh, qо‘llаnmаlаr yаrаtish, shuningdеk mеtоdik tаvsiyаnоmаlаr yаrаtishdа, ish tаjribаlаrini оmmаlаshtirishdа sаmаrаli fоydаlаnishgа xizmаt qilаdi.
Kurs ishi ishining tаrkibiy tuzilishi vа hаjmi: kirish, 2 bоb, 4 bо‘lim, umumiy xulоsаlаr vа tаvsiyаlаr, fоydаlаnilgаn аdаbiyоtlаr rо‘yxаtidаn ibоrаt bo’lib 30 betni tashkil etadi.


I Bob. Maktabgacha yoshdagi bolalarni innovatsion texnologiyalardan foydalanib tarbiyalash.
1.1.Innovatsion talim texnologiyalarin haqida.
Innovatsion texnologiyalar - zamonaviy ijtimoiy-madaniy sharoitlarda bolaning shaxsiy rivojlanishidagi dinamik o'zgarishlar tufayli ijobiy natijaga erishishga qaratilgan o'qitish usullari, usullari, usullari, ta'lim vositalari tizimi. Pedagogik innovatsiyalar ta'lim va tarbiya jarayonlarini o'zgartirishi yoki takomillashtirishi mumkin. Innovatsion texnologiyalar pedagogik faoliyat jarayonida o'z samaradorligini isbotlagan ilg'or ijodiy texnologiyalar va ta'limning stereotipik elementlarini birlashtiradi.
Maktabgacha ta'limda innovatsiyalarning paydo bo'lishining quyidagi sabablarini aniqlash mumkin: ilmiy tadqiqotlar; ijtimoiy-madaniy muhit - maktabgacha ta'lim muassasalarining yangi pedagogik tizimlarga bo'lgan ehtiyoji; o'qituvchilarning ijodiy o'zgaruvchanligi; ota-onalarning bolalar rivojlanishida ijobiy dinamikaga erishishga qiziqishi. Pedagogik texnologiya tushunchasiga quyidagilar kiradi: Kontseptual asos; Texnologik qism (ta'lim jarayonini tashkil etish, o'quv faoliyatining usullari va shakllari, o'qituvchining ish usullari va shakllari; diagnostika). G.K.ning so'zlariga ko'ra. Selevko, har qanday pedagogik texnologiya muayyan asosiy uslubiy talablarga (texnologik mezonlarga) javob berishi kerak. 2
Kontseptuallik ma'lum bir ilmiy kontseptsiyaga, jumladan, ta'lim maqsadlariga erishish uchun falsafiy, psixologik, didaktik va ijtimoiy-pedagogik asoslashga tayanishni anglatadi. Mustahkamlik tizimning barcha xususiyatlarining mavjudligini o'z ichiga oladi: jarayonning mantiqiyligi, uning barcha qismlarining aloqasi, yaxlitligi. Boshqarish imkoniyati diagnostika maqsadlarini belgilash, rejalashtirish, o'quv jarayonini loyihalash, bosqichma-bosqich diagnostika, natijalarni tuzatish uchun vositalar va usullarni o'zgartirish imkonini beradi.
Samaradorlik xarajatlarning maqbulligini, ma'lum bir o'rganish standartiga erishish kafolatini ko'radi. Qayta ishlab chiqarish pedagogik texnologiyani bir xil turdagi boshqa ta'lim muassasalarida, boshqa fanlar tomonidan qo'llash (takrorlash, ko'paytirish) imkoniyatini nazarda tutadi. G. N. Selevko tomonidan olib borilgan pedagogik texnologiyalarni tahlil qilish asosida maktabgacha ta'lim tizimida qo'llaniladigan quyidagi texnologiyalarni ajratib ko'rsatish mumkin: rivojlantiruvchi ta'lim texnologiyalari, muammoli ta'lim texnologiyalari, o'yin texnologiyalari, kompyuter texnologiyalari, muqobil texnologiyalar. Zamonaviy maktabgacha pedagogikaning eng dolzarb yo'nalishlaridan biri eksperimentlarni joriy etishdir. Ushbu tendentsiya bizga zamonaviy bolalarning qiziqishini to'liq qondirishga imkon beradi. 3
Quyida bolalarning dunyo haqidagi tushunchalarini kengaytirish, bolaning intellektual va ijodiy rivojlanishi uchun ular bilan o'tkazilishi mumkin bo'lgan tajriba va tajribalar keltirilgan. Balonni zararsiz qanday teshish mumkin? Bola biladiki, agar balon teshilgan bo'lsa, u yorilib ketadi. Yopishqoq lentaning har ikki tomoniga to'pni yopishtiring. Va endi siz to'pni hech qanday zarar etkazmasdan lenta orqali xavfsiz teshishingiz mumkin. "Suv osti kemasi" №1. Uzumdan suv osti kemasi Bir stakan toza gazlangan suv yoki limonadni oling va ichiga uzum tashlang. U suvdan bir oz og'irroq va tubiga cho'kib ketadi. Ammo kichik sharlarga o'xshash gaz pufakchalari darhol uning ustiga o'tira boshlaydi. Tez orada ular shunchalik ko'p bo'ladiki, uzum ochiladi. Ammo sirtda pufakchalar yorilib, gaz chiqib ketadi. Og'ir uzum yana tubiga cho'kadi. Bu erda u yana gaz pufakchalari bilan qoplanadi va yana ko'tariladi. Bu suv "nafas chiqarguncha" bir necha marta davom etadi. Ushbu tamoyilga ko'ra, haqiqiy qayiq suzib, ko'tariladi. Baliqlarda esa suzish pufagi bor. U sho'ng'ishi kerak bo'lganda, mushaklar qisqaradi, qabariqni siqib chiqaradi. 4
Uning hajmi kamayadi, baliq pastga tushadi. Va siz turishingiz kerak - mushaklar bo'shashadi, qabariq eritiladi. U ko'payadi va baliq yuqoriga suzadi. "Suv osti kemasi" №2. Tuxum suv osti kemasi 3 ta bankani oling: ikki yarim litr va bir litr. Bir kavanozni toza suv bilan to'ldiring va ichiga xom tuxumni botirib oling. U cho'kib ketadi. Ikkinchi idishga stol tuzining kuchli eritmasini quying (0,5 l suv uchun 2 osh qoshiq). U erda ikkinchi tuxumni botirib oling - u suzadi. Buning sababi shundaki, sho'r suv og'irroq, shuning uchun daryoga qaraganda dengizda suzish osonroq. 1. Muammoli bolalarning ijtimoiy-pedagogik belgilari. Ijtimoiy-pedagogik xususiyatlariga ko'ra, muammolari bo'lgan bolalarning quyidagi guruhlari aniqlanadi: a) kam o'qish ( o'rganish qiyin) va intizomsiz (ta'lim olish qiyin); b) haddan tashqari faol va haddan tashqari passiv; v) aloqa sohasidagi buzilishlar bilan (nizo, tajovuzkorlik, yomon so'z, begona xatti-harakatlar); g) zararli qaramlik (alkogol, tamaki, giyohvand moddalarni iste'mol qiluvchilar) va moyillik (o'g'irlik, axloqsiz harakatlar); e) bilan antisosyal namoyon bo'lishi; e) huquqbuzarlar.5
Zamonaviy ta'lim muassasalarida "muammolari bo'lgan bolalar" bilan ishlash texnologiyalari ( d \bog'lar, maktablar, shartli ozodlikdan mahrum qilish, maxsus muassasalar) fan va amaliyot tomonidan to'plangan vositalar va usullarning ulkan arsenalini birlashtiradi. Ularning umumiy xarakteristikalari umumlashtirilgan texnologiya bilan ifodalanishi mumkin ( metatexnologiya) muammoli bolalarni rivojlantirish, o'qitish va tarbiyalash. 2. Muammoli bolalarni tarbiyalash va o'qitish texnologiyalarining tasnifi xususiyatlari.
B) Ta’limni differentsiallashtirish va individuallashtirish texnologiyalari. Differensiatsiyani o'rganish - bu o'quvchilarni bir hil (bir hil) guruhlarga tashkil qilish orqali turli qobiliyat va muammolarga ega bo'lgan bolalarni tarbiyalash uchun sharoit yaratishdir. Darajani differensiatsiyalashning mazmuniy asosi o'quv fanlari dasturlarining materialning chuqurligi va hajmi bilan farq qiluvchi bir nechta variantlarining mavjudligidir. Turli xil muammolarga duch kelgan o'quvchilarga adekvat dasturni (variantni) o'rganish tavsiya etiladi. Shu bilan birga, ta'lim jarayonining maqsadli belgilanishi dasturning eng to'liq versiyasini beradigan hamma narsani o'zlashtirishga e'tibor qaratishdan "iloji boricha ko'proq narsani oling va xohlaganingizcha oling, lekin talab qilinganidan kam emas" sozlamasiga o'zgaradi. . Bu quyidagi afzalliklarga ega: Bolalarni tekislash va o'rtachalashtirish bundan mustasno;
C) Kompensatsion ta’lim texnologiyalari. Statistik ma'lumotlarga ko'ra, hozirgi vaqtda umumta'lim maktabiga kirayotgan bolalarning 20 foizigacha turli xil psixosomatik nuqsonlar mavjud. Agar siz talabaga qo'shimcha psixologik va pedagogik yordam ko'rsatmasangiz, bu ta'lim faoliyatining surunkali kechikishiga va keyinchalik ijtimoiy-pedagogik moslashuvga olib keladi. Shu munosabat bilan umumta’lim maktablarida darslar tashkil etilgan kompensatsion ta'lim , taqdim etilgan joyda diagnostika va tuzatish bolalarda rivojlanish nuqsonlarini aniqlaydigan va tuzatuvchi dasturlar, qoloq o‘quvchilarga nisbatan qo‘shimcha pedagogik harakatlar amalga oshiriladi.6
Reabilitatsiya makonining kompensatsion elementlari (vositalari), birinchi navbatda: bolaga bo'lgan muhabbat (g'amxo'rlik, insoniy munosabat, iliqlik va mehr); bolalarning qiyinchiliklari va muammolarini tushunish; bolani barcha kuchli va zaif tomonlari bilan qabul qilish, rahm-shafqat, ishtirok etish, zarur yordam, o'z-o'zini tartibga solish elementlarini o'rgatish (o'rganishni o'rganing, o'zingizni nazorat qilishni o'rganing). Bilimlarni o'zlashtirishda turli xil pedagogik yordam turlari bir xil darajada muhimdir: majburlashsiz o'rganish (qiziqish, muvaffaqiyat, ishonchga asoslangan); dars reabilitatsiya tizimi sifatida, buning natijasida har bir talaba o'zini oqilona harakat qilish, maqsadlar qo'yish va ularga erishish qobiliyatini his qila boshlaydi va amalga oshiradi; tarkibni moslashtirish, o'quv materialini murakkab detallardan va haddan tashqari xilma-xillikdan tozalash; bir vaqtda ulanish moddiy idrok etish jarayonida eshitish, ko'rish, harakat qobiliyatlari, xotira va mantiqiy fikrlash; foydalanish harakatlarning indikativ asoslari (mos yozuvlar signallari); ta'riflarni shakllantirish belgilangan naqsh bo'yicha, algoritmlardan foydalanish;
D) Kuchaytirilgan pedagogik yordam sinflari. Kompensatsion ta'limning dastlabki bosqichida tuzatish usullaridan foydalanish ushbu bolalarni quyidagi maxsus usullardan foydalangan holda tashkil etilgan jamoaning bir qismi sifatida o'qitish maqsadga muvofiqligini ko'rsatadi: hisoblash ko'nikmalarini o'rgatish shu jumladan boshlang'ich maktab materiallari; xotirani rivojlantirish mashqlari; pasayish didaktik birliklarni (kattalashtirishdan ko'ra); vizual-majoziy pedagogikaga tayanish, betondan mavhumga ko'tarilish. Aralash yoshdagi guruhlar (RVG). Bu guruh, jamoaviy va individual ta'lim xususiyatlarini o'zida mujassam etgan maxsus tashkiliy shakldir. RVGga 5-9-sinf o‘quvchilari (turli yoshdagi va rivojlanish darajasi) kiradi. Har bir inson boshqa sinflarda materialni o'rganish huquqiga ega (ba'zi fanlarda u o'z sinfidan oldinda bo'lishi mumkin, boshqalarida esa orqada qolishi mumkin). Sinflar jadval bilan emas, balki individual kartalar bilan tartibga solinadi fan ta'limi, talabalar indikativ jadvallarga muvofiq ularga o'z xohishlariga ko'ra qatnashadilar.
Usullardan mavzu ichidagi Differentsiatsiya Bu erda turli xil tabaqalashtirilgan va individuallashtirilgan parvarish turlari qo'llaniladi:qo'llab-quvvatlaydi har xil turlar (muayyan qoida uchun plakat namunasidan qo'llab-quvvatlovchi referat va xulosa jadvaligacha); algoritmlar muammoni hal qilish yoki vazifani bajarish (shunga o'xshash misoldan mantiqiy sxemaga); turi ko'rsatkichi , qonun, qoidalar; taklif(ishora, assotsiatsiya) g‘oyalar, fikr yo‘nalishlari; ogohlantirish mumkin bo'lgan xatolar haqida; ajralish
Komponentlarga murakkab vazifa. Vaqti-vaqti bilan mavzular va bo'limlardan o'tgandan so'ng, talabaga uning tomonidan materialni o'zlashtirish darajasini aniqlash va shu asosda keyingi rivojlanish yo'lini belgilash uchun diagnostika ishlari taklif etiladi. Talaba bir mavzuda qolishi, boshqasini ilg'or rejimda o'rganishi mumkin. O'qituvchi guruh (mikroguruhlar) bilan ishlaydi, lekin u individual o'rganish uchun ko'proq imkoniyatlarga ega. E) Davlat maktabida muammoli bolalar bilan ishlash texnologiyasi.7
Ommaviy maktabda quyidagilar muammoli ("qiyin") toifasiga kiradi: a) bolalar o'rganish qiyin va ta'lim olish qiyin; b) xavf zonasi bolalari. Ular disharmonik rivojlanish, o'rganish qobiliyati va ish qobiliyatining pasayishi bilan ajralib turadi, tengdoshlariga qaraganda moslashuvchan mexanizmlarning sifati yomonroq va ortiqcha yuklarga patologik reaktsiyalarga moyil. Ta'limdagi qiyinchiliklarning oldini olish va bartaraf etish yaxlit jarayon bo'lib, u pedagogik diagnostika, o'quvchini ijtimoiy va ijtimoiy hayotga jalb qilishni o'z ichiga oladi. jamoa ichidagi munosabatlar, jamiyat va jamoa bilan mas'uliyatli munosabatlar tizimida, "qiyin"ni ijtimoiy qimmatli faoliyatga jalb qilish, uning ijobiy fazilatlari, kuchli tomonlari va qobiliyatlarini hisobga olgan holda, o'qituvchi va tarbiyachilar o'rtasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi, barcha ijobiy imkoniyatlardan foydalangan holda. maktab, oila, jamoa, o'zaro bog'liq holda yagona pedagogik pozitsiyalarni yaratish bunday bolalarga ob'ektiv o'zini o'zi qadrlashni shakllantirish, ijobiy xulq-atvorni o'z-o'zini rag'batlantirish usuliga o'rgatish. L.S.Vygotskiy bolalarning maxsus ta'limini normal rivojlanish bilan uzviy bog'lash mumkin bo'lgan shunday ta'lim tizimini yaratish zarurligini ta'kidladi. Uning g'oyasi maktabda yaxlit ta'lim amaliyotida amalga oshadi. 8

Yüklə 135,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin