Mundarija kirish I bob. O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankning pul-kredit siyosatining nazariy asoslari

Qayta moliyalash stavkasi va kreditlar bo'yicha foiz stavkalari dinamikasi34

111111111111111111111111111111111111111111111111111111

So'nggi davrda qayta moliyalash stavkasi iqtisodiyot ishtirokchilariga

inflyatsiya darajasi tendentsiyasi haqida ma'lumot berish vositasi bo'lib xizmat
qilmoqda. Bunda, ayniqsa, kreditlash va depozitga jalb qilish faoliyati bilan
shug'ullanayotgan moliyaviy tashkilotlar ushbu ko'rsatkichda nnarxlar o'zgarishi
bo'yicha mo'ljal sifatida foydalanib kelmoqdalar. Buni tijorat banklari tomonidan
ajratilgan kreditlar bo'yicha foiz stavkalari dinamikasidan kuzatish mumkin.
Jumladan, inflyatsiya darajasi va qayta moliyalash stavkasi yuqori bo'lgan davrda
tijorat banklari tomonidan ajratilgan kreditlar bo'yicha foiz stavkalari, masalan
1999 yilda 33,7 foizni tashkil qilgan bo'lsa, bu ko'rsatkich 2012 yilga kelib 13,6
34
O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma'lumotlari

foizgacha pasaydi. Bu esa kreditlarning arzonlashayotganligidan va hamma

uchun qulay bo'layotganligidan dalolat bermoqda. Jumladan, 2012 yilda tijorat
banklarining kredit portfelida uzoq muddatli kreditlar ulushining oshishini
rag'batlantirishga qaratilgan foiz siyosatining olib borilishi natijasida uzoq
muddatli kreditlar bo'yicha o'rtacha tortilgan foiz stavkasi 13,5 foizdan
12,2 foizga pasaydi (4-rasmga qarang).
Markaziy bank tomonidan pulga bo'lgan real talabdan kelib chiqib qayta
moliyalash stavkasining bosqichma-bosqich pasaytirib borilishi, respublikamizda
makroiqtisodiy rivojlanishni ta'minlashga xizmat qilmoqda.