MüNDƏRİcat giRİŞ 3 FƏSİL 3

Təhsilə çıxış: Boşluğu aradan qaldırmaq

Bir sıra tədqiqatlar və nümunələr audio-video konfrans proqramlarının xüsusilə coğrafi, iqtisadi və ya fiziki maneələrlə üzləşən tələbələrin təhsilə çıxışını necə yaxşılaşdırdığını vurğulayır. Bu proqramlar az təmsil olunan əhaliyə çatmaqda və inklüzivliyin təşviqində mühüm rol oynamışdır.

1. 
   Coğrafi maneələr:
   

• 
  Rienties, Boroowa, and Cross (2017) tərəfindən aparılan araşdırma audio-video konfrans proqramlarının ucqar və kənd yerlərində təhsilə çıxışa təsirini araşdırıb. Nəticələr göstərdi ki, bu proqramlar coğrafi cəhətdən təcrid olunmuş bölgələrdəki tələbələrə virtual dərslərdə iştirak etmək, müəllimlər və həmyaşıdları ilə ünsiyyət qurmaq, məsafə məhdudiyyətlərini aradan qaldırmaq üçün imkanlar yaradır.
  
• 
  Liu və Miao (2020) tərəfindən hazırlanan məqalə Çində distant təhsili dəstəkləmək üçün audio-video konfrans proqramlarından istifadəni araşdırdı. Tədqiqatda vurğulanıb ki, bu proqramlar coğrafi maneələri effektiv şəkildə azaldıb, kənd yerlərində və xidmət göstərilməyən ərazilərdəki tələbələrə şəhər mərkəzlərində yerləşən nüfuzlu müəssisələrdən keyfiyyətli təhsil almaq imkanı verir.
  

2. 
   İqtisadi maneələr:
   

• 
  Chen və Bourne (2010) tərəfindən bir araşdırma məqaləsində müəlliflər ali təhsildə iqtisadi maneələrin həllində audio-video konfrans proqramlarının istifadəsini araşdırdılar. Tədqiqat bu proqramların səyahət xərclərini aradan qaldıraraq və tələbələrə yaşayış xərclərinə qənaət etməyə imkan verməklə sərfəli həllər təklif etdiyini vurğuladı. Bu, aztəminatlı ailələrdən olan tələbələrə təhsil resurslarına və başqa cür əldə edə bilməyəcək imkanlara çıxış imkanı verdi.
  
• 
  Conole (2010) tərəfindən qeyd olunduğu kimi Birləşmiş Krallıqdakı Açıq Universitetin nümunə araşdırması audio-video konfrans proqramlarının təşkilata müxtəlif tələbələrə, o cümlədən maliyyə məhdudiyyətləri ilə üzləşənlərə çevik və sərfəli təhsil təklif etməyə necə imkan verdiyini nümayiş etdirdi.
  

3. 
   Fiziki maneələr:
   

• 
  Moore və Fetzner (2013) tərəfindən aparılan bir araşdırma audio-video konfrans proqramlarının əlilliyi olan tələbələrə təsirini araşdırdı. Tədqiqat göstərdi ki, bu proqramlar eşitmə və ya görmə qüsuru olan tələbələrə virtual dərslərdə tam iştirak etməyə imkan verən qapalı yazı və ekran oxuyucu uyğunluğu kimi əlçatanlıq xüsusiyyətləri təqdim edir.
  
• 
  Chong (2017) tərəfindən aparılan araşdırmada nümayiş etdirilən kar və eşitmə qabiliyyəti zəif olan tələbələr üçün məşhur bir qurum olan Gallaudet Universitetinin işi, audio-video konfrans proqramlarının işarə dili ünsiyyətini asanlaşdırmaq və kar tələbələri dəstəkləməklə necə inklüziv öyrənmə imkanları təklif etdiyini vurğuladı.
  

4. 
   İnklüzivlik və az təmsil olunan əhali:
   

• 
  Tobin və Behling (2018) məqaləsində audio-video konfrans proqramlarının ali təhsildə inklüzivliyin təşviq edilməsinə təsiri müzakirə olunub. Müəlliflər bu proqramların institutlara az təmsil olunan əhaliyə, o cümlədən müxtəlif mədəni mənşəli tələbələrə, təcrid olunmuş icmalara və ya iş və ailə məsuliyyətlərini tarazlaşdırmağa imkan verdiyini vurğuladılar.
  
• 
  Estrada və başqalarının təqdim etdiyi Kaliforniyadakı Qəbilə Rəqəmsal Kənd layihəsinin nümunə araşdırması. (2017), audio-video konfrans proqramlarının yerli Amerika icmalarına təhsil imkanlarını genişləndirmək üçün necə istifadə edildiyini nümayiş etdirdi, tarixən zəif xidmət göstərən əhalidən olan öyrənənlərə ali təhsil resurslarına daxil olmaq və müəllimlər və həmyaşıdları ilə əlaqə yaratmaq imkanı verdi.
  

Bu tədqiqatlar və nümunələr ümumi şəkildə göstərir ki, audio-video konfrans proqramları coğrafi, iqtisadi və ya fiziki maneələrlə üzləşən tələbələrin təhsilə çıxışını yaxşılaşdırmaqda təsirli olub. Bu proqramlar uzaqdan təhsil imkanları təmin etməklə, xərcləri azaltmaqla, əlçatanlığı artırmaqla və ali təhsildə az təmsil olunan əhali arasında əlaqəni gücləndirməklə boşluğu aradan qaldırmağa və inklüzivliyi təşviq etməyə kömək etmişdir.

3.