Muradpur Əli Fazil oğlu Müasir tikiş maşınlarının avtomatlaşdırılmış idarəedilməsi və tənzimlənməsi sistemlərinin tədqiqi

AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ

Əlyazma hüququnda

Muradpur Əli Fazil oğlu


Müasir tikiş maşınlarının avtomatlaşdırılmış idarəedilməsi və tənzimlənməsi sistemlərinin tədqiqi

mövzusunda

M A G İ S T R L İ K D İ S S E R T A S İ Y A S I N I N
R E F E R A T I


İxtisas: 060625 - Texnoloji maşın və avadanlıqlar mühəndisliyi
İxtisaslaşma: TM 050625 – Yüngül sənaye və məişət xidmətinin texnoloji maşın və avadanlıqları

Elmi rəhbər: t.e.n., dos. Çələbi İ.Q.


BAKI – 2021
İŞİN ÜMUMİ XARAKTERİSTİKASI
İşin aktuallığı. Müxtəlif pardaqlama parametrlərinin tədqiqi üçün universal pardaqlama aləti, kəsici pardaqlama maşını və Al₂O₃ ağ pardaqlama çarxından istifadə olunur. Tədqiqat üçün pardaqlamanın iş sürəti, təkərlərin dərəcələri və materialın sərtliyi kimi müxtəlif proses məhdudiyyətləri nəzərə alınmışdır.
Səth işində keyfiyyət problemini minimuma endirmək üçün silindrik pardaqlama əməliyyatları zamanı tolerantlığa yaxınlaşmaq üçün mümkün olan ən yaxşı prosedurlar qəbul edilə bilər. Pardaqlama maşınının vibrasiyası, pardaqlama çarxı və iş parçasında həddindən artıq temperatur kimi bir çox problemlər yaranır ki, bu da səthin keyfiyyətsiz olmasına səbəb olur.
Yuxarıda göstərilən prosesdə qaynaq bölgəsində hazırlanmış kompozitin qaynaq birləşmələrinin sürtünmə ilə qarışdırılmasının xüsusiyyəti və keyfiyyəti həm nəzəri, həm də təcrübi aspektlərdə təmin edilmişdir. Bu prosseslər tədqiqatı aktuallaşdırmışdır.
Tədqiqatın məqsədi. Təqdim olunan magistrlik dissertasiyasının məqsədi daxili pardaqlama əməliyyatında ilkin təmas sahələrinin tədqiqi, daxili dairəvi pardaqlama prosesinə həsr olunmuş tədqiqatların araşdırılması və təcrübi tədqiqatların nəticələrinin təhlilidir.
Tədqiqat obyekti. Baza modeli daxili dairəvi pardaqlama prosesi sayılır.
Elmi yeniliklər. Beləliklə, faktiki işləyən aşındırıcı dənələrin sayının sabitlik şərtindən tənliklər sisteminə daxil olan amillərdən hər hansı birini, uzununa sürəti, hissə sürətini, təkər sürətini və s.-ni emal uzunluğu boyunca dəyişdirərək, emal ediləcək səthə vahid abraziv təsir göstərmək mümkündür ki, bu da emalın dəqiqliyini artırır.
Tədqiqatın təcrübi əhəmiyyəti. Buna görə də, detalın daxilində pardaqlama çarxının nisbətən çətin iş şəraiti ilə xarakterizə olunan daxili pardaqlama üçün fərdi yanaşma tələb olunur. Emal xətasının əmələ gəlməsinin səbəblərini aşkar etmək üçün dəqiqlik parametrlərinin vəziyyətini, o cümlədən nəzərdən keçirilən parametr üçün ümumi xətanın təxminlərini təhlil etmək, elementar səhvlərin nisbətlərini qurmaq, dominant amilləri, onların təbiətini müəyyən etmək lazımdır.
İşin həcmi və strukturu. Dissertasiya işinin məzmunu komputerdə yığılmış 25 səhifə A4 vərəqindən, 1 fəsildən, girişdən və alınan nəticədən ibarət olub, 14 şəkildən, 17 adda istifadə edilmiş ədəbiyyat siyahısından ibarətdir.
İŞİN MƏZMUNU
Girişdə işin aktuallığı, məqsədi, təcrübi əhəmiyyəti əsaslandırılmış, kəsmə prosesinin əhəmiyyətindən bəhs olunmuşdur.
BİRİNCİ FƏSİLDƏ
İKİNCİ FƏSİDLƏ
ÜÇÜNCÜ FƏSİLDƏ Daxili pardaqlama əməliyyatında ilkin təmas sahələrinin tədqiqi, daxili dairəvi pardaqlama prosesinə həsr olunmuş tədqiqatların icmalı və daxili pardaqlama əməliyyatlarında ilkin təmas sahəsinin nəzəri tədqiqi verilmişdir. Həçninin, təcrübi tədqiqatların nəticələrinin təhlili aparılmışdır.

ÜMUMİ NƏTİCƏLƏR
1. Nəticə müxtəlif soyuducu vasitələrdən istifadə etməklə səthi kobudluluğun azaldığını və MÇD-nin gücləndirildiyini gördük. Ümumiyyətlə suda həll olunan yağ, təmiz yağ və təmiz su bu cür eksperimental iş üçün istifadə olunan müxtəlif kəsici mayelərdir.

2. Müəyyən edilmişdir ki, poladların EN diapazonu material kimi qəbul edilmişdir. Artıq qeyd edildiyi kimi, silindrik pardaqlama dəzgahında əməliyyatın aparılması üçün kəsici maye ilə müxtəlif proses məhdudiyyətləri nəzərə alınmışdır.

3. Eksperimental tədqiqat üçün iş parçasının materialının səthinin kobudluğuna və həmçinin sürtünmə qüvvələrinə dair dişlərin ölçüsü xüsusiyyətlərini qiymətləndirmək üçün təkərin sürəti, masa sürəti və kəsilmə dərinliyi kimi proses parametrləri nəzərə alınmışdır.

4. Material kimi AISI-1050 poladına üstünlük verilmişdir və dinamometrdən pardaqlama prosesi boyunca yaranan qüvvələri müəyyən etmək və həmçinin qeyd etmək üçün istifadə edilmişdir.

5. Təcrübənin nəticələri pardaqlama prosesi üçün seçilmiş daşlama çarxları nəzərə alındıqda hissəciklərin ölçüsünün pardaqlama səthinin kobudluluğunun qiymətlərinə və pardaqlama qüvvələrinə təsir etdiyini aşkar etdi.