Musiqada vokal-simfonik janrlar

SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI SPORT FAOLIYATI VA SAN’AT FAKULTETI MUSIQA TALIMI YO’NALISHI 323-GURUH TALABASI Nurmamatov Mirzohidning MUSIQA O’QITISH TEXNALOGIYALARI LOYIHALASH FANIDAN 5-sinflar uchun Dars ishlanmasi

Dars maqsadi

• MUSIQADA VOKAL-SIMFONIK JANRLAR
• 1) Musiqiy savodxonlik : INTERVALLAR HAQIDA TUSHUNCHALAR SOF, KATTA VA KICHIK INTERVALLAR
• 2) Jamoa boiib kuylash:““O‘ZBEKISTONIM ” “
• 3) Musiqa tinglatish : VOKAL-SIMFONIK JANRIDAN NAMUNA TINGLATISH

MUSIQADA VOKAL-SIMFONIK JANRLAR
Musiqa san’atida janrlar ko‘pligini yaxshi bilasiz va sanab bera olasiz. V o k a 1 - s i m f o n i k janrlari ham keng tarqalgan. «Vokal-simfonik» deganda nimani tushunishimiz lozim? «Vokal» – bu ashula aytishni anglatsa, «simfonik» degani – simfonik orkestr jo‘r bo‘lishini bildiradi. Ashulani yakkaxon ham, xor ham aytishi mumkin. Bunday ko‘rinishda yaratilib, ijro etilayotgan asarlarning janrlarini aniq belgilash mumkin. Bular v o k a l - s i m f o n i k s y u i t a , p o e m a , q a s i d a , k a n t a t a yoki o r a t o r i y a larga ajratiladi.
MUSIQA SAVODXONLIGI
INTERVALLAR HAQIDA TUSHUNCHALAR
«Interval» – bu lotincha so‘zdan olingan so‘z bo‘lib, oraliq yoki masofa ma’nosini anglatadi. Musiqada esa ikki tovush oralig‘ini bildiradi. Musiqada 8 ta asosiy intervallar bor. Bular – prima, sekunda, tersiya, kvarta, kvinta, seksta, septima va oktavalardir. Ularning ko‘rinishi va raqamlar bilan belgilanishi quyidagicha:
Har bir asosiy intervalning aniq ton o‘lchovi bor. Primada – 0, sekundada – 1 ton, tersiyada – 2 ton, kvartada – 2,5 ton, kvintada – 3,5 ton, sekstada – 4,5 ton, septimada – 5,5 ton, oktavada – 6 ton. Bunday intervallarni har qanday tovushdan yuqoriga yoki pastga tuzish mumkin. Masalan: «re», «fa», «sol» notalaridan kvartalar (2,5) qurib ko‘ramiz:
SOF, KATTA VA KICHIK INTERVALLAR
Nota yozilgan yoki yangrayotgan ikki tovush oralig‘i – sof, katta va kichik intervallarga ajratiladi. Sof intervallarga prima (0 ton), kvarta (2,5 ton), kvinta (3,5 ton), oktava (6 ton) intervallari kiradi. Quyidagi intervallarning katta va kichik turlari bo‘ladi:
Katta intervallarni kichik intervallarga, kichik intervallarni esa katta intervallarga o‘zgartirish uchun alteratsiya belgilaridan foydalaniladi.
Masalan:
Musiqa tinglash faoliyati
Bu jarayonda o’quvchilarga VOKAL-SIMFONIK JANRIDAN namunalar eshittiriladi .Sababi bu faoliyat turi orqali VOKAL-SIMFONIK JANRI haqida o’quvchilarda tushuncha qoldirish ularda musiqiy estetik didlarini oshirish ,musiqaga bo’lgan qiziqishlarini oshirish.
“Klaster” o’yini
VOKAL-SIMFONIK JANRI
INTERVALLAR
PRIMA
SEKUNDA
TERTSIYA
KVARTA
KVINTA
SEKSTA
SEPTEMA
OKTAVA
Yakuniy bosqich
UYGA VAZIFA:
INTERVALLAR HAQIDA TUSHUNCHALARNI O’qib kelish va savollarga javob yozib kelish