Mustaqil ish buyrak o’smalari

Gematogen
•o'pka
•jigar
•suyaklar
•qarama-qarshi buyrak
•buyrak usti bezlari
•Bosh miya
Limfogen tarzda
• “buyrak oyoqchasi” tomirlari bo‘ylab paraaorta, parakaval limfa tugunlari orqali ko’ks oralig’i orqa qismiga.
Buyrak parenximasi rakining spetsifikligi
Tomirlarga o'sib chiqqanda metastaz yo’li:
buyrak venasi -›
pastki kovak vena -›
yurak o’ng qismi.
Buyrak parenximasi rakining spetsifikligi

• Invaziv o'sish bilan o'sma qorin bo'shlig'i a'zolariga (oshqozon, ichak, taloq, jigar) siqilishi yoki o'sishi mumkin va ba'zi hollarda orqa va bel mushaklariga o'sishi mumkin.
• Bemorlarning 4 foizida gematogen metastaz bilan kasallikning birinchi namoyon bo'lishi uzoqda joylashgan metastazlarga bog'liq.
• bemorlarning 5% da ikkala buyrak ham ta'sirlangan (sinxron va asinxron rak)

Ikki tomonlama buyrak saratoni
Sinxron
O'sma bir vaqtning o'zida ikki tomondan yoki asosiy o'sma aniqlanganidan keyin olti oydan kechiktirmay tashxis qilinadi.
Asinxron
Qarama-qarshi buyrakning o'smasi birlamchi o'simta topilganidan keyin 6 oydan erta bo’lmagan holda tashxis qilinadi.
Buyrak rakining klinik ko'rinishi
Renal simptomlar
Klassik triada
• Gematuriya
•Og'riq
• Palpatsiya qilinadigan hosila
Ekstrarenal alomatlar
• Varikosele
•Isitma
•Arteriyal gipertenziya
•Eritrotsitoz
•Amiloidoz
Gematuriya
Makrogematuriyaning o'ziga xos xususiyatlari

• Total
• Dastlab og'riqsiz
• Chuvalchangsimon quyqa (yoki shaklsiz)
• Odatda o'z-o'zidan to'xtaydi
• Vaqti-vaqti bilan takrorlanadi

Gematuriya sabablari

• O'smaning kosa-jomga kirib borishi

• O’smaning tomirlar destruksiyasi
• Venoz gipertenziya

Doktor taktikasi
• Buyrak va siydik pufagining ultratovush tekshiruvi
• Shoshilinch sistoskopiya
• Shoshilinch kasalxonaga yotqizish
Og'riq
O'tkir og'riq
1. Siydik naylarining obstruktsiyasi (gematuriya)
2. O'sma to'qimalariga qon quyilishi
3. Buzilmagan buyrak to'qimalarida infarkt
To’mtoq og'riq
•Siydik chiqarishning buzilishi natijasida jom ichidagi bosimning oshishi
• Buyrak kapsulasiga, penefral kletchaga, Gerot fastsiyasiga, qo'shni organlar va mushaklarga o'sma invaziyasi.
• Ikkilamchi nefroptozda buyrak oyoqchasi tomirlarining tortilishi
Palpasiyalanuvchi hosila
Varikosele Sabablari
• v.renalis sinistraga o'smaning siqilishi yoki o’sishi
•v.renalis sinistrada o'simta trombozi
• v.cava inferiorning o'simta tomonidan siqilishi, kattalashgan limfa tugunlari yoki uning o'simta trombozi
•V.testicularisning o'simta yoki limfa tugunlari tomonidan siqilishi
Buyrak saratonida laboratoriya o'zgarishlari
• EChTning oshishi
• Anemiya
• Gipoprotrombinemiya, alfa-2-globulinlar darajasining oshishi, ishqoriy fosfataza faolligi (Shtauffer sindromi)
• Giperurikemiya
•Leykotsitoz
•Politsitemiya (barcha buyrak o'smalarining 3-4%)
Buyrak hujayrali karsinomasi bo'lgan bemorlarni tekshirish dasturi
I. Anamnez (makrogematuriya epizodlari, uzoq davom etgan isitma va boshqalar).
II. Jismoniy tekshiruv (vazn yo'qotish, paypaslanadigan massa)
III. Maxsus tekshirish usullari
UZI, MRT, MSKT,KT, Radeonukleid tekshirish va b.
Buyraklarning ultratovush tekshiruvi
O’ng buyrak
Buyrak parenximasi o’smasi
Rentgenologik tadqiqot usullari:
- Ekskretor urografiya
O’ng buyrak o’rta kosachasini siqilishi
Angiografiya
O’ng buyrak o’smasi
Chap buyrak o’smasi
Kompyuter tomografiyasi
O'ng buyrakning o’smasi
Magnit-rezonans tomografiya
Chap buyrak o’smasi
Buyrak hujayrali rakini davolash

• Operativ

Perirenal kletchatka, Gerot fastsiyasi, regionar limfa tugunlari bilan to'liq o'sma bilan buyrakni transperitoneal olib tashlash
Buyrakni rezektsiya qilish,
o'smalarni olib tashlash,
regionar limfadenektomiya

• Kombinatsiayalangan

Jarrohlik amaliyotining radiatsiya va immunostimulyatsiya bilan kombinatsiyalangan
terapiyasi

• Konservativ

Operatsiyasiz o'smalarni yoki uzoq metastazlarni simptomatik davolash (shu jumladan massiv gematuriyada buyrak arteriyasi embolizatsiyasi)

E’TIBOR UCHUN RAHMAT!!!