Mustaqil ish fan: Matematika Guruh: Mavzu

IPAK YO’LI INNOVATSIYALAR UNIVERSITETI
PEDAGOGIKA PSIXOLOGIYA
2022-2023 O’QUV YILI UCHUN
MUSTAQIL ISH
Fan: Matematika
Guruh: ____
Mavzu: _________________________________________________
__________________________________________________________
Bajardi: __________________________
Tekshirdi:_________________________

Olmaliq-2023

Funksiya va uning berilish usullari. Asosiy va elementar funksiyalar berilish usullarining xossalari va grafigi.
Reja:
1.Funksiya ta’rifi, berilish usullari.
2.Funksiyaning chegaralanganligi. Davriy funksiyalar. Juft va toq funksiyalar.
3.Monoton,teskari va murakkab funksiyalar.
Foydalanilgan adabiyotlar


Funksiya va uning berilish usullari
Biz 2-ma’ruzada  to‘plamni  to‘plamga akslantirish

ni o‘rgangan edik.
Endi  ,  deb olamiz. Unda har bir haqiqiy  songa biror haqiqiy  sonni mos qo‘yuvchi
( )
akslantirishga kelamiz. Bu esa funksiya tushunchasiga olib keladi.
Funksiya tushunchasi o‘quvchiga o‘rta maktab matematika kursidan ma’lum. Shuni e’tiborga olib funksiya haqidagi dastlabki ma’lumotlarni qisqaroq bayon etishni lozim topdik.
Aytaylik,  ,  to‘plamlar berilgan bo‘lib,  va  o‘zgaruvchilar mos ravishda shu to‘plamlarda o‘zgarsin:  ,  .
1-ta’rif. Agar  to‘plamdagi har bir  songa biror  qoidaga ko‘ra  to‘plamdan bitta  son mos qo‘yilgan bo‘lsa,  to‘plamda funksiya berilgan (aniqlangan) deyiladi va
 yoki 
kabi belgilanadi. Bunda  – funksiyaning aniqlanish to‘plami (cohasi),  – funksiyaning o‘zgarish to‘plami (cohasi) deyiladi.  – erkli o‘zgaruvchi yoki funksiya argumenti,  esa erksiz o‘zgaruvchi yoki funksiya deyiladi.
Misollar. 1.  ,  bo‘lib,  qoida

bo‘lsin. Bu holda har bir  ga bitta  mos qo‘yilib,

funksiyaga ega bo‘lamiz.