Mustaqil ish Mavzu: Geoaxborot tizimlarini qo’llash muam molari Reja: Kirish

---

Mustaqil ish 
Mavzu:Geoaxborot 
 tizimlarini qo’llash 
muam
molari 
 
Reja:  
 1.Kirish  
2. Rastr 
modellari quyidagilarga ega afzalliklari:  
3. Geoaxborot 
 tizimlarini qo’llash 
muammolari  
4.Xulosa  
5.Foydalanilgan adabiyotlar

Geografik axborot texnologiyalari 

deganda 
atrofdagi dunyo haqida
yangi turdagi ma’lumotlarni olishning dasturiy va 
texnol
ogik
, uslubiy vositalari majmui 
sifatida 
ta’riflash mumkin.
Ular 
samaradorlikni oshirish uchun mo'ljallangan:
boshqaruv jarayonlari, axborotni saqlash va taqdim etish, 
qayta 
ishlash va qarorlarni qo'llab-
quvvatlash. Bu fan, ishlab chiqarish, ta’lim sohalariga geo
axborot texnologiyalarini joriy etish va atrofdagi voqelik t
o‘g‘risidaolingan ma’lumotlarni amaliyotda qo‘llashdan i
borat.
Geoaxborot texnologiyalari -
bu turli maqsadlargaerishishga, jumladan ishlab chiqarish
va boshqaruv jarayonlarini axborotlashtirishga qaratilgan 
yangi axborot texnologiyalari. Geografik axborot tizimlari
ning (keyingi o'rinlarda - GIS) 
o'ziga xos xususiyati shundaki, ularaxborot tizimlari sifati
da ushbu tizimlar 
evolyutsiyasi 
natijasidir va shuning uch
un axborot tizimlarini qurish va 

---

faoliyat yuritish asoslarini o'z 
ichiga oladi. GIS 
tizim sifatida o'zaro bog'langan ko'plab elementlarni
o'z ichiga oladi, ularning har biri bir-biri bilan bevosita 
yoki bilvosita 
bog'liq bo'lib, ushbu to'plamning istalgan ikkita 
kichik to'plami tizimning yaxlitligini, birligini buzmasdan
mustaqil bo'lolmaydi. GISning yangibir xususiyati shund
aki, u integratsiyalashgan axborot tizimidir. Integratsiyala
shgan tizimlar
turli tizimlarning texnologiyalarini birlashtirish tamoyilla
ri asosida qurilgan. Ular 
ko'pincha 
juda ko'p turli sohalarda qo'llaniladi, ularning nomi ko'pin
cha ularning barchaimkoniyatlari va 
funktsiyalarini 
aniqla
maydi. Shu sababli, siz 
GISni faqat geodeziya yoki geografiya 
bo'yicha vazifalarni hal qilish bilan bog'lamasligingizkera
k. Geoaxborot tizimlari va texnologiyalari nomidagi "Geo
" ushbu tizimlardan foydalanish ob'ektini emas,balki tadqi
qot ob'ektini belgilaydi. 
GISning boshqa 
axborot tizimlari bilan integratsiyasi ularning ko'p o'lchov
liligini keltirib chiqaradi. GISda 
ma'lumotlarni kompleks qayta 
ishlash ma'lumotlarni to'plashdan uni saqlash, yangilash v
a 
taqdim etishgacha 
amalga 
oshiriladi, shuning uchun GISni turli pozitsiyalardan ko'ri
b chiqish kerak. Qanaqasiga nazorat qilish tizimlari GIS 
er va 
resurslarni optimal boshqarish, shahar boshqaruvi, transpo
rt va 
chakana 
savdo, okeanlardan foydalanish yoki boshqa xususiyatlar 
bo'yicha 
qarorlar 
qabul qilishni qo'llab-

---

quvvatlash uchun mo'ljallangan. Axborot tizimlaridan far
qli o'laroq, GISda 
elektron ofis 
texnologiyalari va shu aso
sda 
echimlarni optimallashtirish bilan birgalikda 
fazoviy ma'lumotlarni tahlil qilish uchun ko'plab yangi tex
nologiyalar 
paydo bo'ladi. Shu sababli,GISboshqaruv vazifalari uchun
turli xil ma'lumotlarni o'zgartirish va sintezqilishning sam
arali usuli hisoblanadi.
Qanaqasiga geotizimlar GIS geografik axborot tizimlari, k
artografik axborot tizimlari, avtomatlashtirilgan xaritalash
tizimlari, avtomatlashtirilga fotogrammetrik tizimlar, er 
axborot tizimlari, avtomatlashtirilgan kadastr 
tizimlari vaboshqalar kabi tizimlardan ma'lumot yig'ish te
xnologiyalarini birlashtiradi.
Qanaqasiga ma'lumotlar bazasi tizimlari GIS 
turli usullar 
va 
texnologiyalar 
yordamida 
to'plangan ma'lumotlarning keng doirasi bilan tavsiflanadi
. Shuni ta'kidlash kerakki, ular matn va grafik ma'lumotla

---

r bazalarining imkoniyatlarini birlashtiradi. Qanaqasiga si