Mustaqil ish Mavzu: Xavfsizlikni taminlash tamoyillari va uslublarini tahlil qilish. Bajardi

Gomosfera - shaxs ko'rib chiqilayotgan faoliyat jarayonida bo'lgan joy (ish maydoni).
Noksosfera - xatarlar doimo mavjud bo'lgan yoki vaqti-vaqti bilan yuzaga keladigan makon.
Gomosfera va noksosferaning birikmasi xavfsizlik nuqtai nazaridan qabul qilinishi mumkin emas.
Xavfsizlik uchta asosiy usul bilan ta'minlanadi: A, B, C.
A usuli gomosfera va noksosferani fazoviy va / yoki vaqtincha ajratishdan iborat. Bunga masofadan boshqarish, avtomatlashtirish, robotlashtirish va boshqalar orqali erishiladi.
B usuli xavflarni yo'q qilish orqali noksosferani normallashtirishdan iborat. Bu odamni shovqin, gaz, chang va boshqa jamoaviy himoya vositalaridan himoya qiladigan chora-tadbirlar majmui.
B usuli odamni tegishli muhitga moslashtirish va uning xavfsizligini oshirishga qaratilgan bir qator texnik va vositalarni o'z ichiga oladi. Ushbu usul professional tanlash, o'qitish, psixologik ta'sir, shaxsiy himoya vositalari imkoniyatlarini anglab etadi.
Haqiqiy sharoitda, qoida tariqasida, ushbu usullar birgalikda, turli xil versiyalarda qo'llaniladi.
Mehnat xavfsizligini ta’minlovchi tamoyillar uslublar va vositalar 
Xavfsizlikning umumiy nazariyasi tarkibida tamoyillar va uslublar evristik hamda uslubiy rol o‘ynaydi.
Fransuz filosofi Gelvetsiy (1715–1771-у.) xavfsizlik tamoyil- larining ahamiyati to‘g‘risida quyidagicha yozadi: «Ayrim tamoyillar to‘g‘risidagi bilimlar, osonlik bilan ba’zi 
omillarni bilmaslikning o‘rnini to‘ldiradi».
Tamoyillar – bu g‘оуа, fikr, umumiy tushunchalar va umumiy qoidalardir.
Uslub – bu umumiy .qoidalardan kelib chiqadigan va maqsadga olib boradigan уo‘l,maqsadga erishishning usulidir.
Xavfsizlikni ta’minlovchi tamoyllar. Xavfsizlikni ta’minlovchi tamoyillar turli xil bo‘lib, ularni orientirlovchi, texnik, tashkiliy, boshqarish kabi guruhlarga ajratish 
mumkin. Orientirlovchi tamoyillarga ishchining faolligi, faoliyatning insonparvarligi, operatorni almashinishi, tasniflanish, xavfni bartaraf etish, tizimlash, xavfni kamaytirish kabilar kiradi. Texnik tamoyillarga blokirovkalash, vakuumlash, germetiklash, masofadan himoyalash, bosim ostida himo-yalash, mustah-kamlik, bo‘sh (zaif) zvenodan foydalanish, ekranlashtirish misol bo‘ladi. Tashkiliy tamoyillar vaqt bilan himoyalash, ma’lumot, zaxiradan foydalanish, muvofiqlashmaslik, me’yorlash, kadrlarnitanlash, ketma-ketlik o‘rnatish, ergonomik kabi turlarga bo‘linadi. Boshqarish tamoyillari adekvatlik, nazorat, teskari bog‘lanish, javobgarlik, rejalashtirish, rag‘batlantirish, boshqarish, samaradorlik kabilardan iborat bo‘lishi mumkin.
Quyida ayrim tamoyillarni ma’nosi bilan tanishib chiqamiz: Ме’yorlash tamoyillari – insonni turli xil xavflardan himoyalash maqsadida, standart asosida xavfli va 
zararli faktorlarning ruxsat etilgan miqdorlarini o‘rnatish demakdir. Masalan, REM (PDK), qo‘1da ko‘tarish yuk me’yori, ish vaqti me’yori va boshqalar. Texnik tizimning xavfsiz ishlashini ta’minlash maqsadida unga zaif element o‘rnatiladi, уa’ni belgilangan ko‘rsatkich me’yordan oshgach, birinchi navbatda zaif element ishdan chiqadi va texnik tizim buziladi, jarayon to‘xtaydi va natijada xavf 
bartaraf etiladi. Bularga saqlash klapanlarini, elektr saqlagichlarini va muftalarni misol keltirish mumkin. Мa’lumot berish tamoyillari. Ishchiga ish davrida xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha уo‘1-yo‘riqlar, ko‘rsatmalar berishga asoslangan. Bunga kurs o‘qishlari, уo‘riqnomalar o‘tish, xavfsizlik belgilari, ogohlantiruvchi yozuvlar va boshqalar kiradi.
Tasniflash tamoyillarida obyektlarni xavflilik darajasiga bog‘liq holda sinflarga yoki kategoriyalarga ajratish tushuniladi. Masalan, sanitar - himoya zona1ari (5 sinfga ajratilgan), portlash-yonish xavfliligi bo‘yicha ishlab chiqarish binolarining kategoriyalari (А, В,V,G,D, Ye), yong‘in zonalari va boshqalar.