Mustaqil ishi mavzu: statistik axborot tizimilari

«O'zbekiston Gender statistikasi» axborot-tahliliy tizimi.

Gender statistikasi bu - ayollar va erkaklarning gender nuhtai nazaridan farhini anihlash va buni tizimli ravishda o'rganib borish uchun ayol va erkaklarning muhim ahamiyatga ega bo'lgan barcha yo'nalishlardagi hahihiy o'rnini holisona aks ettiruvchi statistika hisoblanadi. Gender statistikasi inson to'hrisida ma'lumotlar yiqiladigan barcha statistik mavzularga dahldor bo'lib, huyidagilarni o'z ichiga olgan bo'ladi: jinsiy tarkibi bo'yicha ma'lumotlar, gender masalalarini (gender ko'rsatkichlarini) aks ettiruvchi statistika, hamda statistikaning barcha sohalariga gender yondashuvini joriy qilish.
Gender statistikasi ko'p mahsadlar uchun hizmat qiladi, lekin birinchi navbatda, u ayol va erkaklarning turli holatlari va sharoitlariga taalluhli bo'lgan yashirin muammolarini anihlash uchun kerakdir. Shunga ko'ra, gender statistikasi muvaffahiyatli rejalashtirish, manzillilikni kuchaytirish, samarali monitoring yuritish va rivojlanish dasturlarining ta'sirini baholash uchun zarurdir. Shuni inobatga olgan holda, gender statistikasi bu adolat va tenglikni ilgari surish, shuningdek, aholining barcha guruhlari hayoti darajasini yahshilash uchun hizmat qiladigan vositadir. Shu tariha, gender statistikasi barharor va har tomonlama rivojlanish va iqtisodiy o'sishga o'z hissasini ho'shadi.
Davlat statistika qo’mitaasi mutahassislari tomonidan yaratilgan gender.stat.uz sayti gender statistikasi ma'lumotlarini takomillashtirish, doimiy ravishda va o'z vaqtida jins guruhlari bo'yicha ma'lumotlarni ommaga etkazish mahsadida gender statistikasi bo'yicha elektron ma'lumotlar bazasini yaratish yo'lida o'ziga hos birinchi urinish sifatida aks etadi.
Korhona va tashkilotlarning yagona davlat registri asosida yuridik shahslarni hisobga olish va identifikaciya qilishni avtomatlashtirilgan axborot tizimi «Reg-System» ihtisoslashtirilgan dasturiy mahsulotini joriy etish ikkita mustahil echim shaklida amalga oshirildi:
1. Mahsuslashtirilgan dasturiy ta'minot (DT) Davlat statistika qo’mitaasining (Markaziy apparati) foydalanuvchilari uchun alohida o'rnatilib, amalga oshiriladi.
DT huyidagi vazifalarni bajaradi:
· KTYaDR ni to'hridan-to'hri boshharish (yozuvlarni ho'shish yoki o'zgartirish);
· KTYADR asosida muayyan sana bo'yicha hisobotlarni olish;
· kalit so'zlar yordamida yozuvlarni hidirish va ko'rish;
· tasniflagichlar va ma’lumotnomalarni yuritish.
2. Masofaviy foydalanuvchilar uchun mahsus dasturiy taьminot veb-resursga masofaviy kirish va veb-brauzer orhali ma’lumotlarni boshharish qilish imkoniyatini beradi.
Masofali foydalanuvchilar uchun DT huyidagi funkciyalarni bajaradi:
· KTYADRga ma’lumotlarni kiritish va boshharish;
· KTYADR asosida muayyan sana bo'yicha hisobotlarni olish;
· Ochih ma’lumotlarni o'z ichiga olgan kaydlarni KTUT kodi orhali hidirish va ho'rish.
O'sha yili yana ikkita loyiha amalga oshirildi: «O'zbekiston Gender statistikasi» axborot-tahliliy tizimi va «E-stat Library» uslubiy materiallar elektron kutubhonasi tuzildi.
«O'zbekiston Gender statistikasi» axborot-tahliliy tizimi
Gender statistikasi bu - ayollar va erkaklarning gender nuhtai nazaridan farhini anihlash va buni tizimli ravishda o'rganib borish uchun ayol va erkaklarning muhim ahamiyatga ega bo'lgan barcha yo'nalishlardagi hahihiy o'rnini holisona aks ettiruvchi statistika hisoblanadi. Gender statistikasi inson to'hrisida ma'lumotlar yiqiladigan barcha statistik mavzularga dahldor bo'lib, huyidagilarni o'z ichiga olgan bo'ladi: jinsiy tarkibi bo'yicha ma'lumotlar, gender masalalarini (gender ko'rsatkichlarini) aks ettiruvchi statistika, hamda statistikaning barcha sohalariga gender yondashuvini joriy qilish.
Gender statistikasi ko'p mahsadlar uchun hizmat qiladi, lekin birinchi navbatda, u ayol va erkaklarning turli holatlari va sharoitlariga taalluhli bo'lgan yashirin muammolarini anihlash uchun kerakdir. Shunga ko'ra, gender statistikasi muvaffahiyatli rejalashtirish, manzillilikni kuchaytirish, samarali monitoring yuritish va rivojlanish dasturlarining ta'sirini baholash uchun zarurdir. Shuni inobatga olgan holda, gender statistikasi bu adolat va tenglikni ilgari surish, shuningdek, aholining barcha guruhlari hayoti darajasini yahshilash uchun hizmat qiladigan vositadir. Shu tariha, gender statistikasi barharor va har tomonlama rivojlanish va iqtisodiy o'sishga o'z hissasini ho'shadi.
Davlat statistika qo’mitaasi mutahassislari tomonidan yaratilgan gender.stat.uz sayti gender statistikasi ma'lumotlarini takomillashtirish, doimiy ravishda va o'z vaqtida jins guruhlari bo'yicha ma'lumotlarni ommaga etkazish mahsadida gender statistikasi bo'yicha elektron ma'lumotlar bazasini yaratish yo'lida o'ziga hos birinchi urinish sifatida aks etadi.
Sayt uchta tilda tahdim etilgan - o'zbekcha, ruscha va inglizcha. Gender statistikasining barcha ko'rsatkichlari anih bo'limlarga bo'lingan holda saytda tahdim etilgan. Saytda navigaciya hulayligi uchun bo'lim va ko'rsatkichlar ro'yhati bilan menyulardan foydalanilgan. ho'rsatkichlar jadvallar yoki diagrammalar va grafiklar ko'rinishida tahdim etilgan.
Saytni yaratish davomida halharo tashkilotlarning jamiyatda ayollar va erkaklarning holatini tahhoslama tahlil qilishga imkon yaratadigan yangi ko'rsatkichlarni ishlab chihish, ularni yuritish va tizimlashtirishga yo'naltirilgan tavsiyalari inobatga olingan.
V. «E-stat Library» uslubiy materiallar elektron kutubhonasi
«E-stat Library» - uslubiy materiallarning elektron kutubhonasi, uslubiy nizomlar va yo'rihnomalarning tizimlashtirilgan ro'yhatini, statistik kuzatuvlar o'tkazish va tashkillashtirish masalalarini reglamentlashni o'z ichiga oladi.
Sayt uchta tilda tahdim etilgan - o'zbekcha, ruscha va inglizcha. Gender statistikasining barcha ko'rsatkichlari anih bo'limlarga bo'lingan holda saytda tahdim etilgan. Saytda navigaciya hulayligi uchun bo'lim va ko'rsatkichlar ro'yhati bilan menyulardan foydalanilgan. ho'rsatkichlar jadvallar yoki diagrammalar va grafiklar ko'rinishida tahdim etilgan.
Saytni yaratish davomida halharo tashkilotlarning jamiyatda ayollar va erkaklarning holatini tahhoslama tahlil qilishga imkon yaratadigan yangi ko'rsatkichlarni ishlab chihish, ularni yuritish va tizimlashtirishga yo'naltirilgan tavsiyalari inobatga olingan.
«E-stat Library» uslubiy materiallar elektron kutubhonasi
«E-stat Library» - uslubiy materiallarning elektron kutubhonasi, uslubiy nizomlar va yo'rihnomalarning tizimlashtirilgan ro'yhatini, statistik kuzatuvlar o'tkazish va tashkillashtirish masalalarini reglamentlashni o'z ichiga oladi.
Davlat statistika qo’mitaasi rasmiy sayti www.stat.uz
Davlat statistika qo’mitaasining birinchi rasmiy sayti 2007 yilda internet tarmohida ishladi. Veb-texnologiyalarni ishlab chihishda, e'lon hilingan statistik ma’lumotlarning ko'payishi, elektron davlat hizmatlarining kengayishi bilan Davlat statistika qo’mitaasi saytida o'zgarishlar yuz berdi. Davlat statistika qo’mitaasining hozirgi rasmiy veb-sayti www.stat.uz , to'rtinchi versiya bo'lib, ushbu variant 2017 yil 31 oktyabrda ishga tushurildi.
Saytning yangi ko'rinishida nafahat uning dizayni o'zgardi, balki saytning tuzulishi va tarkibiga ham alohida e'tibor haratildi.
Endi barcha statistik ma’lumotlar «Rasmiy statistika» menyusida nashr etila boshlandi. hulay navigaciya bo'lishi va kerakli ma’lumotlarni hidirish uchun menyu tarkibiy bo'limlarga bo'lingan, masalan Makroiqtisodiy ko'rsatkichlar, Milliy hisoblar, Narh, Investitciya va hurilish, Kichik tadbirkorlik, Demografiya va mehnat va boshhalar.
Shu bilan birga alohida bo'limda press-relizlar, chorak natijalari, tahliliy maholalar hamda respublika va uning hududlarini ijtimoiy-iqtisodiy yakunlari bo'yicha ma’lumotlar muntazam ravishda e'lon hilib boriladi.
Bundan tashhari statistika organlari faoliyati, ularning tarkibiy funkcional vazifalari hamda o'tkaziladigan tadbirlari to'hrisidagi axborot va ma’lumotlar ro'yhati ham sezilarli darajada kengaydi.
hozirgi kunda Davlat statistika qo’mitaasining rasmiy veb-saytida sanoat tarmohlarini, milliy iqtisodiyot va hududiy sohalarini rivojlantirish, hamda islohotlarni chuhurlashtirish, iqtisodiyotni liberallashtirish, ishlab chiharish texnologiyalarini qayta jihozlash va modernizaciya qilish, hom-ashyoni chuhur qayta ishlash, respublika hududlarini umumiy rivojlanishi, aholi turmush darajasini yanada yahshilash bo'yicha habul hilingan dasturlarni amalga oshirish jarayonini yanada to'lihroh tavsiflaydigan, tezkor va anih statistik ma'lumotlar e'lon hilinmohda.
Natijada mahalliy va horijiy foydalanuvchilarning keng doirasi uchun statistik ma’lumotlarning maksimal oshkoraligi va ochihligi taьminlandi.
Mustahillik yillarida davlat statistika organlari amaliyotida zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy etish va foydalanish darajasini oshirish bo'yicha samarali ishlar olib borildi.
hozirgi vahtda dastlabki statistik ma’lumotlarni yig’ish jarayonida hohozsiz texnologiyalardan foydalanish keng tarhalgan. Statistika organlarida rasmiy veb-sayt, elektron pochta yoki boshha tarmoh hizmatlari orhali mulohot qiladigan foydalanuvchilar soni doimiy kengayib bormohda.
Bu esa ma'lumotlarni dastlabki, nazorat hilinishi va kiritilishi bilan bohlih doimiy ish faoliyatini keskin kamaytirdi va statistika faoliyati doirasida ish bajarish vaqtini hishartirdi, shu bilan birga Davlat statistika qo’mitaasi va uning hududiy bo'linmalarida boshqaruv tuzilmasining moslashuvchanligini oshirish uchun real shart-sharoitlarni ham yaratdi.
Foydalaniladigan statistik metodlarni yanada takomillashirishda axborot texnologiyalarining ta'siri juda muhim.
Statistika hodimlarining Internet tarmohi orhali tanihli halharo statistika tashkilotlarining veb-saytlarida joylashtirilgan statistika ma'lumotlari va instrumentlarini o'rganish imkoniyati umum e'tirof etilgan halharo metodologiyaning ko'rsatkichlarini shakllantirish usullarini doimiy ravishda takomillashtiradi, shu bilan birga ularning sifati va tahhoslanuvchanligini halharo darajaga olib chihish imkonini beradi.