Mxhs bo’yicha ish haqqidan daromadini solig’ini ushlash tartibi hamda hisobi

MXHS BO’YICHA ISH HAQQIDAN DAROMADINI SOLIG’INI USHLASH TARTIBI HAMDA HISOBI
KIRISH
1-BOB. JISMONIY SHAXSLAR DAROMADLARIDAN OLINADIGAN SOLIQNING NAZARIY ASOSLARI
1.1 Shaxsiy daromad solig'ini to'lovchilar
1.2 Soliq solish ob'ekti
1.3 Soliq bazasi
1.4 Soliq stavkalari
1.5. soliq imtiyozlari
2-BOB. MXHS BO’YICHA ISH HAQQIDAN DAROMADINI SOLIG’INI USHLASH TARTIBI
2.1 Soliqlarni hisoblash tartibi
2.2 Soliq agentlari tomonidan soliq to'lash tartibi va muddatlari
2.3.Tadbirkorlar tomonidan soliqni hisoblash va soliq to'lash xususiyatlari
XULOSA
ADABIYOTLAR RO'YXATI
ILOVA
KIRISH
Soliqlarning umumiy nazariyasi moliya fani doirasida mavjud va rivojlanadi, uning mustaqil bilim sohasi sifatida shakllanishi 19-asrga toʻgʻri keladi. Soliqqa tortish amaliyoti davlatning daromadga bo'lgan ehtiyojlari ta'sirida rivojlandi.
Soliqlar tovar ishlab chiqarish, jamiyatning sinflarga boʻlinishi va davlatning paydo boʻlishi bilan birga vujudga keldi, buning uchun armiya, sudlar, amaldorlarni taʼminlash va boshqa ehtiyojlar uchun mablagʻlar zarur edi.
Aholining daromadlarini soliqqa tortish har qanday davlat soliq siyosatining eng muhim elementidir. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 57-moddasi O’zbekiston Respublikasi fuqarolarini qonun bilan belgilangan soliqlar va yig'imlarni to'lashga majbur qiladi. Shaxsiy daromad solig'i ana shunday soliqlardan biridir.
Soliq quyidagi printsiplarga asoslanadi:
1. soliq solish sub'ekti sifatida belgilangan barcha shaxslar tomonidan soliqni majburiy to'lash;
2.har bir soliq to'lovchiga nisbatan soliq miqdorini aniqlashning individualligi;
3. to'langan summalarning tekinligi, ya'ni soliq to'lovchi tomonidan to'langan soliq summasi evaziga to'g'ridan-to'g'ri imtiyozlar, mahsulotlar, hujjatlar huquqlarini taqdim etish faktining yo'qligi;
4. Tashkilot yoki jismoniy shaxsga tegishli bo'lgan mablag'lar ulushini begonalashtirish¹.
Mamlakatimizda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'i byudjetning daromadlar qismida ancha kamtarona o'rinni egallaydi, chunki u asosan aholining o'rtacha daromad darajasi va undan past bo'lgan qismiga ta'sir qiladi. Shaxsiy daromad solig'i iste'mol bilan bog'liq bo'lib, u iste'molni rag'batlantirishi yoki kamaytirishi mumkin. Shuning uchun daromad solig'ining asosiy muammosi soliqning iqtisodiy samaradorligi va ijtimoiy adolat o'rtasidagi optimal muvozanatga erishishdir. Boshqacha qilib aytganda, soliq to'lovchilarning manfaatlariga soliq solishdan minimal zarar etkazgan holda daromadlarni eng adolatli qayta taqsimlashni ta'minlaydigan bunday soliq stavkalari zarur.
Shaxsiy daromad solig'i odamlar tomonidan o'z cho'ntagidan to'lanadi. Biroq, ko'pincha soliqni ushlab qolish va byudjetga o'tkazish majburiyati firmalarga tushadi. Bunday holda, ular soliq agenti sifatida ishlaydi.
Kurs ishi bizning davrimizning eng keng tarqalgan soliqlaridan biri bo'lgan shaxsiy daromad solig'ini o'rganishga bag'ishlangan. Bu mamlakatning barcha mehnatga layoqatli aholisi tomonidan to'lanadi. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'i davlat byudjetini shakllantirishning asosiy manbalaridan biri va aholining turli ijtimoiy guruhlari daromadlarini tartibga soluvchi hisoblanadi.