N. I. Ilminskiy 5?Turkiy tillarni fonetik xususiyatiga ko’ra tasnif qilgan olimni toping



Yüklə 215 Kb.
səhifə3/3
tarix21.04.2022
ölçüsü215 Kb.
#55991
1   2   3
Ўзбек тили Тарихи (1)

68?qapыg’, bilig, kөrug; tashыg’, kүchүg, sүg so’zlaridagi –g/-g’ affikslari turini aniqlang

o’z yasovchi affiks – otdan ot yasaydi;

So’z yasovchi affiks – fe’ldan ot yasaydi;

So’z o’zgartiruvchi affiks – tushum kelishigi qo’shimchasi;

So’z o’zgartiruvchi, so’z yasovchi omonim affiks

69?–n affiksiga to’g’ri tavsif berilgan qatorni aniqlang

Tushum kelishigi

Qaratqich kelishigi

Vosita kelishigi

Ot yasovchi affiks

70?Fe’l yasovchi sermahsul affiksni aniqlang

–la, -lә


–a, -ә

–sыra, -sirә

–sa, -sә

71?Biliglig kүchүg kүchlәndүrgүlүk

әdgүg әksүksүz bүtүrgulүg. Yasama so’zlar sonini aniqlang

3ta


6ta

4ta


7 ta

72?Qamuq balыqqa tegdim. Ostiga chizilgan so’zning turkumini aniqlang

olmosh – belgilash olmoshi

ot, turdosh ot

olmosh – birgalik

ravish – holat ravishi

73?Yəti otuz yashыma tapa sүlədim. Gapdagi ostiga chizilgan so’zga qaysi kelishik qo’shimchasi qo’shilganini aniqlang

Tushum kelishik

Qaratqich kelishik

Jo’nalish kelishik

O’rin-payt kelishik

74?Navoiy ijodida arab tili muhim o’rin tutadi. Shu sababli uning ko’pchilik asarlari arabcha nom bilan atalgan. Shulardan qaysilari

“Xazoyinul maoniy”, “Navodir-ush shabob”

“Hayrat-ul abror”, “Lison-ut tayr”

“Majolis-un nafois”, “Arbain”

Barcha javoblar to’g’ri

75?Arab tilining O’rta Osiyo xalqlari tarixi shu jumladan o’zbek tiliga bo’lgan ta’siri asosan . . .

Lug`at tarkibi bilan chegaralanadi

Fonetik tuzilishi bilan chegaralanadi;

Grammatik qurilishi bilan chegaralanadi;

To’g’ri javob yo’q

76?O’rta Osiyoda yetishib chiqqan qaysi olimlarning asarlari o’z ona tilida emas, arab tilida yozilgan

Al-Xorazmiy, Abu Nosir Farobiy, Abu Ali ibn Sino, M. Qosh-g’ariy

Abu Rayhon Beruniy, M. Qoshg’ariy, Bobur;

Ibn Sino, al-Xorazmiy, M. Qoshg’ariy, Durbek;

A, B, C javoblar to’g’ri

77?Diniy mavzuga bag’ishlangan asarlarni toping

Yassaviy “Hikmat”lari, Yugnakiy “Hibbat-ul haqoyiq”

Rabg’uziy “Qissasi Rabg’uziy”, Yassaviy “Hikmat”lari

M. Qoshg’ariy “Devonu lug’otit turk”

To’g’ri javob yo’q

78?A. Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati indeksida jami nechta so’z va ibora keltirilgan

15052


15085

15092


15068

79?Samoylovich turkiy tillarni tasnif qilishda qaysi prinsipga asos-langan

morfologik

emantik


fonetik

morfo-logik-semantik

80?A. M. Shcherbak o’zbek adabiy tili tarixini necha davrga bo’lib o’rgangan

Uch davrga

Besh davrga

Yetti davrga

To’rt davrga

81?“Devonu lug’otit turk” asarini dastlab kim turk tiliga tarjima qilgan

S. Mutallibov

B.Atalay


Husayn ibn Muhammad

R. Riffat.

82?“Devonu lug’otit turk” asarida so’z turkumlari necha xil berilgan

2 xil


4 xil

3 xil


12 xil

83?“Boburnoma” qaysi olim tomonidan golland tiliga tarjima qilingan

D.Leyden

A.Keyzer


Vitsen

Beverich


84?O’zbek olimlaridan kim o’zbek adabiy tilining tarixini besh davrga bo’ladi

Abdurahmonov

O.Usmonov

S.Mutallibov

A.Fitrat

85?Qaysi olim qadimgi o’zbek adabiy tilidan klassik o’zbek adabiy tiliga o’tishga “Hibbat-ul haqoyiq” asari ko’prik bajargan deb ko’rsatadi

E.Bertels

Shcherbak

K. Mahmudov

N. Mallayev

86?“Hibbat-ul haqoyiq” asarini tilini o’rganishda unda nechta unli tovush borligi ko’rsatiladi

8ta


9 ta

12 ta


6 ta

87?Jamiyat til taraqqiyotining barcha davrlariga xos hisoblangan til qaysi

So’zlashuv

Umumiy xalq tili

Gramatik qurilishi bilan chegaralanadi;

To’g’ri javob yo’q

88?O’rta Osiyoda yetishib chiqqan qaysi olimlarning asarlari o’z ona tilida emas, arab tilida yozilgan

Al-Xorazmiy, Abu Nosir Farobiy, Abu Ali ibn Sino, M. Qosh-g’ariy

Abu Rayhon Beruniy, M. Qoshg’ariy, Bobur;

Ibn Sino, al-Xorazmiy, M. Qoshg’ariy, Durbek;

A, B, C javoblar to’g’ri

89?Diniy mavzuga bag’ishlangan asarlarni toping

Yassaviy “Hikmat”lari, Yugnakiy “Hibbat-ul haqoyiq”

Rabg’uziy “Qissasi Rabg’uziy”, Yassaviy “Hikmat”lari

M. Qoshg’ariy “Devonu lug’otit turk”

To’g’ri javob yo’q

90?A. Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati indeksida jami nechta so’z va ibora keltirilgan

15052


15085

15092


15068

91?Samoylovich turkiy tillarni tasnif qilishda qaysi prinsipga asos-langan?

morfologik

emantik


fonetik

morfo-logik-semantik

92?A. M. Shcherbak o’zbek adabiy tili tarixini necha davrga bo’lib o’rgangan?

Uch davrga

Besh davrga

Yetti davrga

To’rt davrga

93?“Devonu lug’otit turk” asarini dastlab kim turk tiliga tarjima qilgan?

S. Mutallibov

B. Atalay

Husayn ibn Muhammad

R. Riffat.

94?“Devonu lug’otit turk” asarida so’z turkumlari necha xil berilgan?

2 xil


4 xil

3 xil


12 xil

95?“Boburnoma” qaysi olim tomonidan golland tiliga tarjima qilingan?

D.Leyden

A.Keyzer

Vitsen

Beverich


96?O’zbek olimlaridan kim o’zbek adabiy tilining tarixini besh davrga bo’ladi

Abdurahmonov

O.Usmonov

S.Mutallibov

A.Fitrat

97?Qaysi olim qadimgi o’zbek adabiy tilidan klassik o’zbek adabiy tiliga o’tishga “Hibbat-ul haqoyiq” asari ko’prik bajargan deb ko’rsatadi

E.Bertels

Shcherbak

K. Mahmudov

N. Mallayev

98?“Hibbat-ul haqoyiq” asarini tilini o’rganishda unda nechta unli tovush borligi ko’rsatiladi

8ta


9 ta

12 ta


6 ta

99?Jamiyat til taraqqiyotining barcha davrlariga xos hisoblangan til qaysi

So’zlashuv

Umumiy xalq tili

So’z yasovchi affiks

To’g’ri javob yo’q

100?O’zbek adabiy tilining uslublariga oid asarlar yozgan olimlarni ko’rsating

G’. Abdurahmonov, S. Mamajonov, Ye. Begmatov;

X. Doniyorov, I. Haqqulov, Umarov;

I.Sulton, V.Radlov

Qurbonov,V.Zohidov

101?Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi (antik) davri qaysi davrga to’g’ri keladi

X-XI asrlar

X-XV asrlar

V-VIII

IX-XI asrlar



102?O’zbek adabiy tili tarixi fanining vujudga kelishida qaysi o’zbek tilshunoslari o’z hissalarini qo’shganlar

A. K. Borovkov, E. Fozilov, A. Rustamov

N Baskakov, A. M. Sherbak, Tursunov

G. Abdurahmonov, S. Mutallibov. Shukurov

B. O’rinboyev, A. N. Kanonov, S. Y. Malov.

103?O’zbek adabiy til tarixini o’rganadigan sohasi nimalardan iborat

Tarixiy gramatika o’zbek tili hodisalarini tildagi xilma-xil narsalar majmuini o’rganadi

Tarixiy gramatika til hodisalari ma’lum bir tizimda deb qaraydi

tarixiy gramatika til tuzulmasini, til qurilishini o’rganadi

Barcha javoblar top’g’ri

104?Ottuz ortuqы uch deganda qaysi son tushuniladi

33

34



30

90

105?Nechanchi asrlarda sanoq sonlar dona sonlar ma’nosida qo’llangan



XI – XIII asrlar

XV – XIX asrlar

XV – XVII asrlar

XIII – XIX asrlar

106?Bir ayaq suv birikmasida ostiga chizilgan so’z nimani ifodalaydi

hisob son

hisob so’z

ot turkumi

A va V javoblar

107?Shayad uyqu kozimge mayl yetkey. Ostiga chizilgan so’z qaysi turkumga mansub

Ko’makchi

undov so’z

sifat

modal so’z



108?Quyidagi undov so’zlardan qaysi biri XIII – XIV asrlardan keyingi manbalarda uchramaydi

Ey (e)


Aya

Ia

Hay



109?Yuklamalar berilgan qatorni aniqlang

– ki, ya, chu

chu, me, sar

ma, -ki, -la

– mu, oq,-la

110?Fe’l ko’makchilar berilgan qatorni aniqlang

ayru, beri

baqa, kope

yarasha, ayru

kope, ortu

111?Eski shzbek tilida mavjud bshlgan tub ravishlarni ko’rsating

ashnu bat

tan, la, naru

oshal, -ayat

barcha javoblar to’g’ri

112?Eski o’zbek tilida juft ravishlar qanday hosil bo’lgan

otning ravishga ko’chishidan

fe’lning ravishga ko’chishidan

ravishlar birikuvidan

sonning ravishga ko’chishidan

113?O’tgan zamon fe’li shakllarini ko’rsating

- mыsh /- Mish

– duы / duk

-r – ar


barchasi to’g’ri

114?Ozge qыlman, bu degen sozumni. Gapdagi fe’l maylini ko’rsating

aniqlik mayl

shart mayli

buyruq istak

sharti mayl

115?Iudik, aldik fe’llarining ma’nosini toping

edik, oldik

yuvdik, ildik

yuvsin, olsin

to’g’ri javob yo’q

116 ?Berilgan gapda qaysi bo’lak ajratilgan. Uch bo’lak bo’lub yыbardы aq, qыzыl, qara.(Q. R.)

Aniqlovchi

Ega


To’ldiruvchi

Hol
Yüklə 215 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin