N. I. Ilminskiy 5?Turkiy tillarni fonetik xususiyatiga ko’ra tasnif qilgan olimni toping

1?Turkiy tillarning ilk tasnifini bergan tilshunos olimning javobi qaysi javobda berilgan

M. Samaylovich, N.A.Baskakov

N. Gadjiyeva, A.B Jurayev

Y.Ibroximov, G.Abduraxmonov

😁Mahmud Koshg`ariy

2?Qadimgi turkiy til davrining bo’linishi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan.

Turk xoqonligi davri (VI-VIIIasrlar)

Qadimgi uyg’ur davri (VIII-IXasrlar) va qirg’iz davri(IX-Xasrlar)

to’g’ri javob yo’q

😁A,B javoblari to’g’ri

3?Turkiy tillar tarixida undosh tovushlar necha guruhga ajratilgan va qanday nomlangan

ajratilmagan

3 ga ajratilgan, quyi, yuqori, tor undoshlar deb nomlangan

😁to’g’ri javob keltirilmagan

guruhga ajratilgan, yakka va juft undoshlar deb nomlangan

4?Turkiy tillarni tasnif qilishda geografik tamoyilga asoslangan olim kim

A.N. Samoylovich

V.V.Radlov

A. N. Baskakov

N. I.Ilminskiy

5?Turkiy tillarni fonetik xususiyatiga ko’ra tasnif qilgan olimni toping

😁V.V.Radlov

A. N. Baskakov

A.N. Samoylovich

N. I.Ilminskiy

6?Turk xoqonligi hukmronligi davrini toping

V – VII asrlar

😁VI – VIII asrlar

VI – VII asrlar

V – VII asrlar

7?Oltin O’rdada adabiy markaz vujudga kelgan davrni toping

XIII - XIV asrlar

XII - XIV asrlar

XI - XIII asrlar

XIII – XV asrlar

8?O’zbek tilining tarixiy grammatikasi fanining o’rganish ob’ekti nimadan iborat

O’zbek tilining turkiy tillardan ajralib, mustaqil taraqqiy etishini yoritadigan fan

Tarixiy grammatikada tahlil qilish, xulosa chiqarish uchun asos bo’ladigan til faktlarini tashuvchi o’zbek tilida yaratilgan yozma yodgorliklar

O’zbek tilining fonetik, leksik-semantik, morfologik va sintaktik tizimini o’rganuvchi o’zbek tili tarixining uzviy qismi

O’zbek adabiy tilining tarixiy taraqqiyotini, normalari tarixini o’rganadigan o’zbek tili tarixining uzviy qismi

9?Eski turkiy tilni amaliy o’rganishni boshlab bergan olim kim

Abu Hayyon

Mirza Mahdiyxon

Fath Ali Kojariy

Mahmud Koshg’ariy

10?O’rxun-Enasoy yodnomalari yozuvida nechta belgi bo’lgan

28 ta

33 ta

41 ta

B javob to’g’ri

11?Turkiy tillar tarixida undosh tovushlar necha guruhga ajratilgan va qanday nomlangan

Ajratilmagan

3 ga ajratilgan: quyi, yuqori, tor undoshlar deb nomlangan

To’g’ri javob keltirilmagan

2 guruhga ajratilgan: yakka va juft undoshlar deb nomlangan

12?O’zbek tili qaysi til oilasining qaysi guruhiga mansub

Turkiy tillar oilasining oltoy guruhi

Hind-evropa oilasining turkiy guruhi

Oltoy oilasining turkiy guruhi

Eron oilasining hind-evropa guruhi

13?Eski o’zbek adabiy tili qaysi asrlarda shakllangan edi

X-XI asrlarda

XIV asrda

XI –XII asrlarda

XVIII asrda

14?XI asrda grammatikaga oid asar yozgan mashhur vatandoshimiz kim

Yusuf Xos Hojib

Mahmud Koshg’ariy

Abulqosim Zamaxshariy

Ahmad Farg’oniy

15?Qadimgi turkiy adabiy til qaysi asrlarni o’z ichiga oladi

VII –X asrlar

X –XII asrlar

V –VII asrlar

IX-XIII asrlar

16?Turkiy tillarga oid dastlabki yodgorliklar qaysi asrlarni o’z ichiga oladi

V –VI asrlar

VI –VII asrlar

VIII –X asrlar

X –XI asrlar

17?Singarmonizm qanday hodisa

Morfologik

Fonetik

Etimologik

A va B javoblar to’g’ri

18?Eski o’zbek adabiy tilida unlilar miqdori qancha

6 ta

8 ta

10 ta

9 ta

19?Tanglay uyg’unligida unlilar qaysi jihatdan moslashadi

Lablanish jihatdan

Tilning vertikal harakatiga ko’ra

Unlilarning qatorda moslashuvi

To’g’ri javob yo’q

20?Qadimgi turkiy til bilan eski o’zbek adabiy tili solishtirilganda yangi paydo bo’lgan unlilar qatorini toping

v, f, j, x, h

x, b, m, ng

v, f, ng

j, v, m, b

21?Old qator unlilar berilgan qatorni toping

a,e i,u,o’

a, u, ы,o’ ,e

ы ,a, u, o’, o

a, ы, o, u, i

22?So’z turkumlari taraqqiyotini prof. Shukurov tomonidan ko’rsatilgan bosqichlarini aniqlang

1-bosqich: XIV asrning oxirigacha; 2- bosqich: XIV asrning oxiridan XIX asrning 2-yarmigacha; 3-bosqich: XIX asrning 2-yarmidan boshlanadi

1-bosqich: XV asrning oxirigacha; 2- bosqich: XV asrning oxiridan XIX asrning oxirigacha; 3-bosqich: XIX asrning oxiridan boshlanadi

1-bosqich: XIII asrning oxirigacha; 2- bosqich: XIII asrning oxiridan XIX asrning 2-yarmigacha; 3-bosqich: XIX asrning 2-yarmidan boshlanadi

V javob to’g’ri

23?Ismdan ot yasovchi affikslar berilgan qatorni toping

–lыq,- lыg’, -lig, -lik,-chi, -dash, -tash

-dash, -tash, -q, -g’, -k,-g

–duk, -duruq, -ma, -vul

–g’un,-qun, -gar, ham-

24?Fe’ldan ot yasovchi affikslar berilgan qatorni toping

–duk, -duruq, -ma, -vul

-q, -g’, -k,-g, -vul, -qaq, -kak, -kich, -gich

- lыq,- lыg’, g’un,-qun, -ma, -vul

A javob to’g’ri

25?Eski o’zbek tilida ko’plik ma’nosining ifodalanishini ko’rsating

–lar, -ler, -at, -et

- lar, -ler, -at, -et, -an

B javob to’g’ri

to’g’ri javob yo’q

26?Otning ichki kategoriyalari berilgan qatorni toping

egalik, turlanish, kelishik

grammatik son, egalik, kelishik

kelishik, mayl, nisbat

grammatik son, kelishik, mayl

27?So’z turkumining to’g’ri ta’rifi berilgan qatorni toping

Bir tizimdagi shakllar jami, u odatda shakllanmagan va shakllangan so’z shakllarining ziddiyatidan hosil bo’ladi

Gapda otning yoki otlashgan so’zning boshqa so’zga munosabatini ifodalaydigan so’z formalari

So’zlarning leksik-grammatik xususiyati bo’lib, so’z ma’nosi, morfologik kategoriyalarga egaligi, sintaktik vazifasi jihatidan guruhlanishidir

A javob to’g’ri

28?Vosita kelishigi yozma obidalar tilida nechanchi asrgacha qo’llangan

X –XI asrlar

XI –XII asrlar

XIII –XIV asrlar

XV asr

29?Eski o’zbek tilida jo’nalish kelishigi variantlari berilgan qatorni toping

-qa,-ka, -g’a, -ga, -na

–qaru, -karu, -g’aru, -garu

-ga , -ka

-ra, -ru, qa,-ka, -g’a, -ga, -na

30?Vosita kelishigi shaklidagi so’zlar qanday ma’nolarni ifodalaydi

Sifat kategoriyasi bo’lib, holatni ifodalaydi

Ot kategoriyasi bo’lib, predmetni ifodalaydi

Ravish kategoriyasi bo’lib, payt, holatni ifodalaydi

to’g’ri javob yo’q

31?Qadimgi bitiktoshlar qaysi yozuvda bitilgan

Uyg’ur yozuvida

Arab yozuvida

To’g’ri javob berilmagan

To’g’ri javob berilmagan

32?Uyg’ur grafikasida nechta belgi bor

21 ta

16 ta

19 ta

25 ta

33?Tarixiy fonetikaning o’rganish ob’ekti nimadan iborat

O’zbek tili va uning taraqqiyoti davridagi unli va undoshlar, fonetik qonuniyatlar, urg’u, intonatsiya kabi barcha fonetik hodisalarning jamlanmasi

O’zbek tili fonetik tizimining tarixini o’rganadigan o’zbek tili tarixiy grammatikasining bir bo’limi

To’g’ri javob berilmagan

A javob to’g’ri

34?i unlisining to’liq ta’rifi berilgan qatorni toping

Umumturkiy, orqa qator, yuqori tor, lablanmagan

Umumturkiy, orqa qator, quyi keng, lablanmagan

Umumturkiy, old qator, yuqori tor, lablanmagan

To’g’ri javob berilmagan

35?A unlisining to’liq ta’rifi berilgan qatorni toping

Umumturkiy, orqa qator, yuqori tor, lablanmagan

Umumturkiy, orqa qator, quyi keng, lablanmagan

Umumturkiy, old qator, yuqori tor, lablanmagan

Arab, fors tilidan o’zlashgan so’zlarda qo’llanadi

36?Lablangan unlilar qatorini toping

a, u, i, o, o’, e

u, o’, o, a`

u, i, o, o’

to’g’ri javob berilmagan

37?Eski o’zbek tilida kelishiklar soni nechta

8 ta

7 ta

6 ta

B javob to’g’ri

38?Ot so’z turkumi tuslanadimi

Kelishiklar bilan

So’z o’zgartuvchi qo’shimchalar bilan

Kesim bo’lib, shaxs-son qo’shimchalari bilan

To’g’ri javob berilmagan

39?Affikslarda variantdorlikning bo’lishiga sabab nima

Affikslarning ko’pligi

Singarmonizm

So’z yasalishi

So’z o’zgarishi

40?Sintaksisda nima o’rganiladi

So’z

So’z birikmasi va gap

Ibora

A va B

41?Agar mustaqil so’zlar tagu, o’tru, taba, qaru kabi vositalar yordamida o’zaro biriksa, qanday birikmalar hosil bo’ladi

Moslashuvli

Boshqaruvli

Bitishuvli

Yuqoridagi vositalar so’zlarni o’zaro bog’lay olmaydi

42?Qaysi ko’makchi bosh va qaratqich kelishigidagi ismlarni bog’lagan

Naru

Dovur

Bila

Buyan