Intizom to‘g‘risidagi ustav va nizomlar. Xalq xo‘jaligining
barcha tarmoqlarida xodimlarning ayrim toifalari uchun inti-
zom to‘g‘risidagi ustav va nizomlarga amal qiladi. Xodimlar ning
burchlari – xodim o‘z mehnat vazifalarini halol va vijdonan baja-
rishi, mehnat intizomiga rioya qilishi, ish beruvchining qonuniy
farmonlarini o‘z vaqtida va aniq bajarish, mehnat intizomiga,
mehnat muhofazasi, texnika xavfsizligi va ishlab chiqarish sani-
tariyasi talablariga rioya qilishi shart.
Xodimlarning mehnat vazifalari ichki tartib qoidalarida, inti-
zom to‘g‘risidagi ustav va nizomlarda, korxonada qabul qilinadi-
gan lokal hujjatlarida (jamoa shartnomalarida, yo‘riqnomalar va
hokazolarda), mehnat shartnomasida aniq belgilanadi.
Ishdagi yutuqlari uchun xodimni rag‘batlantirib turish kerak.
Rag‘batlantirish turlari, ularni qo‘llanish tartibi, afzallik va im-
tiyozlar berish. Jamoa shartno malari, ichki mehnat tar tibi qoi-
dalari va boshqa lokal hujjatlarda jamoat kelishuvlarida, intizom
to‘g‘risidagi ustav va nizomlarda belgilanib qo‘yiladi. Xodimlar
mehnat sohasidagi davlat va jamiyat oldidagi alohida xizmatlar
uchun davlat mukofotlariga taqdim etilishi mumkin. Ish haqi,
mukofotlari, qo‘shimcha to‘lovlar, ustamalar va mehnat haqi xiz-
matida nazarda tutilgan boshqa to‘lovlar rag‘batlantirish turlari-
ga kirmaydi.
Intizomiy jazo amal qilib turgan muddat mobaynida xodim-
larga nisbatan rag‘batlantirish choralari qo‘llanilmaydi.
Xodimga mehnat intizomini buzgani uchun ish beruvchi qu-
yidagi intizomiy jazo choralarini qo‘llanishga haqli:
1. Hayfsan.
2. O‘rtacha oylik ish haqining 20% dan ortiq bo‘lmagan miq-
dorda jarima. Ichki mehnat tartibi qoidalariga hamda o‘rtacha
oylik ish haqining 40%idan ortiq bo‘lmagan miqdorda jarima
solish hollari ham nazarda tutilishi mumkin. Xodimning ish
haqidan jarima olib qo‘yish ish beruvchi tomonidan amalga oshi-
riladi.
46
3. Mehnat shartnomasini bekor qilish MK (100-modda
ikkinchi qismining 3- va 4-bandlari). MKda nazarda tutilmagan
intizomiy jazo choralarini qo‘llash taqiqlanadi.