N. M. AĞABƏyli

 
Daxili üzlük keramik məmulatlar 
Binaların daxili üzlük işlərində işlədilən keramik məmulat tə-
yinatından asılı olaraq iki qrupa bölünür: üzlük divar tavacıqları və 
döşəmə tavacıqları. 

---

72 
72 
Üzlük divar tavacıqları müxtəlif forma və ölçülərdə hazırlanır. 
Kvadrat və düzbucaqlı tavacıqlar daha geniş yayılmışdır. Kvadrat 
tavacıqların ölçüsü 150

150 mm, düzbucaqlı tavacıqlarınkı isə 
150

100 və 150

75 mm olur. Tavacıqların qalınlığı 6 mm-ə 
qədər, künclər, karnizlər və plintuslar üçün olan xüsusi tavacıqların 
qalınlığı isə 10 mm-ə qədərdir. Onların kütləyə görə suhopması 16 %-
dən çox olmamalıdır.
Üzlük divar tavacıqları iki növə ayırırlar: kaşı tavacıqlar və 
fayans tavacıqlar. 
Kaşı tavacıqlaır tərkibində 20 %-ə qədər təbaşir əlavə olunan 
asanəriyən gillərdən hazırlanır və üz tərəfinə şir çəkilir. Tavacıqlar bi-
şirmə zamanı məsaməli alındığından onlar şir qatı ilə çox möhkəm 
yapışır. 
Kaşı tavacıqların keramik kütləsi səylə qarışdırılmalıdır. Ta-
vacıqlar lingli preslərdə preslənir, qurudulduqdan sonra bişirilir, 
üzərinə şir çəkilir və ikinci dəfə bişirilir. Məhlulla yaxşı yapışması 
üçün tavacıqların arxa tərəfindən izlər açırlar. 
Fayans tavacıqların istehsalında odadavamlı yaxud çətinəriyən 
gillərdən, yavanlaşdırıcı əlavələrdən (kvars qumundan, tavacıq qı-
rıqlarından) və aşqarlardan (çöl şpatı, əhəngdaşı, təbaşir, şüşə qırıqları, 
perlit və s.) istifadə olunur. Tavacıqları qurutduqdan sonra 1160

1200 
0
S temperaturda bişirir, şir ilə örtdükdən sonra isə təkrar bişirirlər. 
Onların saxsısı ağ rəngdə olur. 
Üzlük divar tavacıqlarının keyfiyyətinə qarşı yüksək tələblər 
irəli sürülür. Onlar düzgün həndəsi formada olmalı, qıraqları və künc-
ləri düz, səthində qabarıqlıq və çatlar olmamalıdır. Tavacıqlar termik 
davamlı olmalıdır.
Şirlənmiş üzlük divar tavacıqlardan yaşayış binalarının, 
məktəblərin, uşaq bağçalarının, xəstəxanaların və poliklinikaların 
sanitar 
qovşaqlarının 
divarlarında, 
mətbəxlərdə, 
ticarət 
müəssisələrində, hamamxanalarda, laboratoriyalarda və s. yerlərdə 
istifadə edilir.