N. M. AĞABƏyli

Yarımquru qəlibləmə üsulu. Kərpicin istehsalının bu üsulu 
plastik qəlibləmə üsuluna nisbətən müəyyən üstünlüyə malikdir. Belə 
ki, bu üsulla kərpici istehsal etdikdə çiy kərpici qurutmağa ehtiyac 
qalmır. Bu halda təbii nəmliyi az olan azplastiklikli gillərdən istifadə 
etmək olur ki, bu da istehsal sahəsini, işçi qüvvəsini və yanacaq sərfini 
azaltmağa imkan verir. Lakin yarımquru qəlibləmə üsulu ilə istehsal 
edilən kərpicin keyfiyyəti (məs., şaxtayadavamlılığı, əyilmədə 
möhkəmliyi) plastik qəlibləmə üsulu ilə istehsal edilən kərpicin 
keyfiyyətindən aşağı olur və kərpic bir qədər ağır alınır. 
Yarımquru qəlibləmə üsulu ilə kərpicin istehsalının texnoloji 
sxemi şəkil 3.2-də verilmişdir.
Xammal materialları vallarda qabaqcadan xırdalandıqdan sonra 
quruducu barabanda 6

8 % nəmliyə qədər qurudulur. Bundan sonra 
onları dezinteqratorda təkrar xırdalayır, ələyir, 8

12 % nəmliyə qədər 

---

67 
67 
nəmləndirir və səylə qarışdırırlar. Bu cür əldə edilmiş keramik kütləni 
hidravlik yaxud mexaniki preslərdə qəlibləyirlər. Sonra qəliblənmiş 
kərpici bişirilmək üçün sobaya, oradan isə anbara göndərirlər. 
 
Şəkil 3. 2. Yarımquru qəlibləmə üsulu ilə kərpic istehsalının texnoloji sxemi: 
1 

verici qutu; 2 

transportyor; 3 

dezinteqrator; 4 

siklon; 5 

quruducu 
baraban; 6 

bunker; 7 

qidalandırıcı; 8 

dezinteqrator; 9 

elevator; 
10 

xəlbir; 11 

gilqarışdırıcı; 12 

qidalandırıcı; 13

press 
Yarımquru qəlibləmə üsulu ilə təkcə bütöv (boşluqsuz) kərpic 
deyil, həmçinin boşluqlu kərpic və daşlar, eləcə də müxtəlif keramik 
tavacıqlar istehsal etmək mümkündür.

---

68 
68