N. M. AĞABƏyli

Mineral tərkibi. Klinkerin təribindəki əsasi oksidlər sərbəst 
halda deyil, birləşmiş halda olaraq kalsiumun silikatlarını, alüminat-
larını və alümoferritlərini əmələ gətirir. Bu minerallar kristallik qu-
ruluşlu olur və onların bir hissəsi şüşəvarı fazaya daxildir. 
Portlandsement klinkerinin tərkibi dörd əsas mineraldan 
ibarətdir: 
3CaO

SiO
2

üçkalsiumlu silikat (alit),
qısa işarəsi (C
3
S) ….45

60 % 
2CaO

SiO
2

ikikalsiumlu silikat (belit), 
qısa işarəsi (C
2
S) ….15

35 % 
3CaO

Al
2
O
3

üçkalsiumlu alüminat, 
qısa işarəsi (C
3
A) ……..4

12 % 
4CaO

Al
2
O
3

Fe
2
O
3

dördkalsiumlu alümoferrit, 
qısa işarəsi (C
4
AF) ….10

20 % 

---

114 
114 
Alit (C
3
S) 

klinkrin əsas mineralıdır, portlandsementin 
yüksək möhkəmliyini, tez bərkiməsini və digər xassələrini müəyyən 
edir. O, üçkalsiumlu silikatın (C
3
S) bərk məhlulundan və az miqdarda 
(2

4 %) MgO, Al
2
O
3
, P
2
O
5
, Cr
2
O
3
və digər qatışıqlardan ibarətdir. Bu 
qatışıqlar portlandsementin quruluşuna və xassələrinə mühüm 
dərəcədə təsir edir. Tərkibində alit mineralı çox olan sementə alit 
sementi deyilir. 
Belit (C
2
S) 

klinkerin ikinci əsas mineralıdır, tədricən 
bərkiyir, uzunmüddətli bərkimədən sonra portlandseementin möh-
kəmliyi yüksək olur. Klinkerdə belit ikikalsiumlu silikatın (C
2
S) bərk 
məhlulundan və az miqdarda (1

3 %) Al
2
O
3, 
Fe
2
O
3
, MgO, Cr
2
O
3
və 
digər oksidlərdən ibarətdir. Tərkibində belit mineralı çox olan sementə 
belit sementi deyilir.