Davlat byudjeti defisitini inflatsion y o 'l bilan. ya'ni ortiqcha pul em m isiy a qilish orqali qoplanishi natijasida davlat o 'ig a x o s daromad manbayiga e g a bo'ladi, u senyoraj deb nomlanadi. Senyoraj (seniorage, SE) - pul bosib chiqarish evazig a davlatning oladigan daromadi. Senyoraj davlatning daromadi. IJshbu daromadni kim to'laydi? Bu daromadni aholi to'laydi, intlatsiya natijasida aholi kambag'allashadi va tovar va xizmatlarni kam sotib oladi. Buning natijasida aholi inflatsion soliq to'laydi. (inflation tax, IT), uning stavkasi intlatsiya darajasiga teng. Inflatsion soliq quyidagi formula orqali aniqlanadi. IT = C n + D (л-/) С — m uomaladagi naqd pul л — intlatsiya darajasi D — depozitdagi pullar /- Depozitlar bo'yicha nominal f o iz stavka Masalan, naqd pul 1000 sh.b., depozitlar - 3 0 0 0 sh.b.. intlatsiya s u r'a ti
- 10%, depozitlar bo'yich a nomunal foiz stavka 12% bo'lsa, inflatsion soliq quyidagiga teng: I T = 1 0 0 0 * 0 . 1 + 3 0 0 0 ( 0 , 1 - 0 , 1 2 ) = 100-60=40 2 3 3
Shunday qilib, naqd pul ko'rinishida saqlanadigan pulning ma lum bir qismi inflatsiya natijasida t o ‘ liq qadrsizlanadi. Inflyatsiyani real daromadlar darajasiga ta'siri u kutilayotgan yoki kutilm ayotganiga ham bog'liq. Inflyatsiyani iqtisodiy agentlar tomonidan tahlil qilish tamoyillariga qarab, kutilgan va kutimagan inflyatsiyaga ajratish mumkin. K utilayotgan inflyatsiya - bunda iqtisodiy agentlar inflyatsiya