ANARXO-SINDIKALIZM (yun.
anarchia – beboshliq, tartibsizlik;
syndikos –
uyushma) — xalqaro ishchilar harakatining anarxizm ta‘sirida bo‗lgan oqimi. Kasaba
uyushmalarini mehnatkashlar tashkilotining oliy shakli, binobarin ishlab chiqarish
vositalari mazkur uyushmalar qo‗liga o‗tishi lozim, deb hisoblagan. A.-s. sabotaj, boykot,
iqtisodiy ish tashlash va kurashning «oliy shakli» sifatida umumiy iqtisodiy stachka kabi
«to‗g‗ridan-to‗g‗ri harakat» taktikasini yoqlagan. XIX a. oxirlarida Fransiya, Italiya,
Ispaniya va Lotin Amerikasi mamlakatlarida vujudga kelib, XX a. boshlarida eng ko‗p
tarqalgan.
ANAXRONIZM (yun.
anachromos – vaqt, zamon) — yanglish holda bir davrdagi
voqea yoki hodisalarni boshqasiga almashtirib qo‗yish.
ANGAJIRLIK — fuqarolarning hokimiyat tuzilmalari va institutlari bilan siyosiy
faolligi jarayonini ifodalovchi tushuncha.
ANJUMAN (fors-tojik) — keng doirada o‗tkaziladigan yig‗ilish, kengash va
majlislar.
ANKLAV (fr.
enclave , lot.
inclavare – qulflab olish) — bir davlatning hamma
tomondan boshqa davlat hududi bilan o‗rab olingan hududi yoki hududining bir qismi.
Mas., Lesoto davlati JAR hududidagi A. hisoblanadi. Agar A. dengizga tutash bo‗lsa, u
yarim A. deb ataladi.
ANNEKSIYA (lot.
annexio – birlashtirish, qo‗shilish) — bir davlat hududini
butunlay yoki qisman zo‗ravonlik bilan egallab olish yoki o‗z davlatiga qo‗shib olish
siyosati, agressiyaning bir turi; shun., elatlarni begona davlat chegaralarida zo‗rlik bilan
tutib turish. A. hozirgi xalqaro huquqning, jum. kuch qo‗llamaslik va kuch bilan xavf
solmaslik prinsipi, millatlar o‗z taqdirini o‗zi belgilash huquqining buzilishi hisoblanadi.
Mas., Arab mamlakatlari hududining bir qismini Isroil davlati tomonidan bosib olinishi
(1948 va 1967-yil.) A.ga misol bo‗ladi. A. odatda tegishli hududga harbiy tuzilma
kiritishda ifodalanadi, ya‘ni bu hududni egallab olish yoki zabt etishdir. Biroq A. davlat
tegishli hududni o‗zining bir qismi deb e‘lon qilishi tariqasida ham bo‗lishi mumkin, bu
mazkur hududga yana kimdir tajovuz qilganida unga nisbatan qurolli kuchlarning
qo‗llanishini anglatadi.
