Namangan Davlat Universiteti Tabiy fanlar fakulteti Kimyo turlari

Namangan Davlat Universiteti Tabiy fanlar fakulteti Kimyo turlari
KimAU 23 guruhi talabasi Sotiboldiyeva Zuxraning Noorganik kimyodan mustaqil ishi
Reja:
1Reaksiyalarning tartibi va molekulyarligi
2 Muvozanat konstantasini hisoblashda reaksiyalarning standart xolatdagi enal‘piya va entropiyasining qiymatlaridan foydalaninsh
Kimyoviy reaksiyada ishtirok etayotgan molekulalar soni reaksiyaning molekulyarligini belgilaydi.Kimyoviy reaksiyalar molekulyarligi bo’yicha monomolekulyar, bimolekulyar va tri molekulyar reaksiyalarga bo’linadi. Uchtadan ortiq zarrachalarning bir paytni o’zida to’qnashishi deyarli sodir bo’lmaydi.
Massalar ta’sir qonunini qo’llaganda reaksiya konsentrasiyaning nechanchi darajasiga bog’liqligini ko’rsatuvchi son reaksiyaning tartibini ko’rsatadi.
Bir molekulyarli reaksiyalar:
J2 = J + J V = k [J2]
Ikki molekulyarli reaksiyalar:
H2 + J2 = 2HJ V = k[H2][J2]
Uch molekulyarli reaksiyalar:
2NO + Cl2 =2 NOCl V = k [NO] 2[Cl]
Reaksiyaning molekulyarligi va tartibi o’zaro, agar reaksiyaga kirishuvchi moddalardan biri juda ko’p miqdorda olinsa (masalan saxarozaning gidrolizi) va faqat bir moddaning konsentrasiyasi o’zgarsa molekulyarlik va tartib mos kelmaydi.Hatto nolinchi tartibli reaksiyalar ham uchraydi.Ularda kimyoviy reaksiya konsentrasiyaga bog’liq bo’lmaydi
Parallel reaksiyalar bir vaqtning o’zida bir necha yo’nalishda
boradi.
┌─ 2KCl + 3O2
6KClO 3 =
└─ 3KClO 4 + KCl
Ketma-ket reaksiyalar bosqichma-bosqich boradi:
H3PO4 + NaOH = NaH2PO4 + H2O
NaH2PO4 + NaOH = Na2HPO
MUVOZANAT KONSTANTALARI ABSALYUT ENTROPIYADAN FOYDALANIB HISOBLASH
Tajriba o‘rkazmasdan turib ,kimyoviy reaksiyalarnining har xil temteraturadagi muvozanat kontantasini hisoblash -kimyoviy termadinamikaning amalyotga tadbiqining muhim ko‘rinishlaridir. Bu hisoblar absalyut entropiyalar yordamida amalga oshadi.
Bu xisoblar asosida standart Gibbs energiyasi tenglamasi yotadi.
G=-RTnK
Boshqalar tomonidan G=H-TS
Bu yerda H-T temperaturadagi reaksiyalarning standart issiqlik efekti
S-T temperaturadagi reaksiyalarning standart entropiyasi .
Tenglamaga qo‘ysak lnK=H/RT+S/R
Bundagi H(T)ni quydagi tenglamadan topish mumkin
H(T)=H+SpdT
Bu yeda H ni standart hosil bo‘lish issiqliklari orqalali topiladi T temperaturadagi entopiya o‘zgarishi S°(T)ni quyagi tenglamadan topamiz
S°(T)=S+Sp/T•dt burd Sni moddalar standart absalyut entropiyadanfoydalanib topiladi Bularni LnK =H/RT+S/R+J/R