REJE: JAZA TUSINIGI - Jaza – bul jnayat islewde ayipli dep tabilg’an shaxsqa mámleket atinan sudttin’ húkimi menen qollanilatug’in hám sudlaniwshini nizamda názerde tutigan belgili bir huqiqlar hám erkinliklerden ayiriw yamasa olardi sheklewden ibarat májbúrlew sharasi (JK nin’ 42-statyasi).
Jinayiy jaza mámlekettin májbúrlew sharasi bolip, ol basqa májbúrlew sharalarinan tómendegidey ózine tán ózgesheligi menen ayirilip turadi:
Jaza- bul sud hukimi menen mamleket atinan tayinlanatugin majburlew sharasi
Jaza-tek jinayat islewde ayipli dep tabilgan shaxsqa qarata tayinlanadi.
Sudtin hukimi menen mamleket tarepinen shigariladi
Sudlang’anliq halation keltirip shigaradi.
Jaza maqseti - bul mámleket tárepinen jazanı qóllaw jardeminde
erisiwge umtılıp atırǵan juwmaqlawshı nátiyje bolıp tabıladı.
«Jaza hukim etilgen shaxsti adep jaqtan duzetiw, onıń jınayiy iskerligin dawam ettiriwge tosqınlıq jasaw hám de hukim etilgendi, sonıń menen birge, basqa shaxslar jańa jınayat júz beriwinen aldın alıw maqsetlerinde qollanıladi».
Sonday etip, jazanıń ámeliy tárepten qollanıwı tómendegishe,
sodan :
Jinayiy iskerlikti dawam ettiriw ushin tosqinliqqa
Hukim etilgen shaxstin duzeliwine;
Hukim etilgen shaxslar ham basqaz shaxslar tarepinen jana jinyat isleniwinin aldin aliwg’a joneltirilgen
Jaza sistemasi- salistirmali awirligin esapqa alg’an halda, jenilinen awirina qaray qatal belgilengen tartipte jaylastirilgan,bekkem birlik, oz ara baylanisqan ham bir birin toliqtiratuginlig’I menen ajralip turatugin mamleketlik majburelew sharalarinin izbe-izligi, toliq qamtilgan dizimi
Jaza túri - bul óz mazmunı hám atalıwı menen ajralıp turatuǵın,
nızamda názerde tutılǵan jınayiy juwapkershilikti ámelge asırıwdıń anıq
kórinistegi forması bolıp tabıladı.
Jaza sisteması quramına tómendegi jaza túrleri kiredi:
Belgili bir huqıqtan ayiriw;
májburiy jámiyetlik isleri
Miynet penen duzetiw
Xizmet boyinsha sheklew
Erkinen ayiriw
Erkinen sheklew
Omirlik erkinen ayiriw
Intizamliq bolimge jiberiw
járiyma
Erjetpegen shaxslarg’a
Ja’riyma
Ma’jburiy jamaat isleri
Miynet penen du’zetiw
Erkin sheklew
Erkinen ayiriw
Dostları ilə paylaş: |