sin mpq sin(
1 ) Mazkur ifodadan yo‘nib kengaytirish, parmalash, zenkerlash, randalash va tores frezalar bilan frezalashda Rzni hisoblash uchun foydalanish mumkin. Frezerlashda hisoblash notekisliklarining balandligi bir-biridan freza tishiga, S. surilishga teng brlgan masofa uzoqligida joylashgan ikki aylana kesishgan p nuqta holatiga ko‘ra aniqlanadi: R, = 4- J—-—ifoda soddalashadi, chunki - = RD- R: z 2 v 4 4 4 z z va R^ < Rfl a'zoni e'tibordan soqit qiiib, R. ~ S] / <£> ni hosil qilamiz. 4 - K.B.Usmonov www.ziyouz.comkutubxonasi Yoliishdagi hisoblash nolckisliklari surishning ryjadagi burchaklar- ning kichrayishi va olish tig’l mdiusining kattalashuvi bilan kamayadi. Shakl va balandlik bo‘yicha real notekisliklar hisoblangandan farq qiladi. Bulling sabablari quyidagilardan iborat: 1) materialning birlamchi deformatsiya hududidan mikro- nolckisliklar cho‘qqisi tomon plaslik og‘ishi; kesilayotgan qatlam- ning deformatsiyalanish darajasi qancha katta boisa. mikroprofil- dagi ishlov berilgan iz tomonga plastik oqim jadalligi shuncha katta boiadi va notekisliklar balandligi ham ortadi; 2) ishlov berish paytida asbob va detaining tebranishi; 3) asbob orqa yu/alarining kesish yuzalariga ishqalanishi; 4) asbob tiglda uning ye'yilishi tufayli ko'payib boruvchi notekisliklar. Agar material o‘siinta hosil qilishga moyil boisa. unda notekisliklar balandligi o‘simta eng yuqori rivojlanishga ega boluvchi kesish tezliklari hududida o‘simtaning o‘sishi va buzilishi hisobiga qo‘shimcha ortadi. Notekisliklar balandligiga hisoblash notekisliklari b;alandligiga ta’sir kolp^;ituvehi omillarning o‘zi ta’sir qiladi. Suril ish ning, asbobning plandagi burchaklalining kichrayishi v;i keskich cho‘qqisi radiusining kattalashuvi bilan notekisliklar balandligi kamayadi. Bu omillardan tashqari notekisliklar balandligiga materialning plastik deformatsiyalanish hajmini o‘zgarliruvchi barcha omillar va asbobning yuzasidagi ishqalanish sharoitlari ta’sir kol^atad!. Ularga ishlov berilayotsan materialning mexanik xossalari, kesish tezligi va qollanllavolgan moylash-sovitish muhitining xususiyatlari kiradi. Kesish chuqurligi v;i asbobning old burchagi notekisliklar balandligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi. Ishlov berilayotgan materialning qattiqligi v;i mustahkamligi ortishi, plastikligining pasayishi bilan plastik dcformatsiya hajmi kichrayadi va bu notekisliklar balandlimning kamayishiga olib keladi. K esish tezligining notekisliklar balandligiga ta'siri Llhov berilayotgan materialning o‘simta hosil qilishga movilligiga bogliq. Agar material o‘simta hosil qilishga moyil boisa, unda kesish tezligining ortishi bilan notekisliklar balandligi uzluk- siz kamavib boradi. Bu hoi plastik deformatsiya hajmi ninp va ishqa- lanish o^tac-ha koeffitsiyentining kamayishi bilan izohlanadi. Agar material o'simtalar hosil qilishga moyil boisa, u hokla notckisliklar balandligi o'simta balandligiga bogiiq boiadi. Kesish tezligiiiing dan u, ga orlishida o'simta balandligi ham o‘sadi va shunga muvollq notckisliklar balandligi o'simta rivojining yuksak paytida eng katta qiymatga yetadi. Katta tezliklarda rq kamayadi va notckisliklar balandligi ham kichrayadi. Moylash-sovitish texnologik muhitiui qoilash notckisliklar balandligini kamaytiradi. Bu oiinda shuni ta'kidlash lozimki, kesish tezligiiiing ortishi, muhit ta'sirini za ilia slit iradi, turli inuhitlarning ta'sirdagi farqiesa kamayadi.