Nasiba Jo‘rayeva Boshlang‘ich ta’lim kafedrasi o‘qituvchisi Andijon davlat universiteti annotatsiya

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Metodika fani quyidagi masalalarni o‘rganadi:
1. O‘qitishning vazifalari va mazm unini aniqlaydi. Nimani o‘qitish kerak? savoliga 
javob beradi, ya’ni boshlang‘ich sinflar ona tili kursining dasturlarini, ta ‘lim mazmunini 
belgilab beradi, o‘quvchilar uchun darsliklar va qo‘llanm alar yaratib, ularni 
takomillashtirib, sam aradorligi va muvofiqligini doimiy nazorat qilib boradi.

---

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-118-121 
Academic Research, Uzbekistan 119 www.ares.uz 
2. O‘qitish metodlari, tamoyillari, usullari, dars va uning turlarini, o‘quvchilar 
amaliy ishlari - mashqlar va yozma ishlaming izchil tizimini ishlab chiqadi, ya’ni „Qanday 
o‘qitish kerak?" savoliga javob tayyorlab beradi.
3. O‘quvchilarga ona tilidan bilim berish va ko‘nikm a hosil qilishda ilmiy nuqtai 
nazardan eng foydali shart-sharoitlar haqidagi masalalarni hal qiladi, ya’ni „ Nega xuddi 
mana shunday o‘qitish kerak?“ savoliga javob tayyorlaydi. Eng foydali materiallarni, m 
etodlarni o‘rganadi, tanlangan m etodlarni asoslaydi, tavsiyalarni eksperimental 
tekshiradi.
Boshlang‘ich sinflarda ona tili o‘qitish metodikasi yuqori sinflarda ona tili o‘qitish 
metodikasining dastlabki bosqichi bo‘lib, u tekshiradigan masalalarni boshlang‘ich sinf 
o‘quvchilariga tadbiqan (muvofiq ravishda) o‘rgatadi. Shu bilan birga, boshlang‘ich 
sinflarda ona tili o‘qitish metodikasining o‘ziga xos xususiyatlari mavjud. Boshlang‘ich 
sinflarda ona tilini o‘qitish grammatika, imlo va unga bog‘liq holda nutq o‘stirish 
metodikasinigina emas, balki xat-savod o‘rgatish, sinfda va sinfdan tashqari o‘qish 
metodikalarini ham o‘z ichiga oladi. Shulardan kelib chiqib, boshlang‘ich sinflarda ona 
tili o‘qitish metodikasi fani quyidagi vazifalarni bajaradi:
a) boshlang‘ich sinflarda ona tili kursining m azm uni, hajmi va mavjud tizimini, 
ya’ni kursning (xat-savod o‘rgatish, o‘qish, gram ­ matika, imlo, nutq o‘stirish va h.k.) 
dasturini belgilash va asoslash;
b) o‘qish va yozuvdan bilim va ko‘nikmalarning shakllanishi jarayonini ham da bu 
jarayonda o‘quvchilar duch keladigan qiyinchiiiklarni o‘rganish, xatolarning sababini 
tahlil qilish, ularning oldini olish va to‘g‘rilashga yordam beradigan ish turlarini ishlab 
chiqish;
d) ona tilidan beriladigan o‘quv materialini o‘quvchilar aniq tushunishi va puxta 
o‘zlashtirishiga, ularda olgan bilimlarini amaliyotda tatbiq eta olishga va o‘quvchilarnng 
umumiy taraqqiyotiga, ya’ni ularning zehnini, xotirasini, kuzatuvchanligini, yodda 
saqlashini, mantiqiy tafakkurini, ijodiy o‘ylashini, nutqini o‘stirishga yordam beradigan 
m etod va vositalarni ishlab chiqish;
e) ona tilini o‘rgatish bilan bog‘liq holda maktablar oldiga qo‘yilgan tarbiyaviy 
vazifalarni amalga oshirish, o‘quvchilarda axloqiy va estetik sifatlarni shakllantirish.
Ona tili o‘qitish metodikasi ta’limning turli bosqichlarida o‘quvchilarning bilim, 
ko‘nikm a va malakalarini aniqlaydi, o‘qishning muvaffaqiyati va kamchiliklarini 
belgilaydi, sababini izlaydi, xato va kamchiliklam i bartaraf etish usullarini topadi.
Ona tili metodikasi ta ‘lim tizimining barcha bosqichlirida ona tilini o‘qitishning 
izchillik va uzlnksizligini ta’minlaydi. Maktabgacha tarbiya muassasasida, asosan, 
bolalaming nutqini o‘stirish nazarda tutiladi. Boshlang‘ich sinfda o‘quvchilar nutqini 

---