Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti

1. Ethernet texnologiyasining tavsifi
U birinchi marta 1973-yilda PARCda (Palo Alto tadqiqot markazi) Xerox kompaniyasida ishlagan Bob Metkalf tomonidan ishlab chiqilgan va sinovdan o'tkazilgan. O'shandan beri Ethernet keng tarqaldi va tez rivojlandi. Ethernet texnologiyasi. Birinchi Ethernet texnologiyasi tarmog’i 0,5 dyuymli diametrdan iborat koaksial kabel asosida qurilgan. Keyinchalik Ethernet standarti uchun fizik pog’onaning boshqa turli xil ma’lumot uzatish muhitlarida harakatlanuvchi tasniflari ham aniqlandi. CSMA/CD foydalanish usuli va barcha vaqt bo’yicha olingan parametrlar Ethernet 10 Mbit/s texnologiyasining ixtiyoriy fizik muhitining tasnifi bir xil qoladi. Ethernet standarti rivojlandi va kompyuter tarmoqlari sohasida o'z o'rnini egalladi, lekin u qanchalik rivojlangan bo'lmasin, hali ham dastlabki Ethernet standartining asosi qo'llaniladi. Ethernet asosan tarmoq orqali ulashilgan qurilmalarni kabellar orqali bir-biriga ulaydi. Ushbu kabelga ulangan har qanday qurilma o'z resurslarini boshqa qurilmalar bilan baham ko'rishga tayyor. Ethernet - bu mahalliy tarmoq texnologiyasi. U, asosan, xarajatlarni kamaytirish va ish unumdorligini oshirishga qaratilgan bino ichidagi kompyuterlar o'rtasida qurilgan tarmoqlarda qo'llaniladi.

• 
  Bugungi kunda foydalanilayotgan zamonaviy Ethernet tarmog'i eski avlod Ethernet tarmog'iga juda o'xshaydi. Uzoq vaqt davomida ishlatilgan eski avlod Ethernet tuzilmalari yuqori chastotali signallarni o'tkazishi mumkin bo'lgan koaksial kabellardan foydalansa, hozirda foydalaniladigan Ethernet tuzilmalarida buralgan juftlik yoki optik tolali kabellar qo'llaniladi. Yangi ulanish texnologiyasi tufayli ulanish tezligi 10 Mbit/s dan 100-1000 Mbit/s gacha oshdi.
  
• 
  Ethernet kalitlari ko'prik kabi ishlaydi, lekin Ethernet kalitlari ham barcha tugunlarga bir vaqtning o'zida bir-biri bilan aloqa qilish imkonini beradi. Bugungi kunda ishlatiladigan ko'plab konvertorlar yuzlab tugunlarni ulash imkonini beradi. Ethernet konvertorlarida to'liq dupleks (Full-duplex) va yarim dupleks (yarim dupleks) atamalari juda keng tarqalgan va qiziqarli atamalardir. To'liq dupleks - bu bir vaqtning o'zida ma'lumotlarni qabul qilish va yuborishni bildiruvchi aloqa atamasi. Yarim dupleks ulanishda bir vaqtning o'zida ma'lumotlarni qabul qilish yoki yuborish operatsiyalaridan faqat bittasi bajarilishi mumkin. Hozirda foydalanilayotgan Ethernet konvertorlari o'ralgan juft yoki optik tolali kabellardan foydalanadi. Ushbu kabellarda axborotni qabul qilish va jo'natish operatsiyalari turli kanallar orqali amalga oshiriladi. Shunday qilib, yuborilgan va qabul qilingan ma'lumotlarning to'qnashuvi ehtimoli yo'q qilinadi va bu operatsiyalar jarayonida yuzaga keladigan vaqt va ma'lumotlar yo'qotilishining oldi olinadi. 802.3 nomi Ethernet atamasi o'rniga yoki ko'pincha u bilan birgalikda ishlatiladi.
  
• 
  Ethernet Digital - Intel va Xerox tomonidan ishlab chiqilgan tarmoq standarti. Ethernet standarti ba'zan DIX qisqartmasi (Digital, Intel va Xeroxning bosh harflari) bilan ataladi. 1980 yilda elektr va elektronika muhandislari (IEEE) deb nomlangan tashkilot tomonidan tarmoq standartlarini belgilash uchun qo'mita chaqirildi. Ushbu qo'mitaga 802 ta nom berilgan. Tarmoqning turli nuqtalarida vazifalari bo'lgan kichik guruhlarga ham 802.X shaklida nomlar berildi. CSMA/CD tarmog'i DIX tarmog'i bilan bir xil ishlashni ta'minlash uchun 802.3 deb nomlangan kichik guruh tomonidan standartlashtirilgan. Ko'pgina operatsiyalarda bir xil xususiyatlarni ko'rsatadigan ushbu ikkita Standart ma'lumotlar formati va jo'natish tasvirlari har xil bo'lishiga qaramay, ko'pincha bir xil ma'noda qo'llaniladi. Ethernet so'zi asosan DIX Ethernet va IEEE 802 degan ma'noni anglatadi.
  

Bu tarmoqning turli qismlarini (segmentlarini) bog'laydigan takrorlagichlar va takrorlash markazlaridan foydalanishni nazarda tutadi. Natijada, har xil turdagi segmentlarda daraxt tuzilishi shakllanishi mumkin 

1. 
   100BASE-T4 (to'rtta o'ralgan juftlik);
   
2. 
   100BASE-TX (ikkita buralgan juftlik);
   
3. 
   100BASE-FX (optik tolali kabel).