Naxçivan dialekt və ŞİVƏLƏRİNİn lüĞƏTİ

HAQQINA 
(Şahbuz) – üç illik dişi qaramal. 
HALQARƏZƏ (Tivi) – cəftə. –Halqarəzəni suya çəkip 
içirtm
əx' lazımdı qorxan adama. 
HALOUŞ (Naxçıvan) – istilik, hərarət. –Yol gəlmişəm, 
117 
 

---

yanıram, qoy halouşum keşsin nağıl eliyəcəm. 
HAMAŞ (Bist, Dırnıs) – şərik. –Gə hamaş olax. 
HAMBAL (Qaraçuq) – evin tava
nının ortasına qoyulan 
uzun ağac. -Еvin bаrısı qutаrıp, hаmbаllаr dа qоyulup. 
Bu söz eyni m
ənada Balakən, Goranboy şivələrində də 
işlənir (1, s.213). 
HAMPA 
(Şahbuz) – qoyun sürüsü. 
HANNAN-HANA 
(Naxçıvan)  –  gec.  –Bir xeylax 
çağıranna sora hannan-hana ca:p verdi. 
HAPI DURMAX  (Biç
ənək)  –  köməklik etmək.  –Bir 
hapı duranı olmadı bı uşağın, qaldı ortalarda. 
HARAMI 
(Şahbuz)  –  başqa  pətəklərə  hücum edib 
onlardan  bal  oğurlayan  oğru  arı.  –Haramı  özü  bal  yığmaz, 
ordan-
bırdan oğurruyar. 
HАŞАNNАMАХ  (Yaycı)  -  yеrə  sərmək.  -Güləşi 
hаşаnnа, qоy qurusun, döyəх'. 
HAVAR  TƏPBƏX'  (Külüs,  Naxçıvan)  –  səs salmaq, 
qışqırmaq.  –Gördü  suyu  aşmışam,  elə  havar təpdi kin, gəl 
gör
əsən. 
HAVXIRMAX  (
Ərəzin, Heydərabad) – soyuqda əlləri 
n
əfəslə isitmək. –Odu bax qoca kişidi, sizdən yana bı soyuxda 
havx
ıra-havxıra qaravul durup. 
HAVIR  (M
əzrə, Naxçıvan) – inad. –Havırınnan götdü 
n
ə var çırpdı yerə. 
HAVIRNAN 
(Şahbuz)  –  növbə  ilə.  –Axırı  doxdur 
118 
 

---

hesd
əndi kin, havırnan gəlin mən bilim kimə baxıram da. 
HAVLA  (Sirab)  – 
araqçın.  –İrəhmətdix' Yusup bir 
dınqılı kişiydi, başına da ilmüdam havla qoyardı. 
HAVLAMAX  (Nursu, 
Yaycı)  –  şişmək, irinləmək.  –
Havlıyan yaraya bağayarpağı qoyanda tez keçir. 
HAY-HAY  (Culfa)  –  qovurma v
ə  doşabla  bişirilən 
yem
ək. 
HAZARPEŞƏ (Gənzə) – stəkan yığılan qutu, yeşik. –
Hazarpeşəni qoymişəm badvala. 
Bu söz B
ərdə, Çəmbərək, Gədəbəy,  İmişli,  Kəlbəcər, 
Z
əngilan şivələrində də işlənir (1, s.215). 
HЕL  (əksər  şivələrdə)  -  qаdınlаrın  bоyunlаrınа 
bаğlаdıqlаrı dairə formasında qızıl bоyunbаğı. –Nənəmnən üç 
düzüm heli qaldı mã:. 
HЕLBƏKİ (Vənənd) - körpü аltındаn kеçən su yоlu. -
Qоy su hеlbəkidən kеssin, sоrа gəl əvə.