Naxçıvan Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsində Məzun günü keçirilib
Yüklə 1,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Əli CABBAROV Yerli istehsalın milli iqtisadiyyatın qurulmasındakı əhəmiyyəti dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin təcrübəsində özünü sübut etmişdir. İqtisadi müstəqilliyin təmin olunması üçün tamamilə yerli imkanlara əsaslanan istehsal bu baxımdan sahibkarlığı cəsarətləndirən, insanların işgüzarlığını və sosial fəallığını yüksəldən mühüm şərtlərdəndir. Xüsusən emal sənayesi bölgədə hasilat sənayesi və kənd təsərrüfatında istehsal olunmuş xammalın istehlak üçün hazır olan son məhsul kimi ərsəyə gətirilməsində mühüm rol oynayır. Ölkəmizdə və muxtar res- publikamızda milli iqtisadiyyatın bir sahədən asılılığının azaldılması və onun daha da şaxələndirilməsi istiqamətində görülən işlər baxımından emal sənayesinin inkişaf etdirilməsinin əhəmiyyəti açıq görünür. 3 Cari ilin mart ayının 18-də muxtar respublika Ali Məclisində Naxçıvan Muxtar Respublikasında turizmin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı keçi - rilən müşavirədə muxtar respublika rəhbəri nin tapşırıqlarına əsasən hər həftə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən idman federasiyaları üzv- lərinin Ağbulaq İstirahət Mərkəzinə səyahətləri təşkil olunur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondu, Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi, Şahmat Federasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə iyunun 26-27-də Ağbulaq İstirahət Mərkəzində 45 şahmat- çının istirahəti təşkil edilib. Naxçıvan şəhərindən ayrılmış avto- buslarla Ağbulaq İstirahət Mərkəzinə yola düşən zəka sahiblərini mərkəzdə təşkilatçıların nümayəndələri qarşılayıblar. Burada şahmatçılara mərkəz haqqında geniş məlumat verilib. Tanışlıqdan sonra zəka sahibləri nahar yeməyinə yollanıblar. Proqrama uyğun olaraq şahmatçılar daha sonra təşkil edilmiş oyunlarda iştirak ediblər. Xüsusilə şahmat turniri böyük marağa səbəb olub. Turnirdən sonra id- mançılar Ağbulaq kəndi ərazisindəki təbiət abidələri ilə tanış olublar. Şam ye- məyinin ardınca isə federasiyanın id- mançıları üçün vətənpərvərlik mövzu- sunda “Nuh yurdu – Naxçıvan” sənədli filmi nümayiş etdirilib. Növbəti günə səhər gimnastikası ilə başlayan şahmatçılar əyləncəli oyunlarda iştirak edib, vətənpərvərlik mövzusunda mahnılar dinləyiblər. Onlar arasında təşkil edilən futbol yarışı da yaddaqalan olub. Nahar yeməyindən sonra idmançıların Ağ- bulaq İstirahət Mərkəzində ikigünlük isti- rahətinə yekun vurulub və onlar Naxçıvan şəhərinə qayıdıblar. Federasiyanın sədr müavini Emin Hacı - yev şahmatçıların mərkəzdə istirahəti ilə bağlı bizimlə söhbətində vurğuladı ki, belə tədbirlərin təşkili idmançılarda əlavə motivasiya yaradır. Şahmat elə bir idman növüdür ki, hər zaman bu idman növü ilə məşğul olanların belə iştirahətlərə ehtiyacı olur. Zəka sahiblərimizin bəziləri mərkəzə ilk dəfədir, gəlirlər. Mərkəzdə idmançılar üçün yaradılan şəraitə görə şahmatçılar adından dövlətimizə minnətdarlığımızı bildiririk. -
Naxçıvan Muxtar Respublikası ümum- təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsi məqsədilə 2015-ci ilin mart ayında keçi- rilmiş attestasiya imtahanlarında üzrlü sə- bəbdən iştirak etməyən, həmin imtahanlarda müəyyən olunmuş bal həddini aşmayan və yeni işə qəbul edilən müəllimlərin at- testasiyası keçirilib. Ötən dövr ərzində muxtar respublikanın ayrı-ayrı rayonla- rından müraciət etmiş 1142 müəllim qey- diyyata alınıb. İmtahan Naxçıvan şəhər 4 və 14 nömrəli tam orta məktəblərdə keçirilib. İmtahanlarda müəllimlərə 80 sual təqdim edilib ki, on- lardan 40-ı ixtisas, 25-i kurikulum, 10-u metodika, 5-i isə kompüter biliklərinə aid suallar olub. Sualların cavablandırılması üçün müəllimlərə 150 dəqiqə vaxt ayrılıb. İmtahana Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi, Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının Naxçıvan Muxtar Respub- likası Regional Bölməsi və “İstedad XXI əsr” kursunun əməkdaşlarından ibarət 51 nəfər nəzarətçi cəlb edilib. Qeyd edək ki, həmin gün Şərur Şəhər Fizika-Riyaziyyat Təmayüllü Liseyə də müəllimlərin işə qəbulu imtahanları keçi- rilib. İmtahanda müraciət etmiş 47 müəllim iştirak edib.
– Bəzən ədəbi tənqid deyəndə yalnız hər hansı bədii əsəri tənqid etmək, onun nöqsanlarını göstərmək başa düşülür. Əlbəttə, ədəbi tənqidin əsas vəzifələrindən biri budur. Lakin ədəbi tənqid ədəbiyyatşünaslığın üç əsas şöbəsindən biri kimi, bütövlükdə, müasir ədəbi proseslə məşğul olur, onu təhlil edib dəyərləndirir, yeni yaranan əsərlərə obyektiv və operativ qiymət verir. Və təbii ki, bu zaman müşahidə olunan müsbət məqamları da, yol verilmiş qüsurları da əsaslandırılmış şəkildə nəzərə çatdırır. Yəni ədəbi tənqid çağdaş ədəbi prosesin yolyoldaşı olmaqla təkcə nöqsanları yox, həm də uğurları müəyyənləşdirib diqqət mərkəzinə çəkir, inki- şafın meyil və istiqamətləri barədə fikir bildirir. Məşhur rus ədibi A.S.Puşkin haqlı olaraq yazırdı ki, “Tənqid ədəbiyyat və incəsənət əsərlərindəki gözəllikləri və nöqsanları açmaq elmidir”. Əsər müəllifinin gələcək yaradıcılıq axtarışlarının daha dolğun xarakter alması, təkmilləşməsi, nöqsanların aradan qaldırılması üçün ədəbi tənqidin rolu böyükdür. Tənqid ədəbi prosesə təkan verir, onun dinamik inki- şafını daha da gücləndirir. Eyni zamanda ədəbi tənqid həm də oxucular üçün faydalıdır. Onlarda hər hansı bədii nümunə, ümumən, ədəbi proses barədə daha dürüst qənaətlər formalaşmasına kömək göstərir. Müxtəlif alimlər tərəfindən tənqidin “hərəkətdə olan estetika”, “ədəbiy- yatşünaslığın operativ ştabı” adlandırılması da bu mənada təsadüfi deyil. – Müasir cəmiyyətdə ədəbi tənqidə münasibət haqqında nə deyə bilərsiniz? – Bu məqamda ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Azərbaycan yazıçılarının VII qurulta- yında söylədiyi aşağıdakı fikirləri xatırlatmaq istərdim: “Müasir ədəbi-bədii prosesi tənqid-
ümumən, ədəbiyyatşünaslığın önəmli vəzifələri bu qiymətli fikirdə dəqiqliklə ifadə olunub. Çağdaş cəmiyyətimizdə də ədəbi tənqidin özünəməxsus mövqeyi və missiyası vardır. Hüquqi dövlət quruculuğu prosesində böyük uğurlar qazanmış müstəqil Azərbaycanda bütün digər sahələrlə yanaşı, elmi-ədəbi mühitdə də fikir plüralizmi, sərbəst düşüncənin hərtərəfli şəkildə təqdimi üçün hər cür şərait yaradılıb. Senzuranın ləğv olunduğu ölkəmizdə şair və yazıçılar da, tənqidçilər də öz düşüncə və ba- xışlarını ifadə etməkdə, ən müxtəlif yaradıcılıq axtarışları aparmaqda tam sərbəstdirlər. Ədə- biyyatda ildən-ilə artan yazarların qələmi ilə araya-ərsəyə gələn çoxsaylı əsərlərin, necə de- yərlər, saf-çürük edilərək obyektiv şəkildə də- yərləndirilməsinə, əslində, ədəbi mühitin də, oxucuların da, geniş mənada, ictimaiyyətin də ehtiyacı var. Bu qədər əsər bolluğu şəraitində pisi yaxşıdan, istedadı həvəskardan, professionalı diletantdan ayırmaq çox vacib məsələdir və bu məqamda ədəbi tənqid özünün obyektiv, qərəzsiz və inandırıcı mövqeyini əsaslandırıb ortaya qoymalıdır. Ədəbi tənqidin fəallığı, öz vəzifələrini yerinə yetirməsi istiqamətində əhə- miyyətli işlər görülsə də, fikrimcə, bu, hələ tam şəkildə kifayət deyil. – Naxçıvanda bugünkü ədəbi mühiti ədəbiy- yatşünas-alim kimi necə qiymətləndirirsiniz? – Minnətdarlıq duyğusu ilə qeyd etmək is- tərdim ki, muxtar respublikamızda bütün digər sahələrlə yanaşı, ədəbiyyatın və ədəbi tənqidin hərtərəfli şəkildə inkişafı üçün hər cür şərait var. Naxçıvanda Yazıçılar Birliyi fəaliyyət gös- tərir, nəşriyyatların, mətbuat orqanlarının, tele - viziya və radio redaksiyalarının qapıları yaradıcı ziyalıların üzünə açıqdır. Onların fəaliyyəti yetərincə işıqlandırılır. Dövlət vəsaiti ilə nəşr olunan ədəbi almanaxları, topluları, kitabları, o cümlədən ədəbi gəncliyin istedadlı və ümid- verici nümayəndələrinin əsərlərinin çapını xa- tırlatmaq yerinə düşər. Yaradıcı ziyalılara gös- tərilən ardıcıl və hərtərəfli dövlət qayğısı, onların əməyinin yüksək səviyyədə qiymət- ləndirilməsi də hamıya bəllidir. Naxçıvan Mux- tar Respublikası Yazıçılar Birliyinin 2012-ci ilin oktyabrında keçirilmiş konfransında Ali Məclisin Sədri cənab Vasif Talıbovun dərin məzmunlu çıxışı görülmüş işlərə qiymət ve- rilməsi ilə yanaşı, qarşıda duran mühüm vəzi- fələrin diqqət mərkəzinə çəkilməsi baxımından da böyük əhəmiyyətə malikdir. Hazırda Naxçıvan Yazıçılar Birliyi ətrafında, təxminən, səksən nəfər üzv cəmləşmişdir ki, onlar da şair, yazıçı, dramaturq, tərcüməçi, tənqidçi və ədəbiyyatşünaslardan ibarətdir. Bu- raya birlik üzvü olmayan qələm sahiblərini də əlavə etsək, böyük bir yaradıcı heyətdən söz aça bilərik. Son illərdə bu müəlliflərin çoxsaylı kitabları çap olunub, o cümlədən bir sıra xarici ölkələrdə onların əsərləri nəşr edilib. Bu əsərlər sırasında ideya-bədii mükəmməlliyə malik, Azərbaycan ədəbi mühitində fərqləndirilməyə layiq olan nümunələr də az deyil. Onların sı- rasında gənc müəlliflərin varlığı da qürurveri- cidir. Bunlar hamısı yaxşıdır və ədəbi mühiti- mizin hazırkı inkişafının əyani təzahürüdür. Bunlarla yanaşı, bütövlükdə ölkə ədəbiy- yatında olduğu kimi, Naxçıvan ədəbi mühitində də bəzi təsadüfi imzalar var, xüsusən poeziya sahəsində. Az-çox qafiyə quraşdıra bilənlər də bəzən qələmə qurşanırlar. Az, yaxud çox yazmaqlarından asılı olmayaraq, onların qələm məhsullarının əsl ədəbiyyata aidiyyəti yoxdur. Ədəbi tənqid gərək bunlara diqqət yetirsin. Öz obyektiv münasibətini ortaya qoysun. – Hüseyn müəllim, elə bu məqamda soruşmaq istərdim: muxtar respublikada ədəbi tənqidin vəziyyəti sizi qane edirmi? – Səmimiyyətlə deyim ki, o qədər də yox. Doğrudur, ayrı-ayrı ədəbi-tənqidi məqalələr, ədəbi icmallar, ələlxüsus da resenziyalar yazılır, yaradıcılıq müzakirələri keçirilir, yeni yaranmış əsərlər, ümumən, cari ədəbi proses barədə müəyyən dəyərləndirmələr aparılır. Mən söh- bətimizin əvvəlindən bir məqamı bir daha xa- tırlatmaq istəyirəm. Bəli, ədəbi tənqid çağdaş ədəbi prosesin uğurlarını, dəyərli ədəbi əsərləri qiymətləndirib yeri gələndə təbliğ də etməlidir, nöqsanları da göstərməkdən çəkinməməlidir. Görülmüş işlərin əhəmiyyətini azaltmamaqla deyim ki, ədəbi tənqid daha çox tərif ovqatlı resenziyalar yazmağa meyillidir. Təəssüf ki, bu gün biz yeni yaranan əsərlərə münasibətdə ədəbi tənqidin operativ və obyektiv münasibətinin çox vaxt şahidi olmuruq. Hətta uğurlu bir əsər ortaya çıxanda da onun haqqında yazılan məqalədə əsərin ideya-bədii məziy- yətləri, çağdaş ədəbi prosesə gətirdiyi yeniliklər və sair elmi səviyyədə təhlil edilmir, əvəzində ümumi tərif axarı baş alıb gedir. Hansı ki, sa- dəcə, əsərin adını dəyişməklə bu müsbət rəyi istənilən digər bədii nümunəyə şamil etmək olar. Bu da ona görə belədir ki, bəzi əhli- qələm özünə əziyyət verməyərək bədii əsəri lazımınca incələmir, ümumi sözlərlə müsbət fikir bildirir. Bədii əsərlərdəki qüsurlara isə ədəbi tənqid tərəfindən lazımi prinsipial mü- nasibət çox vaxt göstərilmir. Ən yaxşı halda bir-iki cümləlik ümumi səciyyəli şablon cüm- lələrlə tənqid öz missiyasını bitmiş hesab edir.
– Ən vacib məsələ elə budur. Tənqidçi ədəbi prosesi ardıcıl və hərtərəfli şəkildə izlə- məli, oxuyub təhlil etməlidir.Yəni əsl ədəbi tənqid nümunəsi ortaya qoymaq istəyən tənqidçi, ədəbiyyatşünas həm də geniş mütaliə sahibi olmalıdır. Tənqidçi və ədəbiyyatşünaslarımız yazarların yaradıcılığını lazımi səviyyədə iz- ləmirlər. Belə olan halda, təbii ki, dolğun, ümumiləşdirici, əhatəli ədəbi tənqid nümunələri də az-az ortaya çıxacaq.
– Ədəbi əsərlərindəki nöqsanlar tənqid olun- mayan, yalnız təriflənən yazarların bir qismində özündənrazılıq, müştəbehlik də baş qaldıra bilir. Beləcə, “ədəbi dühaların” formalaşmasına ədəbi tənqid öz laqeydliyi, yaxud süni tərifləri ilə sanki xeyir-dua verir. Tənqid olmayanda ustad tənqidçi Seyid Hüseynin vaxtilə dediyi kimi: “Hər əli qələm tutan özünü birinci sanacaq”. Ədəbi əsər müəllifləri də gərək tənqidi ob- yektiv qəbul etsinlər. İbrətli məqamlardan bir- ikisini xatırlatmaq istərdim. Bizim həmyerlimiz, dəyərli yazıçı, publisist və ictimai xadim Əli Səbri Qasımovun 1913-cü ildə çap olunmuş “Solğun çiçək” romanındakı bəzi nöqsanları tənqidçi Seyid Hüseyn “İqbal” qəzetindəki re- senziyasında açıq şəkildə göstərmişdi. Ə.Səbri isə bu iradları səmimi qarşılayaraq hətta mət- buatda tənqidçiyə minnətdarlıq məktubu da çap etdirmişdi. Seyid Hüseyn isə başqa bir məqalədə gənc yazıçının tənqidə belə obyektiv yanaşmasını müsbət hal kimi misal çəkmişdi. Eyni həssas münasibəti tanınmış ədibimiz Nə- riman Nərimanov “Nadanlıq” pyesinin bəzi qüsurlarını nəzərə çatdıran məşhur ədəbiyyat- şünas Firidun bəy Köçərlinin tənqidinə müna- sibətdə göstərmişdi... Amma bu gün bir tənqidçi bir yazıçını tənqid edəndə elə də olur ki, əsər qalır bir kə- narda, mübahisə şəxsi xarakter alır. Şahidi ol- muşam ki, ədəbiyyatşünaslarımızdan birinin, hətta o qədər də dərinə getməyən tənqidinə bəzi yazarlarımız çox sərt reaksiya vermişdilər. Bu məqamda yenə də klassikaya üz tuturam. Tənqidçi Seyid Hüseyn, təxminən, yüz il öncə yazırdı: “Bizim bəzi yazıçılarımızda qəribə halətlər var. Birisi götürüb bir yazıçının və müəllifin səhvini, əsərinin səhv nöqtələrini göstərərsə, onu yazıçı əfəndi özünə qarşı bir təhqir hesab edər. ...Öz yazısından göz örtüb çalışır ki, yazı sahibinə bir ləkə vursun”. Yazıçı, şair, yaxud dramaturqun necə ya- naşmasından asılı olmayaraq, ədəbi tənqid, heç şübhəsiz, etik qaydaları, ədəbi əxlaqı unutma maq şərti ilə əsərə obyektiv qiymət verməlidir, nöqsanlara da göz yummamalıdır. Böyük Mirzə Fətəli Axundzadə vurğulayırdı ki, “Bir şəxs kitab yazdığı zaman başqa bir şəxs onun əsərinin mətləbləri xüsusunda kritika yazır; bu şərtlə ki, müəllif haqqında ədəbsiz və könül incidən bir söz belə, olmasın; hər nə deyirlərsə, incəlik yolu ilə deyilsin”. Ədəbi tənqidin zərurətindən ağızdolusu da- nışan bəzi yazarlar məsələ konkretləşəndə, öz- lərinin əsərləri barədə hansısa bir kiçik tənqidi qeyd ortaya çıxanda fərqli yanaşma göstərirlər. Xalq şairi Süleyman Rüstəm sanki belələrinin dilindən yazıb: Xatirimə dəyməyin, damağım çağ olanda, Tənqid çox yaxşı şeydir, məndən uzaq olanda. Sənət adamlarımız əsərlərinə dürüst qiymət verilməsində maraqlı olmalı, ədəbi tənqidin haqlı, əsaslı münasibətindən doğan tənqidi sə- mimi qəbul etməlidirlər. Bu məqamda ustad ədəbiyyatşünas, akademik Məmməd Cəfər Cə- fərovun vaxtilə bu kontekstdə yazılmış bir məqaləsinə seçdiyi ad yadıma düşür: “Tənqidçi ədalətli, yazıçı təvazökar olmalı”.
– Ədəbi tənqidin obyektiv, operativ və hər- tərəfli elmi dəyərləndirmələrinin olması çox vacibdir. Bu, yazarlar üçün də, elə ədəbi tənqidin özü üçün də faydalı və gərəklidir.Tənqidçi və ədəbiyyatşünaslar muxtar respublikanın çağdaş ədəbi mühitinə münasibətdə fəallıq göstərməli- dirlər. Naxçıvanda istedadlı və qabiliyyətli yazıçı, şair və dramaturqlarla yanaşı, professional ədəbiyyatşünaslar da az deyil, amma mən də daxil onların böyük əksəriyyəti ədəbiyyat tarixi üzrə araşdırmalar aparır, çağdaş ədəbi proseslə ümumən məşğul olmur, ya da bu sahəyə arabir diqqət yetirir, bəzi məqalə və resenziyalar yaz- maqla işlərini bitmiş sayırlar. Muxtar respubli- kamızda yaşayıb fəaliyyət göstərən ədəbiyyat- şünas-alimlər, eləcə də gənc tədqiqatçılar çağdaş ədəbi prosesin təhlil olunub ümumiləşdirilməsi, dəyərləndirilməsi ilə ardıcıl, daimi, hərtərəfli məşğul olmağa diqqəti daha da artırmalıdırlar. Azərbaycanın paytaxtında, eləcə də digər böl- gələrdə muxtar respublika ədəbi mühitinin ya- radıcılıq uğurlarının, layiqli əsərlərin yetərincə təbliği və tanıtdırılması işinə də ədəbi tənqid diqqəti gücləndirməlidir. Hesab edirəm ki, biz Naxçıvan ədəbi mühitinin dünəni və bu günü barədə kitab və məqalələrin xarici ölkələrdə nəşri işinə də xüsusi fikir verməliyik. Bu sahədə bədii tərcüməçilər də öz sözlərini deyə bilərlər. Ümumiyyətlə, muxtar respublikamızda ədəbiy yatın, ədəbi tənqidin hərtərəfli inkişafı üçün yaradılmış yüksək şərait müqabilində hər bir qələm sahibi öz potensialını möhtəşəm vəzifələrin daha mükəmməl şəkildə həyata ke- çirilməsinə yönəltməlidir.
- Sara ƏZİMOVA Azərbaycan ədəbi mühitinin ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan ədəbi mühiti ümumazərbaycan məkanında özünü təsdiq etdirib. Bu mühitin formalaşması prosesi uzun bir yol keçib. Azərbaycan ədəbiyyatına Cəlil Məmmədquluzadə, Hüseyn Cavid, Məmməd Səid Ordubadi kimi görkəmli korifeylər bəxş edən Naxçıvan ədəbi mühiti bu gün hərtərəfli dövlət qayğısı əhatəsindədir. Filologiya üzrə elmlər doktoru, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Hüseyn Həşimli ilə söhbətimizdə bəzi suallara aydınlıq gətirməyə çalışdıq. 4 İtmişdir Naxçıvan şəhəri, A.Tarverdiyev küçəsi 14-də yaşayan Hüseynov Hacı Akim oğlunun adına olan 3846 inventar nömrəli texniki pasport itdiyindən etibarsız sayılır. ØßÐÃqapısı Kütləvi informasiya vasitələrindən dünyanın müxtəlif ölkələrində həbsxa- nalarda məhkumların xoşagəlməz şəraitdə saxlandığının şahidi olmuşuq. Bəs muxtar respublikamızda necə? Məhkumlar hansı şəraitdə saxlanılır? Onların islah olunması üçün hansı tədbirlər həyata keçirilir? Bu barədə bir az sonra. Amma əvvəlcə onu qeyd edim ki, bu müəssisə 2008-ci ildə fəaliyyətə başlayıb. Buranın yaradılması ilə bir sıra problemlər də öz həllini tapıb. Muxtar respublikada cinayət törətmiş Azərbaycan vətəndaşlarının cəzaçəkmə müəssisələrinə aparılması, eyni zamanda cəza dövründə onların valideynlərinin, yaxınlarının görüşə getmələri blokada şəraitində olan Naxçıvan Muxtar Res- publikasında bir sıra çətinliklər yaradırdı. Penitensiar Xidmətin Qarışıq Rejimli Cəzaçəkmə Müəssisəsinin yaradılması bu çətinliklərə son qoyub. Müəssisənin açılış mərasimində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri çıxış edərək bildirib ki, Azərbaycan vətəndaşları ölkə mizin milli sərvətidir. Biz bu sərvəti qorumalı, vətəndaşlarımızı Azərbaycanın inkişafına, ölkəmizin gələcəyinin, müs- təqilliyinin möhkəmləndirilməsinə isti- qamətləndirməliyik. Təsadüf, yaxud özü- nü idarə edə bilməməsi nəticəsində ci- nayət və ya qanun pozuntusu törətmiş şəxslər isə burada tərbiyə olunmalıdırlar. Bu ilin fevral ayında müəssisədə yeni yaradıcılıq və istehsalat binasının isti- fadəyə verilməsi bu funksiyanın yerinə yetirilməsinə böyük töhfəsini verir. Bu, muxtar respublikada insan amilinə nə qədər dəyər verildiyinin göstəricisidir. Oxucularımıza bu binanın fəaliyyəti, bu- rada məhkumların əl işləri barədə məlu- mat vermək üçün yaradıcılıq və istehsalat binasında olduq. ... Naxçıvan Muxtar Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar Xidmətinin Təşkilat-nəzarət şöbəsinin rəisi, ədliyyə polkovnik-leytenantı Əli Rəhimovun mü- şayiəti ilə yeni yaradılan yaradıcı lıq və istehsalat binasına daxil oluruq. Məh- kumlar iş başındadır. Bir az onları kə- nardan izləyirəm. Düşünürəm ki, məh- kumların islah olunmasında əməyin böyük rolu vardır. Çünki peşə vərdişinə yiyə- lənmə məhkumun gələcəkdə cəmiyyətə uyğunlaşmasında mühüm rol oynayır. Qeyd edək ki, bu günə kimi 64 məh- kum kompüter istifadəçisi, misgərlik, ağac üzərində oyma və qazanxana ma- şinisti peşələri üzrə kurs keçib. Azad edilmiş məhkumlar öyrəndikləri peşələr üzrə fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Məh- kumlarla həmsöhbət oluram. Onlardan Mehdi Kərimov deyir: – Naxçıvan şəhərindənəm. 8 ildir, azadlıqdan məhrum olunmuşam. Bir ildən sonra azadlığa buraxılacağam. Ya- radıcılıq və istehsalat binasında müxtəlif əl işləri hazırlayıram. Söhbətimizi Elmixan Əliyevlə davam etdirirəm. O, Şərur rayonunun Şəhriyar kəndindəndir. Cəza müddəti 9 il 9 aydır. Bunun 2 il 9 ayı arxada qalıb. Digər məhkum yoldaşları kimi, o da etdiyi əməldən peşmandır. Amma özünə düzgün yol seçməyi qarşısına məqsəd qoyub. Bu düzgün yolun ilk addımını elə yara- dılan bu istehsalat sahəsində atıb. Burada əl işlərinin hazırlanmasında məhkum yoldaşlarına köməklik edir. Culfa rayonunun Dizə kəndindən olan Arzuman Babayev gəncliyinin ən gözəl çağında 5 il azadlıqdan məhrum edilib. O deyir: – Heç kəsə arzulamaram ki, məh- kumluq həyatı yaşasın. Azadlıq qədər şirin nemət yoxdur həyatda. Bax bu gör- düyünüz rəsm əsərləri belə, məndən daha azaddır. Bir neçə gündən sonra bu əsərlər azadlıqda müxtəlif insanların əlində ola- caq. Amma mən azadlıqda deyiləm. Mən- dən 20 kilometr aralıda insanlar azad- lıqdadır. Amma mən... Törətdiyim cina- yətə görə çox peşmanam. Sonrakı peş- mançılıq fayda verməz. İki il arxada qalıb. Bu aylar ərzində həyatın mənasını daha yaxşı anladım. Burada başımız çox qarışır. Bu yaradıcılıq və istehsalat binası mənim həyatımda dönüş yaratdı. Azad- lıqda bu sənətimi davam etdirəcəyəm. İki uşaq atası Elmar Fətəliyev burada qazandığı gəliri ailəsinə göndərir: – İstərdim ki, ailəmin yanında olum, qazandığım puldan övladlarıma nələrsə alıb onları sevindirim. Elədiyim səhv ucbatından onlardan uzaq düşdüm. Dü- şünürdüm ki, bəs ailəmə, uşaqlarıma necə baxacağam? Bu istehsal sahəsi bizim həm də çörəkpulu qazanmağımıza şərait yaratdı. Bunun üçün dövlətimizə minnətdaram. Şahbuz rayonunun Külüs kəndindən olan, 9 il azadlıqdan məhrum edilən Elşən Şirinov nərd taxtası üzərinə naxışlar vurur. Onun dedikləri: – Taxtalara vurduğum hər naxış azad- lığın yanğısıdır. Azadlıq həsrətində ərsəyə gəlmiş bu əl işləri bizim üçün çox əzizdir. Burada hərəmiz müxtəlif peşə öyrənirik. Azad olunan şəxslərin əksəriyyəti öy- rəndikləri peşələri davam etdirirlər. Bu işi azadlıqda davam etdirəcəyəm. Burada çalışan məhkumların hamısı bu fikirdədir. 11 il azadlıqdan məhrum edilən, 1971-ci il təvəllüdlü Fərhad Rüstəmov 9 ili geridə qoyub. O, duzla müxtəlif əl işləri hazır- layır. Əl işlərinə baxanda belə istedadlı insanı məhkum kimi qarşımızda görmək, sözün əsl mənasında, təəssüf hissi doğurur. Ötən ay “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Yaradıcı əllər” festivalında diploma layiq görülüb. Məhkumlarla söhbətdən sonra bina ilə tanış oluruq. İkimərtəbəli binada is- tehsalat və tədris otaqları, yeməkxana və nəzarətçi otağı vardır. Naxçıvan Mux- tar Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Pe- nitensiar Xidmətinin Qarışıq Rejimli Cəzaçəkmə Müəssisəsinin rəisi, ədliyyə polkovnik-leytenantı Qəzənfər Mahmud - ov deyir ki, burada istehsalat prosesi ilə yanaşı, kompüter istifadəçisi, nəqqaşlıq və misgərlik, ağac, daş və duz üzərində oyma, dərzi, rəssam, ayaqqabı təmiri və bərbər peşələri üzrə kurslar təşkil olunur. Bunun üçün tədris otaqları təyi- natına uyğun avadanlıqlarla təmin edilib, kompüter otağında 8 kompüter dəsti qu- raşdırılıb, 29 məhkumun eyni vaxtda müxtəlif peşə fəaliyyəti ilə məşğul olması üçün şərait yaradılıb. Burada açılan ix- tisaslar muxtar respublika üçün tələbat olan sahələrdir. Kənd yaşayış məntəqə- lərində istifadəyə verilən xidmət mər- kəzlərində yeni iş yerləri açılıb. Qarışıq Rejimli Cəzaçəkmə Müəssisəsinin ya- radıcılıq və istehsalat sahəsində müxtəlif peşələri öyrənən məhkumların bir hissəsi gələcəkdə məhkumluq müddəti başa çat- dıqdan sonra bu sahələrdə işlə təmin olunacaqlar. Burada hazırlanan əl işlərinin muxtar respublikada keçirilən müxtəlif sərgilərdə nümayişi və satışı təşkil olunur. Hazırda Naxçıvan şəhərində məhkumların əl iş- lərinin satışı mağazası fəaliyyət göstərir. Göründüyü kimi, bu tədbirlər muxtar respublikanın hər bir sakininin nə qədər qiymətli olduğunun göstəricisidir. İxtisası və peşəsi olan vətəndaşlar isə ölkəsi və xalqı üçün daha faydalı olur. Bu gün Qarışıq Rejimli Cəzaçəkmə Müəssisə- sinin yaradıcılıq və istehsalat binasında müxtəlif səbəblərdən məhkumluq həyatı yaşayan vətəndaşlarımıza peşələr öyrə- dilir. Bütün bunlar isə həmin insanların cəmiyyətə qaytarılması üçün görülən tədbirlərdir. Naxçıvan Muxtar Respub- likası Ali Məclisi Sədrinin dediyi kimi: “Məhkumlara peşə öyrədilməsi və on- ların cəmiyyətə sağlam vətəndaş kimi qaytarılması qarşıda duran əsas vəzi- fədir. Ona görə də məhkumluq həyatı yaşayan vətəndaşlarımıza qayğı ilə ya- naşılmalı, onların yenidən həyata ha- zırlanmaları üçün lazımi tədbirlər gö- rülməlidir... Məhkumlar cəmiyyətdən təcrid olunmamalı, azad olunduqdan sonra ölkəsi və ailəsi üçün yararlı və- təndaşa çevrilməlidirlər”. -
Qeyd: S – sıra, O – oyun, Q – qələbə, H – heç-heçə, M – məğlubiyyət, T/F – top fərqi, X – xal. -
Sentyabr ayı- nın sonlarında start götürən və 10 komandanın ikidövrəli müba- rizə apardığı çem- pionatın qalibi “Araz-Naxçıvan” futbol komandası olub. “Qırmızı-ağlar” mövsümün ilk görüşündə Naxçıvan Dövlət Universitetinin komandasına uduzsalar da, bu, onların il ərzində ilk və tək məğlubiyyətləri olub. Keçir- dikləri 18 oyunun 16-da meydanı 3 xalla tərk edən “Araz- Naxçıvan” bir görüşdə “sülh”ə imza atıb. “Qırmızı-ağlar”ı mövsüm ərzində “DİN Darıdağ” futbol komandası izləsə də, sonda həmin komanda rəqiblərindən 6 xal geridə qalaraq, mövsümü ikinci pillədə başa vurub. Əslində, “DİN Darıdağ”ın cari ildə çıxışını müsbət qiymətləndirmək olar. Lakin komandanın hər iki görüşdə liderə məğlubiyyəti qəbuledilən olsa da, səfərdə gözlənilmədən “Əlincə” ko- mandası ilə matçda meydanı xalsız tərk etməsi mövsümün sürprizlərindən biri olub. Mövsümün ilk turunda “Araz-Naxçıvan”ı məğlub edən Naxçıvan Dövlət Universitetinin komandası çem- pionata iddialı başlasa da, sonradan üzləşdiyi məğlubiy- yətlər onu liderlikdən uzaqlaşdırıb. Xüsusilə mövsüm ərzində keçirilən hər iki görüşdə “DİN Darıdağ” koman- dasına, gözlənilmədən “Batabat” və “Arpaçay” koman- dalarına minimal hesablı məğlubiyyətlər tələbələri çem- pionatın yalnız üçüncüsü edə bilib. Geridə qalan mövsümü “Batabat” komandası üçün uğurlu hesab etmək olar. Üç liderdən geri qalan Şahbuz futbolçuları əzmkar mübarizələri nəticəsində mövsümü dördüncü pillədə başa vurublar. “Batabat” komandasında nəzərəçarpan məqam isə onların səfər matçlarında daha çox xal qazanmaları olub. Eyni zamanda Şahbuz təmsilçisi mövsümü heç-heçə etmədən başa vuran iki komandadan (“Kəngərli” ilə birgə) biridir. Hər il olduğu kimi, geridə qoyduğumuz bu mövsümdə də turnir cədvəlinin son 2 pilləsində “Kəngərli” və “Sədərək” komandaları “qərarlaşıblar”. Kəngərli təmsil- çisinin mövsüm ərzində yaddaqalan qələbəsi “Babək” komandası üzərində olub. Sədərəklilər isə “Əlincə”ni məğlub ediblər. Bu məğlubiyyətlərə baxmayaraq, mövsümün ən çox feyr-pley qaydalarına riayət edən komandası məhz “Sə- dərək” olub. Onlar il ərzində cəmi 6 sarı, 1 qırmızı vərəqə ilə cəzalandırılıblar. Onları bu siyahıda 8 sarı, 3 qırmızı vərəqə ilə “Batabat” komandası izləyir. Mövsüm ərzində hakimlərin ən çox qəzəbinə tuş gələn komanda isə “Araz-Naxçıvan” olub. Hakimlər “qırmızı-ağlar”ın futbolçularına 18 oyun ərzində 21 sarı, 2 qırmızı vərəqə göstəriblər. Düzdür, bu baxımdan NDU və “Babək” ko- mandalarını da “fərqləndirmək” olar. Referilər mövsüm ərzində müvafiq olaraq ən çox qırmızı vərəqələri bu ko- mandaların futbolçularına göstəriblər – 4 və 5. Futbol üzrə Naxçıvan Muxtar Respublika çempionatının 2015-2016-cı il mövsümünün ən məhsuldar futbolçusu adını “DİN Darıdağ” komandasının hücumçusu Mahir Babayev qazanıb. O, mövsüm ərzində rəqib qapılarından 15 top keçirib. İkinci və üçüncü pillələrdə isə “Araz- Naxçıvan”ın hücumçuları – Tağı Seyidov və Samir Kə- rimov qərarlaşıblar. Onların hər ikisi 12 qol vurub. B u dəfə yolumuz Naxçıvan Muxtar Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Pe- nitensiar Xidmətinin Qarışıq Rejimli Cəzaçəkmə Müəssisəsinədir. Getdiyim bu yol arzuolunan yol deyil. Heç kim istəməz bu ünvana yolu düşsün. Amma həyatda elə hadisələr baş verir ki, özün, qohumun, ailəndəki ən yaxının həyatının bir hissəsini dəmir barmaqlıqlar arasında keçirir. Bəs niyə? Bu sualın cavabı saysız-hesabsızdır. Ən son nəticədə cinayət törənibsə, bunun cəzası da olmalıdır. Yüngül və ya ağır. Dəmir barmaqlıqlar səni gözləyir. Və bundan sonrakı həyat. S Komandalar O Q H M T/F X 1. Araz-Naxçıvan 18 16
1 60-10 49
2. DİN Darıdağ 18 14 1 3 61-23 43 3. NDU 18 13 1 4 36-18 40 4. Batabat 18 12 0 6 41-36 33 5. Arpaçay 18 10 1 7 36-31 32 6. Əlincə 18 6 1 11 25-37 19 7. Babək 18 4 4 10 25-43 16 8. Dübəndi 18 5 1 12 26-48 16 9. Kəngərli 18 4 0 14 25-50 14 10. Sədərək 18 1 1 16 12-51
4 Yüklə 1,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|