Nazariy savollar

Yakuniy nazorat yozma ish shaklida bo’ladi. Har bir talaba alohida variant topshiriqlarini bajaradi. Har bir variant 1ta nazariy savol va 2 ta masaladan iborat bo’ladi.

Kriptografik usullar fanidan yakuniy nazorat savollari

Nazariy savollar

1. 
   Axborot xavfsizligi
   
2. 
   Milliy xavfsizlik tushunchasiva xavfsizlik mexanizmlari va turlari
   
3. 
   Axborot xavfsizligini ta’minlashning asosiy vazifalari va darajalari
   
4. 
   Axborot xavfsizligiga tahdidlar va ularning tahlili
   
5. 
   Axborot xavfsizligining zaifliklari
   
6. 
   Axborotning mahfiyligini, yaxlitligini va foydalanuvchanligini buzish usullari
   
7. 
   Kriptografiyaning asosiy qoidalari va ta’riflari
   
8. 
   Simmetrik shifrlash tizimi
   
9. 
   Asimmetrik shifrlash tizimlari
   
10. 
    Shifrlash standartlari
    
11. 
    Simmetrik shifrlash algoritmlarining turlari
    
12. 
    Kalit yordamida o’rin almashtirish usuli
    
13. 
    Ikki tomonlama o’rin almashtirish usuli
    
14. 
    Криптографик калитларни бошқариш.
    
15. 
    Мукаммал бўлмаган шифрларни очиш.
    

1-Masala. Berilgan matni kalit so’z yordamida shifrlang(Berilgan shifrni kalit so’z yordamida matnni toping).
Masala№1. Quyidagi matn berilgan bo’lsin: KАДРЛАР ТАЙЁРЛАШ МИЛЛИЙ ДАСТУРИ. Ushbu matnni МАГИСТР kalit so’zi yordamida shifrlang.


Bajarish: Matn 28 ta harfdan, kalit esa 7 ta harfdan iborat bo’lgani uchun 6*7 jadval chizamiz(1-jadval). Jadval ustunlari soni kalit so’zdagi harflar soni bilan teng. Satrlar soni esa berilgan matnga bog’liq.

1-jadval
1 - satrga kalit so’z harflari loylashtiriladi.
2 - satrda har bir harfning alfavitdagi o’rni bo’yicha tartibi kiritiladi. Masalan, А- tartib bo’yicha 1, Г- tartib bo’yicha 2, И- tartib bo’yicha 3, М- tartib bo’yicha 4, Р- tartib bo’yicha 5, С- tartib bo’yicha 6, Т- tartib bo’yicha 7 da keladi.
3-6-satrlarga berilgan matnni ustun bo’yicha joylashtiramiz.(Probel(bo’sh joy) belgisi e’tiborga olinmaydi.)
6*7 o’lchovli 2-jadval chizamiz. Uni to’ldirish uchun 1-jadval 2-satriga e’tibor beramiz. Alfavit bo’yicha 1-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 1-ustuniga, 2-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 2-ustuniga, 3-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 3-ustuniga, 4-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 4-ustuniga, 5-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 5-ustuniga, 6-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 6-ustuniga va 7-kelgan harf ustunidagi belgilarni 2-jadvalni 7-ustuniga joylashtiramiz.

2-jadval
Endi 3-6-satrlardagi belgilarni satr bo’yicha ketma ket tartib bilan yozib chiqamiz:
ЛАЛКТИЙАЙААУЛДРЁШДРЛАТРМРИИС
Hosil bo’lgan harflar ketma ketligi berilgan matnni kalit so’z yordamida hosil qilingan shifri deyiladi.