Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
insan əlləri, donbalmış gözlər, arxaya getdikcə siçan dişlərinə oxşa-
yan sarı dişlər. Onun yatağı siqaret kötüklərinin açdığı deşiklərlə doluydu., lakin son ana qədər ağıllı yumor qabiliyyətinə və iti siyasi görüşlərə malik idi. O çəlimsiz ruh kimi otaqda çətinliklə var-gəl eləyirdi. Əvvəllər yataqda olanda gördüyümdən daha pis vəziyyətdəydi”. Arabir doktor Fiorentino gəlir, xəstənin əhvalını öyrənir, yaralarını sarıyır, artıq sonu yaxınlaşdığını duyur, əməliy- yatdan başqa çıxış yolu görmürdü. Amma Əsəd Bəy qəti eti- raz elədi: əməliyyata tab gətirməz; həm də özünü qıçsız təsəvvür eləmək onu dəhşətə salırdı. Doktor Fiorentino yara- larını sarıyanda yaxın evlərdəki uşaqlar qapı-pəncərədən boylanır, Müsəlmanı görməyə çalışır, ağrı başlayıb ulartı səsi gələndəsə küçəylə qaça-qaça qışqırırdılar: “Deyəsən, Müsəlmanın nəyinisə kəsirlər! Deyəsən, Müsəl- manın nəyinisə kəsirlər!” ***
Ömrünün son qışında gəmi üç sədaqətli adamın – şəfqətli dayəsi frau Şultenin, etibarlı dostu Əhməd Cəmilin, bir də mərhəmətli hamisi Pima Andreanın ümidinə qalmışdı... Virekə məktub yazdı, amma ondan səs çıxmadı, bunu da qəzəb tutmaları vaxtı “Kayzerin məhkəməsi” ktabının müəllifliyilə bağlı söylədiyi iddiaların Corcun qulağına çat- masına yozdu... Pima Andrea, hətta, Düçeyə məktub yazıb müəyyən imti- yazlara nail olmuşdu: Əsəd bəyin yazı makinasını və radioqəbuledicisini geri qaytarmışdılar, artıq faşistyönümlü qəzetlərdə məqalələrini çap etdirməsinə də icazə verilmişdi. Ondan ötrüsə nə barədə yazmağın, harda çap olunmağın daha elə bir əhəmiyyəti yox idi, təki yazsın, təzədən əvvəlki şöhrətinə qovuşsun. 560 1942-ci il yanvarın axırlarında son imkandan istifadə eləyib Düçeyə məktub yazdı: “Təcrid olunmuş vəziyyətdə Pozitanoda
Bəxti bu dəfə gətirdi. Heç bir ay keçmədi ki, kitablarının qonorarını aldı. Bu vəsaitlə bir müddət keçinə bilərdi. Artıq Pima Andrea, Ezra Paund və Əhməd Cəmilin sayə- sində Romada ona qarşı münasibət bir qədər isinmişdi. Hətta radionun xarici verilişlər şöbəsi Şərq redaksiyasının rəhbəri doktor Mario İncidiyə göstəriş verilmişdi ki, Əsəd bəylə əməkdaşlıq məsələlərini həll eləsin. O da Əsəd bəyə məktub yazıb şərtləri göndərmişdi: adı anonim qalacaq, ayda üç yüz lir maaş alacaq, fars dilində İran və Əfqanıstan üçün nəzərdə tutulmuş verilişlər hazırlayacaq; əgər Əsəd bəyin Romaya gəlmək imkanı yoxdusa, səsini Neapoldakı studiyada da yaz- maq olar. Avqustun iyirmi dördündə məsələ rəsmən həll olunmuş, sənədlər hazırlanmış, Romaya getməsi üçün beş yüz lir ayrıl- mışdı. Əhməd Cəmil Pozitanoya gəlib dostunu paytaxta qədər müşayiət eləyəcəkdi. Amma artıq gec idi: xəstəlik öz işini görmüş, Müsəlmanın ömür möhlətini tükətmişdi. Əsəd bəyin qıçları kömür kimi qaralmışdı, elə bil, ocağın üstünə tutub yandırmışdılar. Bircə iri gözlərindəki çılğın parıltı qalmışdı, deyəsən, hələ taleyə təslim olmaq istəmirdi. Avqustun son həftəsində heç ürək parçalayan ulartısı da eşidilmirdi: sadəcə, daha duyduğu işgəncələrə reaksiya vermək qabiliyyətini itirmişdi... Axır iki günü ancaq stulda otura bilirdi, yataqda uzananda ağrıları daha amansız olurdu. Avqustun iyirmi yeddisində axşam frau Şulte ağrıkəsiçi iynəni vurandan sonra yatmaq istədi. Qəribəydi ki, günorta saat üçəcən rahat yatdı. Bir qədər dincəlmək üçün uzanan frau Şulte yuxudan oyanıb onun can- 561 sız bədənini görəndə sanki rahatlandı: sevimli Leosunun son arzusu həyata keçmiş, əzabkeş cismi əzablardan qurtulmuş, dünyayla ağrısız-acısız vidalaşmışdı... Frau Şulte adamlar gəlib çıxana qədər yatağın yanından tərpənmədi... Əhməd Cəmil xəbəri yolda eşitmişdi, onun son nəfəsinə yetişmədiyinə görə çox təəssüfləndi. Sonra mərhumun başı üstündə dua oxudu, Muhəmməd Əsəd bəyin müsəlman kimi dəfn olunmaq arzusunu bildirib cəld hazırlığa başladı: yay idi, meyiti çox saxlamaq olmazdı. Cəsədi yuyub-kəfənləmək üçün yaxınlıqdakı evdə xidmətçi olan ərəb mühaciri çağırt- dırdı. Sonra don Servilyonun, Stefan və Doroteya Anderslərin, şəhər merinin, polis şerifinin, mühacirlərin, qonşuların qoşul- duğu matəm dəstəsi dik pilləkənlərlə təpənin üstündəki qəbiristanlığa qalxdı. Yasa gələnlər mərhumun Quran oxuya-oxuya bu dünyayla vidalaşdığından danışırdılar. Görünür, şayiəni Əhməd Cəmil qəsdən yaymışdı, belə məsləhət idi... Qəbiristanlıqdan Tirren dənizinə şahanə mənzərə açı- lırdı...
Qəbrini, Əhməd Cəmilin tapşırığıyla üzü Kəbəyə doğru qazmışdılar, amma qəbir yeri qəbiristanlığın hasarından kənardaydı, çünki müsəlmanlığı qəbul elədiyinə, həm də özünü amerikalı kimi təqdim eləyən yəhudi olduğuna görə Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|