K ondensatorun induktivliyə və müqavimətə boşalmasi : U gərginliyinə qədər dolmuş C kondensatorunun rL dövrəsinə Qoşulduğuna baxaq. Bu konturda elektrik müvazinət tənliyi :
t ənliyini bir dəfə diferensiallasaq, alarıq :
B u tənliyin həlli aşağıdakı kimidir:
B u ifadədə p1 və p2 xarakteristika tənliyinin kökləridir. Burada
işarə edək onda
İ nteqarllama sabitlərini A1 və A2 başlanğıc şərtlərindən təyin edirik:i(t=0)=0, uc(t=0)=U (kommutasiyanın I və II qanunu):
B uradan
i fadəsini diferensiallamaqla və olduğunu nəzərə almaqla t=0 anı üçün tapırıq :
( 5.31,a) və (5.34) tənliklərini bir yerdə həl etsək inteqrallanma sabitlərini təyin edərik.
Keçid prosesinin xarakteri burada dövrənin r,L və C parametirlərinin nisbətindən asılıdır və xarakteristik tənliyin kökləri ilə (p1, p2) təyin edilir.
T utaq ki, C kondensatoru sabit gərginlik mənbəyindən U0= E gərginliyinə qədər dolandan sonra açar vurulur vəkondensator r müqavimətindən boşalır. Kondensatordakı gərginliyin və dövrədəki cərəyanın qərarlaşmış qiymətləri sıfra bərabərdir. Sərbəst toplananları tapaq:
S ərbəst toplananlar üçün Kirxhofun ikinci qanunun tənliyini yazaq:
( 13.19) və (13.20) tənliklərinə əsasən sərbəst gərginlik üçün bircins differensial tənlik quraq:
A xırıncı tənliyin ümumi həlli:
Burada Us (0) = A − sərbəst gərginliyin başlanğıc qiymətidir. t = rc kəmiyyətinə r, C dövrəsinin zaman sabiti deyilir. Onun tərs qiyməti isə r, C dövrəsinin sönmə əmsalı adlanır.
İnteqral sabitini başlanğıc şərtlərdən tapaq. t = 0 kommutasiya anında tutumdakı gərginlik sıçrayışla dəyişə bilmədiyindən:
K ondensatordakı gərginlik üçün yaza bilərik:
K eçid cərəyanı isə (12.20) ifadəsinə əsasən
r , C dövrəsində keçid prosesini xarakterizə edən əyrilər verilmişdir.
E nergetik nöqteyi-nəzərdən r, C dövrəsinin qısa qapanması onunla izah olunur ki, kommutasiyadan əvvəl kondensatordakı elektrik sahəsində toplanmış enerji r müqavimətində istiliyə çevrilir:
Dostları ilə paylaş: |