50
48 bilan 0 ning ko‟paytmasi
420 bilan 60 ning bo‟linmasi
64 ni 10 ga ko‟paytirib, 40 ga bo‟ling va 7 ga ko‟paytiring
600 ni 100 ga bo‟lib, 30 ko‟paytirib 18 ga bo‟ling.
JAVOBLAR: 7, 246, 650, 390, 0, 7, 112, 10.
III. Yangi mavzu bayoni.
Aqliy hujum usuli yordamida ”Tezlik nima? Misollar keltiring.” Degan
savollar o‟tkaziladi. Hamma ketma ket javobini aytadi, javoblarning eng
to‟g‟risi tanlab olinadi. O‟quvchilar javobiga ko‟ra tezlik tushunchasiga ta‟rif
beriladi. Agar to‟g‟ri javob topilmasa o‟qituvchining o‟zi yordam beradi.
Natijada tezlikka quyidagi kabi ta‟rif berishi kerak: ”Tezlik – ma‟lum vaqt
birligida o‟tilgan yo‟ldir”. Masalan: Inson 1 soatda 5 km yurishi mumkin.
Boshqacha aytganda yo‟lovchini tezligi 5 km \ soat deyiladi. 5 km \ soatiga
deb o‟qilishi mumkin. Yana o‟quvchilarga avtomobil, poyezd, avtobus yoki
velosiped haydovchining tezliklaridan doskaga yozib tushuntiriladi:
Avtomobil - 60 km\soat
Poyezd - 40 km\soat
Avtobus - 50
Velosiped - 10 km\soat
Manashu yozuvlarni o‟qilishi o‟rgatiladi.
Topshiriq: Ot 5 daqiqada 1000 km chopdi. Otning 1 minutdagi tezligini
toping.
Savol: Otning tezligini qanday topish mumkin?
Javob: Tezlikni topish uchun masofani vaqtga bo‟lamiz.
1000 : 5 = 200 (km \ soat)
Vaqt, tezlik va masofa orasidagi bog‟lanishni quyidagi belgilashlarni
kiritish orqali ifodalaymiz.
V – Tezlik
T – Vaqt
S – masofa
51
S = VT V = S - S : T, T = S : V
T
Qoidani takrorlash:
Tezlikni topish uchun .................................................. kerak.
Vaqtni topish uchun ...................................................... kerak.
Masofani topish uchun .................................................. kerak.
Dostları ilə paylaş: