Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz filiali


So`zlarni takrorlash yordamida ot yasash



Yüklə 1,06 Mb.
səhifə118/224
tarix04.08.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#63008
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   224
Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz

So`zlarni takrorlash yordamida ot yasash. Lik-lik (ko`kat turi), pat-pat (mototsikl), bog`cha-bog`cha (o`yin), yugur-yugur (shoshilish), biyovbiyov (qush), shaqshaq (qush).
Otlarning tuzilish jihatdan turlari

Otlar tuzilishi jihatdan sodda ot, qo`shma ot, juft ot, qisqartma otlarga bo`linadi.


1. Sodda ot bir o`zak morfemadan tashkil topadi: daraxt, kitoblar, gulzor, uycha kabi.
2. Qo`shma ot ikki va undan ortiq o`zak morfemaning birikishidan hosil bo`ladi: belbog`, atirgul, oqsoqol kabi.
3. Juft ot ikki o`zak morfemaning o`zaro teng bog`lanishidan tuziladi: aka-uka, o`y-xayol, temir-tersak kabi.
4. Qisqartma otlar birikma qismlarini qisqartish yo`li bilan tuzilgan otlar: AQSH, MDH, O`zMU kabi.
5. Takroriy otlar: choy-poy, in-iniga, tomir-tomiriga, don-dun, irim-sirim, yor-yor (qo`shiq nomi).
Juft va takroriy otlar orasiga chiziqcha qo`yib yoziladi.
Agar juft otlar o`rtasida ikki otni bir-biri bilan bog`laydigan u, yu tovushlari bo`lsa, kirilcha yozuvda chiziqcha qo`yilmaydi: Onayu bola - gulu lola. Takroriy otlar bir otni takrorlash yordamida hosil qilinadi: Aytilgan so`zlar jon-jonidan o`tib ketdi. Tilimizda takrorlangan, so`zning boshida kelgan undosh p yoki
m undoshidan biriga almashadigan yoki unli tovushdan oldin
p tovushi orttiriladigan choy-poy, non-pon, qop-mop, osh-posh, pul-mul kabi takroriy otlar ham bor.



Ot tahlili namunasi

1. So`rog`i.
2. Ma’no turi (atoqli va turdosh otlar, turdosh otlar­ning turlari).
3. Birlik yoki ko`p­ligi (soni)
4. Kelishigi.
5. Ega­lik qo`shimchasi bo`lsa,

uning shaxs-soni aniqlanadi.
6. Kich­raytirish, erkalash, hurmat­lash ma’­nolari bo`lsa, aniqlanadi.
7. Tuzi­lish turi.
8. Tub yoki yasa­ma­ligi.
9. Gapdagi sintaktik vazifasi.




Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   224




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin