Nnt tárepinen joqarı turıwshı shólkemlerge nızamshılıqtı jetilistiriw maydanınan kiritilgen usınıslardıń ulıwma sanın 2021-jılda 1000 taga, 2025-jılda 5000 taga jetkeziliwi kerek

11-temaga)
Ózbekstan World Justice Project (WJP) xalıq aralıq húkimetlik emes shólkemi tárepinen daǵaza etilgen nızam ústinligi jıllıq reytinginde 142 mámleket arasında 78-orındı iyeledi.
Reytingge kiritilgen MDH mámleketleri arasında Kazaxstan eń joqarı (65-orın ), Rossiya bolsa eń tómen (113-orın ) orındı iyeledi. Kirgizstan 103-orında, Belarus 104-orında jaylawdı.
Dizimdiń joqarı beshligidan Daniya, Norvegiya, Finlyandiya, Shvetsiya hám Germaniya jay alǵan. Aqırǵı orınlardı Venesuela, Kamboja, Afganistan, Haiti hám Kongo Demokratiyalıq Respublikası iyelegen.
WJP reytingi puqaralar, yuristler hám huqıq salasındaǵı ekspertler ortasında ótkerilgen sorawlar tiykarında dúziledi. Nızam ústinligin ólshew ushın segizta faktor qollanıladı : húkimet wákillikleriniń shekleniwi, korrupciyanıń joq ekenligi, hákimiyattıń ashıqlıǵı, puqaralardıń tiykarǵı huqıqlarına ámel etiliwi, tártip hám qawipsizlik, huqıqtı qorǵaw shólkemleri, puqaralıq hám jınayatlı sud processleri.
Reyting avtorlarınıń atap kórsetiwe qaraǵanda, nızam ústinligi jáhán kóleminde izbe-iz jetinshi jıl pasaymoqda. 2016 jıl menen salıstırıwlaganda, retsessiya mámleketlerdiń 78 procentine tásir kórsetken. Reyting dúziwshilerdiń pikrine qaraǵanda, nızam ústinliginiń zaiflashuvining eki tiykarǵı sebebi avtoritarizmning kusheytiwi hám sud sistemasınıń zaifligi bolıp tabıladı [1].
Prezidentimiz tárepinen 2023 jılǵa “Insanǵa itibar hám sapalı tálim jılı” dep at beriliwi de “Insan qadri ushın” degen iygilikli ideya kelguyi jılda da mámleketimiz siyasatınıń ústin turatuǵın baǵdarı bolıp qalıwınan dárek bolıp tabıladı. Bul haqqında Prezidentimiz sonday dediler: «Insan qadri degen ideyanı hesh qashan umıtpawımız kerek. Insanǵa itibar hám sapalı tálim jılı dep járiyalawımız, eger [buni] tereń analiz qilsak, júdá kóp o'ylandik, neler qoyıw múmkin, dep. Álbette, keshegi etken jumısımız menen búgingisiniń dawam etiw waqti, dawamlılıǵı bolıwı kerek. Dawamlılıq kózqarastan, taǵı hám taǵı Insan qadri degen ideya jıllarǵa qosılıp dawam etiwi kerek. Sol sebepli „Insanǵa itibar hám sapalı tálim“ dep at qoydıq” «Ne ushın jılǵa bunday at beryapmiz? Biz Ózbekstanda alıp baratırǵan mámleket siyasatınıń orayında insan jáne onıń máplerin támiyinlewdi ústin turatuǵın wazıypa etip belgileganmiz. Tiykarınan da biziń eń bahasız baylıǵımız bul — qurılısshı xalqımız, duogo'y ata-analarimiz, nawqıran áwladımız emespe? Sol yurtda jasap atırǵan hár bir insannıń tınısh hám baxıtlı turmıs keshiriwi, onıń den sawlıǵın jayında bolıwı, jaqsı tálim alıwı, shańaraǵın shayqaltıw ushın qanday sharayat kerek bolsa, hámmesin jaratıp beriwge háreket qilyapmiz jáne bul joldan hesh toqtamaymiz», — dedi mámleket basshısı [2].
Sonin’ menen birge, Ózbekstanda 2023 jıl «Insanǵa itibar hám sapalı tálim jılı» dep daǵaza etildi
Prezident Mirziyoyevning aytiwina qaraǵanda, jılǵa at tańlaw ushın xalıqtan túsken «20 mıńǵa jaqın usınıs» talqılaw etilgen. «Júdá kóp o'ylandik», dedi ol. Mámleket basshısı 2023 jılǵa berilgen atdı túsindirmelerkan, Yusuf Tán Hojibdan kóshirip alınǵan keltirdi: «Ziyreklik bar orında ullılıq, bilim bar orında ullılıq boladı» [3].

1. 
   https://kun.uz/uz/news/2023/10/26/ozbekistonning-qonun-ustuvorligi-reytingidagi-orni-elon-qilindi
   
2. 
   https://uzlidep.uz/uz/news-of-party/13706
   
3. 
   https://www.gazeta.uz/oz/2022/12/20/sifatli-talim/
   

12-temaga)
2023-jılda Ózbekstan ekonomikası 4, 5—5 procentke ósiwi prognoz etińip atır
26 YANvAR, 18:06 2116
2023-jıl juwmaǵında ekonomikanıń 4, 5—5 procentke ósiwi hám jıllıq inflyatsiyaning 8, 5—9, 5 procent sheńberinde qáliplesiwi prognoz etińip atır. Bul haqqında Oraylıq bank xabar berdi.
Makroekonomikalıq rawajlanıwdıń prognozlarına kóre, I sherekte YIM artıwınıń málim dárejede páseyiwi múmkinshiligı joqarı.
Usı waqıtta, bazalıq inflyatsiyaning o'suvchi dinamikası hám ekonomika daǵı strukturalıq ózgerisler dárejesi, ekinshi tárepden, sırtqı ekonomikalıq sharayatlar hám usınıs faktorları daǵı xaterler pul-kredit siyasatı tásir sheńberin kemeytiwi múmkin.
Oraylıq bank pul-kredit sharayatlarınıń talap, bahalar hám inflyatsion kutilmalarga tásirin qıyqımlıq menen bahalawda dawam etedi.
Ko'rilayotgan ilajlar talap hám usınıs proporcionallıǵın támiyinlew hám de inflyatsiyaning prognoz koridori sheńberinde qáliplesiwine hám 5 procentlik orta múddetli targetiga jetiwine qaratıladı.
Zárúr jaǵdaylarda tiyisli ministrlik hám keńseler menen birgelikte inflyatsiyaning nomonetar faktorların kemeytiw, támiynat shınjırlarındaǵı úzilislerdi saplastırıw hám zárúrli usınıs kólemlerin támiyinlew boyınsha qosımsha ilajlar islep shıǵıladı [1].
030 jılǵa shekem Ózbekstan Respublikasında «yashil» ekonomikaǵa ótiw hám «yashil» ósiwdi támiyinlew boyınsha háreketler rejesine (02. 12. 2022 jıldaǵı PQ-436 -san qarar menen tastıyıqlanǵan ) muwapıq «yashil» túrdegi iskerlikti klassifikaciyalaw ushın Milliy «yashil» taksonomiyani islep shıǵıw názerde tutılǵan.
Hújjet menen «Jasıl» ekonomika tiykarǵı baǵdarlarınıń taypaların belgilew hám de «yashil» túrdegi iskerlikti klassifikaciyalaw tiykarında muwapıqlıq kriteryaların bahalawdı názerde tutatuǵın Milliy «yashil» ekonomika taksonomiyasi tastıyıqlandi.
Ekonomika hám finans ministrligi onı engiziw hám muwapıqlastırıw boyınsha juwapker respublika atqarıw etiwshi húkimet organı etip belgilendi.
2024 jıl 1 oktyabrge shekem:
«yashil» obligatsiyalar hám kreditler, sonıń menen birge, basqa derekler esabınan finanslashtiriladigan «yashil» túrdegi joybarlardı klassifikaciyalaw tájiriybe jol menende Milliy «yashil» ekonomika taksonomiyasi arqalı ámelge asıriladı ;
mámleket finanslıq járdeminen paydalanǵan barlıq isbilermenlik sub'yektlari, sonday-aq, menshikli hám mámleket qatnasıwındaǵı xojalıq birlespeleriniń investitsiyalıq ǵárejetleri Milliy «yashil» ekonomika taksonomiyasi tiykarında klassifikaciyalanadı.

1. 
   https://daryo.uz/2023/01/26/2023-yilda-ozbekiston-iqtisodiyoti-455-foizga-osishi-prognoz-qilinmoqda
   
2. 
   Podrobneye: https://www. norma. uz/oz/qonunchilikda_yangi/uzbekistonda_milliy_yashil_iqtisodiet_taksonomiyasi_joriy_etiladi