Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi


AZOT OKSIDINING ASBORBSIYASI



Yüklə 231,1 Kb.
səhifə5/9
tarix19.12.2022
ölçüsü231,1 Kb.
#76370
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi

AZOT OKSIDINING ASBORBSIYASI.
Azot dioksidi suv bilan quyidagi reaksiya orqali o’zaro ta’sirga kirishadi:

2NO2 + H2O = HNO3 + HNO2


3HNO2=HNO, + 2NO
Birinchi reaksiya bo‘yicha hosil boMuvchi azot kislotasi barqaror emas va tezlikda NO qismi gaz fazasiga aylanadi. Umumiy holda asborbsiya quyidagi tenglama orqali ifodalanadi:
3NO2+H2O = 2HNO3+NO + 73,6kJ (4.33)
NO2 ning N20 bilan olzaro ta’siri - juda tez reaksiya, NNO3 bilan suyuqlikda va NO2 bilan gazda muvozanatga erishiladi. NO ning bundan keyingi oksidlanishi (ham gazli, ham suyuq fazalarda) sekin o‘tadi. Uning tugallanishi uchun ma’lum vaqt hamda NO ning oksidlanishi sodir bo’ladigan bo‘shliq zarur bo‘ladi. (9) reaksiya- geterogen gaz-suyuqlikka oid reaksiya, (7) esa gomogen reak- siyadir. Shuning uchun azot kislotasi hosil qilinuvchi reaktor quyiluvchi to‘rsimon tarelkalari bo'lgan absorbsion kolonnadan iborat (4.46-rasm). Tarelkalar oralaridagi bo‘shliq ajralib chiquvchi NO asosiy miqdorining gaz fazali oksidlagichi sifatida ishlaydi. Suyuqlikning uncha baland bo‘lmagan qavatida (tarelkada) amalga oshiriluvchi barbotaj gaz bilan jadal massa almashinuvining amalga oshirilishini ta’minlaydi va bunda u gaz aralashmasi komponentlari yutilishiga yordam berib, HNO3 hosil bo‘lishi hamda NO ning suyuq fazali oksidlanishini ta’minlaydi. Absorbsion kolonnada quyidagicha brutto-tenglama orqali ifodalanuvchi aylanishlar-o‘tishlar sodir bo‘ladi, deb hisoblanishi mumkin:
4NO2+H2O + O2=4HNO3 (4.34)
NH3 ni HNO3 ga aylanishinfng quyidagi umumiy tenglamadan
4NH3 + 8O2 =4HNO3 + 4H2O
ko‘rinibturibdiki, 1 hajnt NH3 ga 2 hajm kislorod sarflanayapti. Ammiakning oksidlanish bosqichida havo bilan birga 1,8 hajm O, beriladi. Qolgan kislorodni (havo) absorbsion kolonnaga NO to‘liq oksidlanishi uchun berilishi lozim bo‘ladi.



4.46-rasm. Azot kislotasi olish reaktori (absorbsion kolonna): 1—to’rsimon tarelkalar; 2-issiqlik almashtirgichli elementiar; 3-sachratgichlar.





Haroratning pasayishi bilan NO2 yutilishi yaxshilanadi. Reaksiya issiq- ligini olib ketish uchun tarelkalar ichida suv sirkulyatsiyalanuvchi tekis yassi ilonizisimon naychalar o‘rna- Nitroza tilgan.


Bosimning ortishi NO2 ning yuti- lishiga va hosil bo‘luvchi kisiotaning konsen-tratsiyasini 1 at.m. bosimda 47-49% li HNO3, 7 at.m. bosimda 58% li, 11 at.m. bo-simda 62% gacha konsentratsiyadagi HNO3 ko‘payishiga yordam beradi.


Yüklə 231,1 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin