Noorganik moddalar

I
о
ъ
.§>
500
400
300
4 ( Г 60 'so" 100
;| 
200
JnO j 
1
1 0 0
!2!)4,5 
E
z
X
I
h g
1
-4i
■В
- .5
1
N
V
-
\
\ \
V
\
ЕНзо
n:
I
-
.§>-
3.0 >
S3 
-
1.0 r
.0
25 
Q/
i5
"5*
10 .g
■c
E
5 *
0 Н' 
to
H N 0
3
 
konsentratsiyasi, mass. %
 
H N 0
3
 
n i oxirgi konsentratsiyasi, m ass.'
9 .1 -r a sm .
H N 0
3
— H 20 h ola t
dia gram m asi.
9 .2 -r a sm .
A zot k is lo ta s in in g suyultirish
is siqlig i dia gram m asi.
245

---

Р н
2
о> 
m m - si m ob list.
PhnOv 
m m - sim ob ust.
H N O j
mass. %
6 - - 8
4
-" 6 
H N 0 3, mass.%
3: - 4 
^fift
/, К
г 273
6 0 0 - -80
4 0 0 - ' 60
300 + 40
283
/, К
г
393
- 3 7 3
293
303
4 0 -
3 0 - - 0 , 4
2 0
-
-
0 ,2
: З5з^_
313
f 3 3 3
- 3 1 3
i- 293
323
333
343
353
363
373
383
393
- 2 7 3
2
-
-
0,02
о
9 .3 -r a sm .
S u v b u g‘larining azot kis lo ta s i eritmalari ( a ) va a z o t k i s l o t a s i ­
ning suvning a z o t kis lo ta s i bilan eritm alari (b) ustid agi ulushli bosim la ri.
ki sl ot an in g konsent ra tsi ya si ni o d d iy qizdirish y o ‘li bilan oshi ri b b o ‘l- 
maydi , c h u n k i b u g ‘ fazasiga 6 8, 4 % H N O , ( b u g ‘) + 3 1, 6% H 20 ( bug1) 
d a n iborat o ‘z g a r ma s t arkibdagi b u g ‘li a r a l a s h m a ajralib ch i q a v er a d i,
b u n i n g h i s o b i g a e s a x u d d i s h u t a r k i b d a g i e r i t m a m i q d o r i t oki
b a t a m o m t u g a g u n g a q a d a r k a m a y i b ket av er a d i.
Azot kislotasi eritmasi ustidagi azot kislotasi va suvning bugMarini 
ulushli bosimlarini 273 К dan 393 К g ac ha t e mp e r a t u r a l a r d a m i qd o r-
larini 9 . 3 - r a s m d a keltirilgan d i a g r a m m a orqali ani ql ash m u m k i n . Bu 
r a s md an k o ‘rinib turibdiki, t e mp e r at ur a n in g k o ‘payishi, eritmadagi azot 
kislotasining konsentratsiyasini kamayi shi bilan suv b u g ‘ining ulushli 
bosi mi o r t i b b or a di; az ot kislotasi b u g ‘l ar i n i ng ulushli b o s i mi esa 
t em p e r a t u r a va eritmadagi azot kislotasi konsentratsiyasini ortishi bilan 
ko' payib boradi. 9 . 4 - rasmda azot kislotasi va suvdan iborat ar al ashmani
qayna sh t emper at ur as i diagrammasi keltirilgan b o ‘lib, u n d a azot kislo­
tasining konsentratsiyasi 68, 4% g a c ha o s h g u n c h a e r i t m a n i n g qaynash 
temper at ur as i koharilib, so‘ngra esa pasayishi k o ‘rsatilgan.
9 . 5 - r a s m d a esa az ot k is lota sini ng suvli e r i t m a s i ustidagi b u g ' l a r -
n in g u m u m i y bo si mi 313 К d a n 373 К g a c h a t e m p e r a t u r a l a r u c h u n
k o ‘rsa t i lgan b o ‘lib, u n d a b u g l a r n i n g u m u m i y b o s i m i ki sl o t an i ng
k on s en t ra t s i y a s i 6 8 , 4 % H N O , g a c h a o s h g u n c h a k a m a y i b , s o ‘ng esa 
k o ‘payishi k o ‘n n i b turibdi. 9 . 6 - r a s m d a azot kislotasi zichligining erit-
246

---