Noorganik moddalar

S 0 2 ni S 0 3 gacha oksidlash tezligiga tem peraturaning t a ’siri.
T e z lik k o n s ta n ta s in in g te m p e r a tu r a g a b o g ‘liqligi A rr e n iu s ten g lam asi 
b ila n ifo d a la n a d i:
d In k / d T = E / ( R T ) 2.
Bu y erd a: E — re aksiya aktivatsiyasi e n e rg iy a si, J / m o l ; R — g a z
d o im iyligi; T — a b s o lu t t e m p e r a t u r a , S.
T e n g la m a d a n k o ‘rinib tu rib d ik i, k o n s ta n ta tezligi e n e rg iy a ak tiv a- 
tsiyasiga b o g ‘liq b o 'l a r ek a n . V anadiyli k a ta liz a to r u c h u n tajriba y o ‘li 
bilan ik k ita e n e rg iy a a k tiv a tsiy a m iq d o r i a n i q l a n g a n . B itta q iy m a t 
Y = 23000 k a l/g V
5
+ k o ‘rinishidagi vanadiyga ega kataliza to rg a, b o s h - 
q a si — V4+shaklid ag i v a n a d iy b o r k a ta liz a to r g a (E = 4 0000 k a l/g )
ta a llu q li. E n e r g iy a aktiv atsiy asin i p a sa y tirish v a d e m a k , S O , ni S O , 
g a c h a o k s id la n is h te zligini o rttir is h u c h u n , m a s a l a n , van a d iy li k o n ­
ta k t m a s s a s id a n ib o rat k a ta liz a to r n i ish latila d i.
S 0
2
re a k siy a sin in g o k s id la n is h i ikkita k o n s t a n t a — m u v o z a n a t
k o n s ta n ta s i va tezlik k o n s ta n ta s i b ila n x a r a k t e r l a n a d i , b u l a r tu r lic h a
t e m p e r a t u r a g a b o g ‘liq b o ‘ladi. O k s id la n is h te z l i g i n i n g m a k s im a l 
m iq d o rig a m o s k e la d ig a n t e m p e r a t u r a o p t i m a l h is o b la n a d i.
D a stla b k i g a z n in g b ir xil tarkibi u c h u n o p t i m a l t e m p e r a t u r a r e ­
aksiya o ‘tib b o rishi b ila n tin im s iz o ‘zgarib b o r a d i. G a z a r a la s h m a s i 
m u v o z a n a t d a n u z o q b o ‘lg a n d a j a r a y o n y u q o r i t e m p e r a t u r a d a olib 
b o rilad i.
S 0 2 ni S O , g a c h a a y la n tirib b o r is h d a S 0 2 ni m a k s im a l o k s id la n i-
sh in i t a ’m in la s h u c h u n k o n ta k tla s h is h t e m p e r a t u r a s i pa sa y tirila d i.
7 h ajm % S 0 2 va 11 h a jm 0 2g a ega boMgan g a z n in g o k sid la n ish
r e jim in in g o p tim a l te m p e r a t u r a s i q u y id a k o ‘rsatilgan: