Noorganik moddalar

V
2
 
0
2 
= s (bug,
+ H
20
13

---

S o ‘n g r a o ltin g u g u rt b u g ‘lari k o n d e n s a ts iy a la n a d i. B u n d a y o ltin g u ­
g u rt gazli deyilad i va D S (d a v la t s t a n d a r ti ) b o ‘y ic h a k a m i d a 9 9,00 
m ass.% S eg a b o 'l i s h i kerak.
G a z l a r d a n ajra tib o lin g a n v o d o r o d su lfid n i o r t i q c h a h a v o i s h t i ­
r o k id a y o n d ir is h y o ‘li b ila n S O , olib, s o ‘n g ra sulfat kislo ta sin i olish 
u c h u n q u y id a g i re a k s iy a d a n fo y d a la n ila d i:
2 H 2S + 3 0 2 = 2 S 0 2 + 2 H 20
K a tta m i q d o r d a n a m saq lo v c h i b u n d a y o l tin g u g u r t t o ‘rt oksidi 
h o ‘l k a ta liz usuli bilan k islo ta g a q a y ta is h la n ish i m u m k in .
2.2. B O S H Q A TURDAGI X O M A SH YO LAR
Chiqindi kislotalar. 
B e n z in , m o y lo v c h i y o g ‘la r va b o s h q a neft 
m a h s u lo tla rin in g o ltin g u g u rt t o ‘rt oksidli va t o ‘y in m a g a n b irik m a la ri- 
ni t o z a la s h k o n s e n t r l a n g a n sulfat kislotasi y o r d a m i d a a m a lg a o s h i r i ­
ladi. Bu j a r a y o n n i n g c h iq in d is i b o ‘lib 
nordon gudronlar
h is o b la n a d i. 
G u d r o n l a r g e n e r a to r gazi yoki koks gazi hav o b ila n ara la sh m a si 70 0 — 
750°C t e m p e r a t u r a d a o ltin g u g u r t d io k s id ig a c h a q a y tarilishi m u m k in . 
S h u n d a y usul bilan o r g a n ik m o d d a l a r a r a la s h m a s i b ila n ifloslangan 
h a m d a is h la tilg a n su lfat k islotasini q a y ta ishlash m u m k in . I s h la til­
g a n kislota m iq d o ri ortib borishi tufayli ularni q a y ta ishlash m u a m m o
b o ‘lib q o l m o q d a . Ish la tilg a n sulfat kislo ta sin i k o n s e n tra ts iy a si q a n -
c h a y u q o ri b o ‘lsa, hosil b o ‘la d ig a n o ltin g u g u r t d io k s id in in g m iq d o ri 
g a z la rd a s h u n c h a k o ‘p b o ‘ladi. B a ’zi b ir h o lla r d a ish latilg a n sulfat 
k i s l o ta s in i n g m i q d o r i 8 5 — 88 m a s s .% H 2S 0 4 b o ‘l g u n c h a d a s tla b
b u g ‘la n tiris h kerak.
4% m a ss.% g a c h a e r k in H 2S 0 4 va 25 m a s s .% g a c h a F e S 0 4 ib o rat 
b o ‘lgan y e d iris h ( x u r u sh la s h ) e r itm a la r i m e t a l l a r sirtidagi o k a lin a , 
y a ’ni z a n g n i sulfat kislo ta b ila n y e d iris h d a hosil b o ‘ladi. B u n d a y
e r it m a l a r s h u n i n g d e k H 2S 0 4 ishlab c h iq a r is h u c h u n p o te n s ia l x o m ­
a sh y o b o ‘lishi m u m k in .